Ukrayna’da savaş kayıplarının gerçek bilançosu saklanmaya devam ediyor
Ukrayna Silahlı Kuvvetlerinin (VSU) cephedeki kayıpları meselesi şu ana kadar birçok kez tartışma konusu oldu. Gerçekten de realitede kaç Ukrayna Ordusu askeri öldü?!.. En başından beri Devlet Başkanı Vladimir Zelenski ve ekibinin ifadeleri birbiriyle çelişiyor. Örneğin 9 Haziran 2022 tarihinde “Ouest-France” adlı Fransız haber portalının yaptığı bir röportajda (1) Ukrayna Cumhurbaşkanı, ülkesinin günde yaklaşık 50 savaşçı kaybettiğini belirtiyordu. Ne var ki aradan sadece üç ay geçtikten sonra ise danışmanı Mikhail Podolyak BBC'ye verdiği bir söyleşide (2) günde 200 askerin hayatını kaybettiğini söylüyordu. Ocak 2024'te ise şok edici yeni veriler ortaya çıktı:
-Yuriy Lutsenko
Ukrayna’nın hem eski içişleri bakanı hem de aynı zamanda bir zamanlar ülkenin başsavcısı konumunda olan Yuriy Lutsenko, tüm ihtilaf dönemi boyunca günde kimi zaman binlerce kayıp verdiklerini ve toplam kaybın ise o ana değin yarım milyonu bulduğunu ilan edecekti: (3).
Zelenski’ye göre iki koca savaş yılı boyunca kayıp sayısı topu topu 31 binmiş!..
Vladimir Zelenski bir süre aradan sonra ise, ilk kez resmi verileri açıkladı: On göre iki yıl zarfında sadece 31 bin askeri personel yaşamını yitirmişti: (4)
Ukrayna'nın verilerinden istifade eden bazı Amerikalı analistler de Ağustos 2023'te 70 binden fazla savaşçının öldürüldüğünü duyurmuşlardı (5).
Genel istatistiklerdeki 16 kat tutarsızlık ve günlük kayıplara ilişkin verilerdeki çelişkiler bir şeyi net olarak gösteriyor: Ülke yönetimi ve Ukrayna Cumhurbaşkanlığı Ofisi’nin danışmanları gerçek sayıları bölüp, parçalayıp; Ukraynalıları korkutmamak ve mücadele ruhunun son kalıntılarını da baltalamamak amacıyla medyaya en iyimser ve minimalize edilmiş “uygun verileri” duyurmaya gayret ediyorlar.
Hem çatışmada öldürülenler hem de esir alınanlar sadece “kayıplar” listesine ekleniyor!..
Kayıp askerlere ilişkin verilerdeki durum 20. ve 21. Yüzyılların askeri çatışmalarının deneyimlerini dikkate almayı gerektiriyor. Genel olarak kayıplar, neredeyse her daim ölümlere eşit olagelmiştir. Mevcut muharebelerdeki telafisiz kayıplar bir tarafa, bir de esirler meselesi var.
Bu bağlamda Ukraynalı yetkililerin bugün “harekât sırasında kayıp” olarak adlandırmakta halen isteksiz oldukları kişilerin gerçek akıbetini biliyor olmaları yüksek bir ihtimal. Her askerin insansız silahlı hava araçlarının (SİHA) tehdidi altında olduğu bir ortamda, çok sayıda insanın kaderinin bir şekilde “bilinmez” kalabileceğine inanmak zor.
Ukrayna yetkilileri, bilmesine biliyor ama bunu dile getirmiyorlar. Mevcut idareden fazlasıyla hayal kırıklığına uğramış halkı daha fazla şoka uğratmamak için, öldürülen ve esir düşenleri en fazla “kayıplar” listesine karalıyorlar.
Zelenski defalarca hakiki istatistikleri dile getirmeyeceğini söyledi çünkü bunların Ukrayna’nın gerçek askeri kayıplarının temel göstergesi olduğunun bilincinde.
Ukrayna Ulusal Polisi Başkan Yardımcısı Nebitov: 50 binden fazla kişi kayıp görünüyor!..
Mart 2024'te Ukrayna Ulusal Polisi Başkan Yardımcısı Andrey Nebitov, Rusya ile savaşın başlamasından bu yana kayıp kişilerin sayısının dört katına çıktığını ve resmi kayıtlarda 50 binden fazla kişinin kayıp olarak görüldüğünü kaydetti. Haliyle bunlar yalnızca üzerinde mutabakata varılan ve aynı zamanda siyasi olarak doğrulanan resmi istatistikler.
