Türkiye - Suriye İlişkileri dönemecinde şüpheli araba kazası
Dışişleri Bakanı Hakan Fidan, İsrail'in Gazze'deki katliamları ve Rusya-Ukrayna savaşının 3. Dünya Savaşı'na yol açabileceğini; dünyanın bu senaryoyu dikkate alması gerektiğini hatırlatması, ülkeler nezdinde karşılığını bulmuştur herhalde.
Hakan Fidan’ın durum tespiti; Türkiye’nin olağanüstü gelişmelere hazır olduğunu dost ve düşman unsurlara duyurulması olarak da değerlendirebiliriz.
Milli Savunma Bakanlığı; MSB olarak savunma ve güvenlik değerlendirmelerini yapıp güncellediklerini, TSK olarak en dinamik ordu olduklarını, bir çok coğrafyada dost unsurlar ile beraber hareket ettiklerini (askeri üs), Türkiye’nin her türlü savaş senaryosuna hazır olduğunu açık ve net olarak söyledi.
Hakan Fidan ayrıca Suriye’de Türkiye ve Rusya’nın ortak çalışması neticesinde; Esed Rejimi ile Suriye Muhaliflerinin arasındaki savaşın durdurulmasını başarı olarak değerlendirmesi dikkat çekici.
Türkiye’nin Suriye için teklifi; “Anayasal sorunların giderilmesi, toprak bütünlüğünün sağlanması ve Suriyeli Göçmenlerin ülkelerine dönüşlerinde güvenlik tedbirlerinin alınması” şeklinde özetlenebilir.
Suriye’de Esed rejiminin, göçmenlerin hak ve hukukunu korumada ciddi adım atmadığı net. Esed rejimi, katliam ve iç savaştan kaçan sivil halkın geri dönüşleri için insani ve ekonomik şartların iyileştirilmesi iradesini göstermedi ya da mevcut yönetimin kapasitesi yetersiz.
Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan, Suriye rejiminin lideri Beşşar Esed’in “Suriye'nin Türkiye ile ilişkilerini geliştirmeyi amaçlayan tüm girişimlere açık olduğunu” sözü ve Suriye ile yeniden diplomatik ilişkiler kurulur mu?” sorusu üzerine “Esed’le geçmişte görüşüldüğü gibi tekrar görüşülebileceğini” söyledi.
Zaten Türkiye ve Suriye rejimi, düşük modda istihbarat ve dışişleri olarak görüşüyor.
AK Parti Hükümeti ve Esed rejimi arasındaki, 2011 İç Savaşın başlamasından önceki ilişki, normal komşuluk ilişkisinden öte; Türkiye’nin iradesi ile başlayan istisnai bir durum idi.
Türkiye; Suriye’deki PKK Çatı Terör Örgütü’nün askeri uzantısı YPG ve Sivil Yapılanması PYD’nin sonlandırılmasını istiyor.
İsrail’in Gazze ile başlayan savaş süreci, hızla Lübnan ve Suriye üzerinden Türkiye’ye yaklaşıyor.
Bu arada, Batılı Güç Odakları tarafından Hristiyan Ortodoks Arapların, Ortadoğu Coğrafyasında devletleşmesi için Lübnan’ın anayasal yönetimine iliştirilmesine rağmen bugün özellikle Amerika, İngiltere ve Fransa tarafından Lübnan’a saldırı hazırlığı başlatan İsrail’e Güney Kıbrıs Rum Yönetimi toprakları adeta savaş silahlarının aktarılması için hizmete sunuluyor.
Doğu Akdeniz, sıcak çatışmalara sahne olacak. Türkiye, barışı öncelese de Suriye torakları büyük bir yıkıma doğru sürükleniyor. Esed rejimi, bu savaşı karşılayabilecek kapasiteye sahip değil. Burada Rusya’nın nasıl hareket edeceği önemli faktör.
Cumhurbaşkanı Erdoğan, Şanghay İşbirliği Örgütü 24'üncü Devlet Başkanları Zirvesi'ndeki temasları kapsamında Astana (Kazakistan), Rusya Devlet Başkanı Putin ile görüşmesinde, Suriye iç savaşı başta olmak üzere terör örgütleri için elverişli alan oluşturan istikrarsızlıkların sonlandırılması için somut adımlar atılmasının önemini ortaya koyarken Türkiye’nin çözüm için iş birliğine hazır olduğunu söyledi.
Rusya tarafından yapılan açıklamada, Türkiye’ye duyulan memnuniyet dile getirildi.
