-Gazeteci Okay Deprem, Yuriy Barbaşov ile konuştu… Ukrayna’nın Nikolayev Eyaleti’nde geçen sene ve öncesinde olanları bölgenin en ünlü Rusya yanlısı politik-aktivisti Yuriy Vladislavoviç Barbaşov ile konuştuk...
MOSKOVA
Geçtiğimiz senenin Şubat ayı sonlarında Rusya’nın Ukrayna’ya dönük başlattığı Özel Askeri Operasyon’un ilk haftaları ve aylarında Rus güçleri Kırım’dan kuzeye ve kuzeydoğuya yönelmek suretiyle önce Kherson ardından da Nikolayev Eyaletlerine girmişlerdi.
Bölgede meydana gelen çok şiddetli çatışmalar sonrasında Rus Ordusu, Kherson yönüne doğru geri çekilmek durumunda kalmıştı.
İşte o kritik haftalarda Nikolayev bölgesinde ‘de fakto’ Rus askeri – sivil yönetiminin başındaki isim olan Yuriy Vladislavoviç Barbaşov ile çok özel ve detaylı bir röportaj gerçekleştirdik önceki haftalarda.
Henüz Ukrayna döneminde etkin bir politikacı ve toplumsal aktivist olan Barbaşov, 2013’ün sonbahar aylarından itibaren memleketi Nikolayev’de anti-meydan protesto ve gösterilerinin öncü organizatörlerinden birisi olmuş ve 2014-2022 arası dönemde Donbass’ın Lugansk tarafında halk milisleri hareketine iştirak etmiş, Kiev rejimine karşı Donbass’ın yürüttüğü anti-faşist mücadelenin parçası haline gelmişti.
Yuriy Vladislavoviç, son olarak, Minsk’teki müzakerelerde Lugansk heyeti bünyesinde yer almıştı…
Barbaşov’a yönelttiğimiz sorular ve aldığımız cevaplar şöyle
- İyi günler, merhaba. Geçen yıl Rusya’nın Özel Askeri Operasyonu’nun başlamasının ardından Nikolayev bölgesinin ilçelerinden birinin başkanı olduğunuz durumuyla başlayalım. Gerçek şu ki bu tablo hala net değil; Rus birlikleri, neden geri çekilmeyi seçti size göre? Bu resim, dünya kamuoyuna da Türk kamuoyuna da biraz karanlık göründü... O yüzden yaşananları birinci şahsın ağzından duymak istedik. Orada gerçekten de neler oldu?!..
- Geçen yıl olanların, şu anda Nikolayev Vilayeti’nde olup bitenlerin, 18. yüzyılın sonlarından veya daha doğrusu Nikolayev şehrinin Karadeniz Filosunun inşası için bir tersane olarak kurulduğu 1789'dan itibaren kendi tarihi geçmişi var. Şehir, tarihi boyunca Karadeniz Filosu için savaş gemileri inşa etti. Ve Nikolaev'de yaşayan insanların kaderleri de şu ya da bu şekilde zamanın Rus filosuyla ve eskinin Sovyet filosuyla bağlantılıydı.
Ve bu şehirdeki her taşın Rusya İmparatorluğu ve Sovyetler Birliği ile tarihi organik bir bağlantısı var. Ancak SSCB'nin çöküşünden sonra bugünün Ukrayna’sı kuruldu. Ve Nikolayev'de yaşayan insanlar için bu devir, şehrin ve bölgenin tarihindeki en trajik dönem olarak kayıtlara geçti. Devletimizin trajik kilometre taşlarını hatırlayacak olursak, sayısız insanın öldüğü ve büyük miktarda sanayinin yok edildiği Büyük Vatanseverlik Savaşı'nı anımsamalıyız öncelikle.
Ukrayna'nın “bağımsızlığının” üzerinden geçen 30 yıldan fazla bir süre boyunca yaşanan demografik ve endüstriyel kayıp ise 2. Dünya Savaşı sırasındaki kayıplardan daha büyük. Evet, bizler, tüm sanayimizi ve çok büyük ölçüde bir nüfusu kaybettik. Ve bu şehirleri inşa eden, bu sanayiyi ortaya çıkaran Rus nüfusu, Ukrayna’da aktif olarak yayılmaya başlayan ideoloji sayesinde ikinci sınıfa dönüştürüldü.