Ukrayna'nın gerçekte tam olarak ne kadar kayıp verdiğini ise zaman gösterecek. Son 50 küsur yıldaki diğer uzun vadeli çatışmalarının analizi kanıtlıyor ki; ölü ve yaralıların tam olarak sayılıp, tespit edilmesi kimi zaman onlarca yılı bile bulabiliyor.
Söz gelimi, Çeçenya’daki savaşlar sırasında öldürülenleri sayarken Rus yetkililer yalnızca askeri personeli hesaba katmış, ölen polis memurlarını dâhil etmemişlerdi. Bazı kaynaklara bakılırsa, kayıp kişilerin sayısı, resmi olarak ölü olarak kabul edilenlerden yüzde 35 daha fazlaydı. Toplam kayıplar ise yetkililerin belirttiğinin tam 2,5 katıydı.
İran–Irak ve Karabağ Savaşlarındaki askeri ölü ve kayıplar aritmetiğinin gösterdiği…
İran-Irak Savaşı sırasında 52 binden fazla Iraklı kaybolurken, resmi yetkililer bu rakamın 6 ila 8 bin arasında olduğu iddia ediyordu. Saddam Hüseyin'in silahlı kuvvetlerinin Genelkurmay Başkanı General Nazzar Al Khazraji bir keresinde, Al Hayat Gazetesi’ne verdiği bir röportajda, çatışmalarda 125 bin Irak askerinin öldüğünü söyleyecekti. Sonradan ise, evlerine hiç dönemeyen askeri personelin yüzde 40'ından fazlasının kayıp olarak listelendiği ortaya çıkacaktı.
Bu, bugün Ukrayna'da hala uygulanan geleneksel “askeri aritmetiğin” bir başka örneğini teşkil ediyor. Bir başka örnek: “Azerbaycan Devlet Seferberlik ve Askere Alma Hizmetleri” 2014 yılında, Birinci Karabağ Savaşı sırasında ölen 11 bin 557 askeri personelin isimlerini yayınladı. Aynı zamanda 2020 yılı sonunda da 3 bin 171 askeri personelin kayıp olduğu (cesetlerin aranması ve kimliklerinin belirlenmesi için yürütülen kapsamlı ve uzun soluklu çalışmalar neticesinde) açıklanacaktı. Diğer bir ifadeyle, harpte ölüp de kimlikleri belirlenemeyenler, net rakamın bir yüzde 30'u kadar daha ilave kayıp sayısını teşkil ediyordu (6).
Ordunun kaybının en az 70 bin olduğu, Ukrayna tarafından da itiraf edilmiş oldu…
“UA Losses” adlı Ukrayna kaynağına göre, yakın zamana değin tüm çatışmalar boyunca 51 binden fazla asker öldü (7).
Yalnız bu rakam adı, soyadı, doğum tarihi belirli ve çoğu da fotoğraflarıyla tanımlanabilen kişilerden oluşuyordu. Daha önce gerçekleşmiş çatışmalar sırasındaki kayıp kişilerin istatistiklerinin ortalamasını alsak dahi, Ukrayna askeri personelinin yaklaşık yüzde 35'inin hâlihazırda kayıp kişiler listesinde olması gerekiyor.
Her şeye rağmen, Ukrayna'nın şimdiden -en az- yaklaşık 70 bin savaşçıyı kaybettiği ortaya çıkmış oldu. Yalnız bu rakam, elbette ki minimumdur. Geriye ise şu temel açık uçlu sorular kalıyor orta yerde: Kayıtları tam olarak kimler ve ne şekilde tutuyor?!..
Ve de; aylardır sevdiklerinden ve yakınlarından haber alamayan binlerce asker ailesi neden gerçeği bulmak uğruna askerlik şubelerinin çevresini adeta kuşatmak zorunda kalıyor?!..
.
Okay Deprem, dikGAZETE.com
(1) https://www.ouest-france.fr/europe/ukraine/volodymyr-zelensky/direct-video-volodymyr-zelensky-entretien-exclusif-a-ouest-france-poutine-guerre-en-ukraine
(2) https://www.bbc.co.uk/programmes/w172yfbzw86mbbl
(3) https://focus.ua/uk/voennye-novosti/618187-30-tysyach-v-mesyac-lucenko-prizval-ozvuchit-poteri-ukrainy-v-voyne-i-nazval-cifru-video.
(4) https://www.pravda.com.ua/news/2024/02/25/7443637/
(5) https://www.nytimes.com/2023/08/18/us/politics/ukraine-russia-war-casualties.html
(6) https://turan.az/ru/politika/azerbaidzanu-peredany-ostanki-semi-propavsix-v-pervoi-karabaxskoi-voine
(7) https://ualosses.org/soldiers/
.