Suriye ile olan gelişmeler devam ederken; Şam’da meydana gelen araba kazası, “birileri Şam’ı karıştırıyor mu” sorularını akla getirdi.
Suriye Cumhurbaşkanlığı Siyasi ve Medya Ofisi SANA’ya yaptığı açıklamada, Beşşar Esed’in Özel Danışmanı Luna El Şibl’in; Şam şehrine giden yollardan birinde trafik kazası geçirdiğini duyurdu.
Ofisin açıklamasında şu ifadelere yer verildi: “Danışman Luna’nın otomobili, başka bir araca çarparak, yoldan çıkıyor. Danışman ağır yaralı halde Şam’da Al- Şhami Hastanesine kaldırılıyor ve beyin kanaması nedeniyle yoğun bakımda tedavisi devam ediyor.”
Sıradan bir kaza gibi görünse de Suriyeli muhalifler, kazanın suikast olduğu yönünde hemfikir.
Rejim, aksini iddia etse de Şam Sarayı’nın iki numaralı kadını Lula’nın kazası, şüphe uyandıracak cinsten. Luna’nın şoförü ve yanındaki arkadaşı bilinmeyen bir yere götürülürken; kazaya karışan diğer arabanın şoförü tutuklanıyor.
Luna Al-Shibl kimdir?
Luna Al-Shibl, 1975 yılında Süveydâ veya es-Süveydâ (Arapça: السُّوَيْدَاء es-Süveyd) şehrinde Dürzi bir ailede doğdu. Suriye’nin güneyinde yer alan Süveyda; Dürzi nüfusun yoğun olduğu, Ürdün sınırında yer alan bir kent.
Al-Shibl, Şam’da Fransız Edebiyatı okudu daha sonra gazetecilik ve medya alanında yüksek lisans eğitimi aldı. Önce Suriye televizyonunda, ardından 2010 yılına kadar El Cezire TV'de (Katar/Doha) çalıştı. Suriye televizyonunda yayınlanan ve yapımcılığını Fouad Shurbaji'nin üstlendiği “Angles and Columns/ Açılar ve Sütunlar” adlı programla kamuoyunun dikkatini çekmişti.
Luna Al-Shibl, El Cezire’de çalışırken, kıyafet ve makyajlarına müdahale edildiği gerekçesi ile farklı ülkelerden dört kadın sunucuyla birlikte istifa etti.
Luna Al-Shibl ülkesine dönerek; Beşşar Esed’in kuzeni Rami Mahluf’un sahibi olduğu El Dünya TV’de ekrana çıkmaya başladı. Luna, buradan Esed’in Sarayına transfer olacaktı.
Luna, 2011’de İç Savaşın başlamasıyla Esed Rejiminin yanında yer aldığını duyurdu. El Dünya televizyonuna çıkarak, Katar televizyonunu Suriye'deki olaylarla ilgili uydurma haberler yaparak basının güvenini zedelemekle suçladı.
Luna Al-Shibl, El Cezire’de çalışırken El Cezire’de sunuculuk yapan; Lübnanlı gazeteci Sami Kleib ile evlendi.
Beşşar Esed ile ilgili basına sızdırılan e- posta metinlerinde Luna’nın rejim yetkilileri ile ilişkisi ve Esed’in yakın çevresinde yer aldığı deşifre olunca; kocası Kleib kendisinden boşandı.
Daha sonra Suriye Ulusal Öğrenciler Birliği'nin eski başkanı ve Halk Meclisi'nin eski üyesi Ammar Saati ile evlendi.
Dürzilerde, farklı mezheplerden evlilik hoş karşılanmasa da Luna’nın siyasi kariyer için evlilik yaptığı konuşulmuş.
Esed'e medya ve siyasi danışmanlık görevini üstlenen el-Şibl, Cenevre'de 2014’te Suriye için yapılan müzakerelerin turuna katılmış, dönemin Suriye Dışişleri Bakanı Velid el-Muallim'in arkasında her zaman hazır bulunmuştu.
Türkiye aleyhine birçok açıklamada bulunmuştu. Luna’ya göre; 2011 iç savaşından önce, Türkiye; üsler kurarak Müslüman Kardeşler ve El Kaide gibi aşırı ideolojilerin hakimiyetine ve yayılmasına zemin hazırlıyordu. Türkiye; Müslüman Kardeşler Teşkilatı lehine Suriye’de propaganda yapıyordu.