TAMAMEN YASAL FAALİYETLERLE RUSYA’NIN YANINDA OLDUK…
2014'ten çok önce şehri, bölgeyi, halkı kurtarmanın tek yolu, bir tür birlik oluşumu veya doğrudan Rusya ile yeniden birleşmekti ki, bu bana halen doğru yol olarak görünüyor. Ve tamamen yasal olarak buna yönelik siyasi faaliyetlerde bulunmaya başladık.
Eylemlerimizi doğrudan Rus bayrağı altında yapma hakkımız olduğu için öyle gerçekleştirdik. Arkadaşlarımla birlikte Rusça eğitim veren okullara yardım ettik. Ve Ukrayna ile Rusya'yı o dönem birbirlerine yakınlaştırmak için Ukrayna'nın Karadeniz bölgesindeki Rus nüfusu ile Rusya arasında mümkün olan her şekilde bağlar kurmaya çalıştık.
Faaliyetlerimiz kesinlikle yasaldı, halka açık olarak yapılıyordu. O dönem bir Rus kamu kuruluşunun Ukrayna’daki şubesinin başındaydım ve 2014 yılına kadar faaliyetlerimizi sürdürdük.
Sonuçta 2014 yılında Ukrayna'da darbe oldu. Bu, Ukrayna'nın o zamana kadarki meşru hükümetinin, ülke için rantablı olmadığını düşünerek “Avrupa ile entegrasyon” anlaşmasını imzalamayı reddetmesinden sonra gerçekleşti (daha sonra bu anlaşmanın gerçekten de yararsız olduğu ortaya çıktı). Sonuç olarak bir darbe gerçekleşti ve Batı kontrolündeki, ABD kontrolündeki kukla güçler iktidara geldiler.
Biz ise ardından, sesimizin duyulmasını talep ederek barışçıl protestolar düzenlemeye soyunduk. Kiev'de iktidarı ele geçirenlerin bizim adımıza görüş beyan etmesini istemedik. Ülkede olağanüstü sayıda insan 2014'te Kiev'de olanlara karşıydı.
- 2014 baharında Nikolayev'de ve aynı adlı bölgede idari binalara Rus bayrakları çekilmesi hadisesini sormak istiyorum.
- Hayır, biz Rus bayrakları çekmedik. Darbeye karşı 102 gün boyunca Nikolayev yönetim binası önünde binlerce kişinin katıldığı barışçıl ve yasal bir protesto düzenlendi. Yani bizim tarafımızda çok sayıda insan vardı, bölgemizde Meydan'ı destekleyenlerin sayısından çok daha fazla...
- Peki, halkın desteği ve Maydan'a ve Kiev'deki yeni hükümete karşı tutuma bakıldığında 2014 ile 2022'deki durumlar arasındaki fark ne kadar büyük?
- 2014 yılından itibaren görüşlerimizi belirtme fırsatı bulduk. Ve sekiz yıl boyunca “bizim” halkımız hapsedildi ve ülkeyi terk etmeye zorlandı; ülkenin geri kalanına ise çok sert propagandalar yapıldı. Bu sekiz sene boyunca herhangi bir ifade özgürlüğü, siyasi özgürlüğün olmadığı şartlarda insanlara olaylara farklı açıdan bakma şansı bırakılmadı, hiç kimsenin kukla hükümetten farklı görüş belirtme hakkı yoktu.
Örneğin hiç kimse Donbass'ta barış lehine konuşamaz, kimse Rusya ile barış içinde yaşamak istediğimizi söyleyemezdi ilgili dönemde. Kimsenin bunu söylemeye hakkı yoktu.
DARBEYE KARŞI ELİMİZDE SİLAHLARLA DİRENDİK…
Mitinglerde Yanukoviç yönetiminin yanında duran binlerce kişi nereye gitti?! Terör ve propagandayla bastırıldılar. Özellikle yeni genç nesil, propagandayla bastırılırken, Rusya ile etkileşimden yana olan yaşlı kuşaklar oy hakkından mahrum bırakıldı.