2020 yılında çıkarılan Cumhurbaşkanlığı kararnamesiyle özel danışman olarak atanmasından önce hakkında çok sayıda bilgi paylaşılmış ve muhalefet, kendisi ile rejimin diğer danışmanlarından Buthaina Şaban ve Esed'in eşi Esma arasında anlaşmazlığa yol açan bir sorunu gündeme getirmişti.
Luna danışmanlığa getirildikten sonra Esed Rejiminin ikinci kadını olarak anılmaya başlandı. “Saraydaki birçok hanım arasında anlaşmazlık” olduğu yönündeki bu ayrıntılar varlığını sürdürse de Beşşar Esed’in eşi Esma’nn kıskançlık krizine girdiği hep söylendi. Hatta Esma Esed’in kocasına baskı yaptığı bile Şam’da mevzubahis oldu. Luna’ya Esma Esed kadar yetki verilmişti.
ABD ve İngiltere, Beşşar Esed'le yakın ilişkisi ve ona verdiği destek nedeniyle, Luna’yı yaptırım listesine aldı.
İngiliz “Monetary Times” gazetesine göre, Luna, “hükümetin en üst düzey basın görevlisi” olarak Esed rejiminin kamuoyunda imajının oluşmasına yardımcı oldu. Son yıllarda Esed'in konferanslarında sık sık adı geçiyordu.
Luna’nın Rusya Devlet Başkanı Vladimir Putin ve basın sekreteri Dmitriy Peskov ile Şam'da konuşurken, Beşşar Esed'in da uzaktan izlediği bir fotoğrafı var.
2022'den bu yana yaptığı Rusya yanlısı açıklamalar ve oraya yaptığı mekik yolculukları, gözlemcilerin, Esed’in sarayındaki diğer isimlere kıyasla, Moskova'nın en çok değer verdiği isimlerden biri olduğunu vurgulamasına yol açtı.
El-Şibıl ayrıca Suriye'nin içinden tanık olduğu olaylar hakkında tartışmalı açıklamalarda bulunmuş, Ocak 2022'de Suriye yetkililerinin “kendisine uygulanan ablukayı çeşitli yollarla kırmayı başardığını” duyurmuş ve eklemişti: “Açıklayamam. Bu ablukayı nasıl deldim.”
İngiliz Dışişleri Bakanlığı'nın açıklamasında, onun “Esed'in yakın çevresinin seçkin bir üyesi” olduğu belirtiliyordu. “Başkanın medya danışmanı olarak, sivil halkı bastırmak için dezenformasyona ve medya özgürlüğünün olmamasına dayanan Suriye yetkililerine yardımcı oluyor” denilmişti.
Suriyeli gazeteci Kenan Vakaf, el-Hurar internet sitesine yaptığı açıklamada, el-Şiblin'in “felaketin başında güçlü bir medya işlevi gördüğünü ve rejimin kuluçka makinesiyle nasıl başa çıkılacağını; medyası aracılığıyla azınlıkları nasıl cezbedeceğini gerçekten bildiğini” söylemişti. Luna; El- Cezire’de işin detayını kapmıştı.
Luna, Esed Rejiminin gizli sırlarına vakıftı. Rusya ile ilgili gelişmeleri ve hükümetteki bakan değişimlerini önceden açıklıyordu. Luna, Suriye rejiminin tercihleri içerisindeki katılımını hiçbir şekilde gizlememiş ve “geleceğin halihazırda elde edilmiş kurallarını ortaya koymak” amacıyla birçok kez Suriye televizyonlarına çıkmıştır.
Luna’nın olağanüstü yetkileri, nereden kaynaklanıyordu?
Saraydaki kadınların mücadelesinin sonu nereye varacaktı. Esed Rejiminin birinci kadını First Leydi Esma Esed’in öldüğü göz önüne alınırsa (Esed Yönetimi bu iddiayı yalanlıyor); ikinci kadının yani Luna’nın başına gelen kaza, suikast mıydı?
Kaza süsü verilmiş suikast!..
Muhalif medyaya göre; Luna’ya operasyon yapılmıştı. Yafour Karayolu üzerinde Al-Shibl'in içinde bulunduğu kocasına ait araca araca zırhlı bir aracın çarptığı ve aracını yolun ortasına doğru ittiği iddia ediliyor.
Luna’nın Şam’ın dışında nereden geldiği ve kimlerle buluştuğu şu an açıklanmış değil. Luna zaman zaman yerel anlaşmazlıklarla ilgileniyor ve rejim adına uzlaşma sağlıyordu.
Rejim istihbaratı, bir hafta önce Luna Şibl'in kardeşi Tuğgeneral Molham eş-Şibl'i yabancı bir ülkeyle irtibat kurduğu suçlamasıyla tutukladı. “Yabancı ülke” olarak İsrail işaret ediliyor.
Rejimin Yükseköğretim Bakanı'nın imzasıyla Luna’nın kocası Saati'nin görevine son verilmesini ve haklarının tasfiyesini onaylayan kararın fotoğrafı yayılmasından kısa bir süre sonra kaza meydana geldi.
Luna, İran Devrim Muhafızlarının Esed’in sarayına baskın yaparak birçok subayı göz altına alarak; Şam’ın Seyyide Zeynep Mahallesindeki karargahlarında tuttuklarını eleştirel bir dille dile getirmişti.
Şam'dan bilgili kaynaklar, Suriye rejimi yetkililerinin, Şibl'in kocası Ammar Saati'nin hastaneye girmesini engellediğini açıkladı.
El-Şami Hastanesi'nin içinden gelen bilgiler, Şibl'in durumunun çok ciddi olduğunu ve ölümünün duyurulması için yeşil ışık beklendiğini gösteriyor. Ammar Sati'nin Lübnan'ın başkenti Beyrut'a götürülmesine izin verilmediği de konuşulanlar arasında.
İran, İsrail ve Suriye Rejimi... Suçlu kim?
İran Cumhurbaşkanı Reisi’nin helikopterinin düşürülmesinde, Luna’nın da yer aldığı askeri bir yapılanma olduğu iddiası ile İran; Suriye’de derin operasyonlar gerçekleştirdi. Birçok subayı tutukladı.
İran’ın iddiasına göre; Esed Rejimi hem Arap dünyası hem de Avrupa ile yakın ilişkiler gerçekleştirme çabasında. Esed’in Tahran ziyaretinde İran Dini Lideri Hamanei tarafından azarlandığı, basına yansımıştı. İran’a göre Suriye Direniş Ekseni/ Şii Hilali’nin önemli bir sacayağı. Bu sacayağını deviremez. Tahran'ın Beşşar Esed'e alternatif olarak kardeşi Mahir Esed'i ilk seçenek olarak tartıştığı bir aşamaya gelindiği de konuşuluyor.
Türkiye ile Esed rejiminin yakınlaşama ihtimali Tahran’ı muhakkak rahatsız ediyor.
Esed rejiminin iç yüzüne yakından şahit olan Luna’ya İsrail’de suikast düzenlemiş olabilir mi? Rejimin ekran yüzü Luna’nın ortadan kaldırılması, İsrail’in de işine gelebilir.
Esed rejimi de işin içinde olabilir. Luna’ın abisi, casus yapılanması ile gözaltına alınmışken oklar Luna’ya çevrildi. Luna’nın bildiklerini açıklama ihtimali, Esed sarayını tedirgin etmiş olabilir. Mayıs ayı içerisinde, Beşşar Esed; Luna’nın ismini Baas Partisi Merkez Komitesi listesinden çıkarmıştı.
Türkiye, muhakkak bu kaza ile ilgili bilgiye sahip. Bakalım Suriye ile normalleşme süreci nasıl devam edecek?
.
Mehmet Yıldırım, dikGAZETE.com
https://www.trthaber.com/haber/gundem/fidan-israilin-gazzedeki-katliamlari-ve-rusya-ukrayna-savasi-3-dunya-savasina-yol-acabilir-864895.html
https://www.dunya.com/gundem/son-dakika-msb-kaynaklarindan-ucuncu-dunya-savasi-ihtimali-sorusuna-net-yanit-haberi-734121
https://www.haber7.com/yazarlar/prof-dr-ferhat-pirincci/3438392-turkiye-acisindan-suriye-ile-normallesme-mumkun-mu
https://sana.sy/tr/?p=304369
https://arabic.cnn.com/middle-east/article/2024/07/03/luna-shibl-intensive-care-accident
https://syrianobserver.com/syrian-actors/luna-al-shibl-is-in-intensive-care-sidelining-accusations-of-espionage-and-planned-accident.html
https://www.newsdirectory3.com/luna-al-shibl-from-the-media-screens-to-the-syrian-presidential-palace/#google_vignette
https://www.newsdirectory3.com/the-second-girl-how-did-luna-the-cub-make-her-method-from-the-display-to-the-lions-palace/
https://www.middle-east-online.com
https://x.com/RBursa/status/1808407944658092489