Darbeye kadar bayraklarla durup görüşümüzü belirtebilirken, 2014 baharından sonra buna hakkımız yoktu. Gerçeğimizi savunmak için yalnızca elimizde silahlarla direnebildik. 8 yıl yaşadığım Donbass'ta da pek çok kişi, halen ellerinde silahlarla kendi doğrularını savunuyor.
- Yani o 8 yıl boyunca Nikolayev bölgesinde Rusya'ya katılmak için hiçbir gösteri yapılamadı mı?
- Pozisyonlarını göstermenin tek fırsatı 9 Mayıs Zafer Bayramı kutlamalarıydı. Bu gün aslında Nikolayev sakinlerinin Ukrayna Nazi rejimine karşı direniş günü oldu. Bu günü vatandaşlar sokaklara dökülerek kutluyorlardı. Ancak Ukrayna İstihbarat Servisi SBU buna karşı önlemler almaya girişti ve organizatörler sorgulamalara çekildiler. Ve sonunda pek çok kişi pasifize edildi. Terör tehdidi altında ülkeyi terk etmek zorunda kaldılar.
- Nikolayev'i terk etmek zorunda kalan siyasi ve tanınmış kişilerin sayısına ilişkin istatistik var mı? Ayrıca Nikolayev bölgesinin ne kadar sakini henüz 2022'den önce bölgeyi terk etmek zorunda kaldı?
- Böyle kesin bir veri yok ama Meydan karşıtı gösterilere katılan, mitinglerde etkin rol oynayan hemen herkes bölgeyi terk etmek zorunda kaldı. Kitlenin arkalarından gittiği kişiler, liderlerin hepsi de kaçmak zorunda kaldı. Hapsi boylayanlar oldu.
- Hapse giren çok sayıda kişi oldu mu peki?
- Aktivistlerden ikisi. Bunlardan birisi Kharkov bölgesindeki gizli SBU hapishanesinde kaldı. Hatta bu kişi, yasadışı bir şekilde gizli bir hapishanede alıkonuldu ve sonradan orada olup bitenler hakkında oldukça korkunç şeyler anlattı.
Siyasi hapishanelerde genelde yaşananlar; cezasız kalan işkenceler ve zorbalıktı. O kişi gene de hayatta kalmayı başardı. Sahnenin ön planında olmayanların çoğunun kaderini bilmiyoruz, ancak çoğunun faili meçhul şekilde ortadan kaybolduğundan eminiz. Gene de Nikolayev bölgesinde, benzer vakaların sayısının yüzleri bulduğu Odessa veya Dnepropetrovsk bölgelerinde olduğu denli bir gerginlik yaşanmadı.
- Bu sekiz yıl boyunca Nikolayev bölgesinde milliyetçi taburlar mevcut ve aktif miydi?
- Tüm milliyetçi taburların, Nikolayev bölgesinde de faaliyet gösteren siyasi kanatları mevcuttu vardı. Çünkü son tahlilde, devletin kendisi bu işlerin arkasında olduktan sonra, şehir halkını korku içinde tutmak ve terör gerçekleştirmek için çok fazla kişi gerekmiyordu.
Bunların sayısı topu topu birkaç düzineydi. Gene de Meydan karşıtı gösterilere katılan insanlara yetecek güçleri vardı, evlerinin kapılarına molotof kokteyleri atıyor, çocukları tehdit ediyorlardı.
- 24 Şubat 2022 arifesinde Nikolayev bölgesi sakinlerinin ruh hali nasıldı?
- Kiev rejiminin yayınladığı anketlere göre Nikolayev bölgesi, her zaman yetkililere sadık olmayan bölgelerden biri olarak görüldü.
- Rusya'nın “Özel Askeri Operasyonu” başlatmasını halk nasıl karşıladı?
- Farklı, farklı. Çoğu insan savaştan korkuyordu çünkü savaş, her zaman çok korkutucudur. Ancak pek çok kişi de bunu, sekiz yıldır hayatlarını engelleyen milliyetçi diktatörlükten kurtulma fırsatı olarak memnuniyetle karşıladı.
Ukrayna'yı Avrupa'nın en fakir ve yolsuzluğun en fazla olduğu ülke haline getirdiler. Ve Nikolayev şehri, bundan önce bile pek zengin değildi. SSCB'nin dağılışından sonra ve özellikle de 2014'ten sonra korkunç derecede fakirleşmiş ve ihmal edilmiş bir şehir haline geldi orası çünkü...
Rus nüfusunun büyük bir kısmı ayrıldı. Ve milliyetçilerin ve Ukrayna'nın batı bölgelerinin sakinlerinin buraya gelip yerleşmeleriyle de birlikte şehir farklılaşıp, değişmeye başladı. Ancak yine de birçok kişi, tüm bunların hızla sona ereceğini ve Rus bayrağının şehrin üzerinde dalgalanacağını umuyordu.
- Konuşmamızın başlangıcına geri dönelim. Rus birliklerine gerçekte ne oldu? Neden geri çekilmek zorunda kaldılar o dönemde?
- Böyle bir görev ölçeği için açıkçası yeterli güç yoktu. Ve görünüşe göre Rusya hızlı ve yetersiz güçle hareket etmek zorunda kaldı. Derhal müdahale edilmesi gereken kritik tehditler oluşturuldu kendisine karşı. Sonuçta Ukrayna Silahlı Kuvvetleri (VSU) Lugansk ve Donetsk'e saldıracaktı.
Bunu biliyorduk, somut olarak ne zaman ve nereden girip nereye gideceklerini biliyorduk... Onları canlı yayında takip ettik.
İkincisi, batılı istihbarat servislerinin Rusya'yı ve ordusunu Ukrayna'daki ihtilafa çekmeyi amaçlayan özel bir çalışması vardı.
- Rus birliklerinin geri çekilmesinin ardından Nikolayev ve aynı adlı bölgede şimdilerde neler oluyor?
- Ukrayna Silahlı Kuvvetlerinin (VSU) geri dönmesinden sonra Nikolayev ve Kherson illerinin nüfusunun karşılaştığı ilk şey, onları orduda askerlik yapmaya zorlamak oldu.
Bu, Rusya'nın Karadeniz bölgesindeki erkeklerinin kasıtlı ve bilinçli olarak yok edilmesi olarak düşünülebilir.
UKRAYNA HALKININ İMHASININ SÜRDÜĞÜNÜ ARTIK HERKES BİLİYOR…
Sonuçta bu kitle, bilerek en sıcak bölgelere gönderiliyor ve kısa süre içerisinde ölecekleri askeri birimlere atanıyorlar, örneğin canlı çıkma şanslarının olmadığı "Bakhmut kıyma makinesi" gibi… Bu nedenle artık diğer bölgelerdeki insanlar bile askerlik sicil ve kayıt bürolarının temsilcileri tarafından ele geçirilmemek için evlerini terk etmekten dahi korkuyorlar. Çünkü herkes artık Ukrayna halkının imhasının sürdüğünü çok iyi anlıyor. İnsanlar ne pahasına olursa olsun Ukrayna topraklarını terk etmek istiyor.
Ve Ukrayna Silahlı Kuvvetlerini kurtarıcı olarak bekleyen bu kategorideki insanlar bile tam bir seferberlik çerçevesinde cepheye zorla gönderilme durumuyla karşı karşıya kaldılar. Orada da Rus işgali altında olmakla, hiçbir şey yapmamakla ve de direnmemekle suçlanıyorlar.
Bu nedenle bölgelerimizde askeri seferberlik son derece yaygın ve acımasız uygulanıyor.
Ve Ukrayna Ordusu’nun geri dönüşünden sonra insanlar pek çok sosyal güvencesini kaybetti. Kısa süren Rus döneminde Ukrayna'dakinin iki katı kadar emekli maaşı ödendi. Rusya Federasyonu tarafından çocuk parası dahi ödenirken, bombardımandan zarar gören okullar ve hastaneleri onarılmaya başlandı.
.
Okay Deprem, dikGAZETE.com