Türk İstihbaratında Fidancılar Kalıncılar mı var?
Yabancı medyada yer alan kritiklere ve kulislerde konuşulanlara göre böyle bir şey mümkün. Ben de konuyu, sosyal medya fenomeni Muhammet Yakut’un paylaşımından öğrendim.
Cumhurbaşkanı Erdoğan gerçekten Türk siyaset tarihinde önemli bir aktör. Sadece muhalefet partilerinin genel başkanlarını değil, kendisinden sonra yerine geçme hayali kuran partisinden isimleri ve bürokratları da oyun dışı bırakabiliyor. Bir bakıyorsunuz tam tersini de yapabiliyor.
Örnek vermek gerekirse; Demokrat Parti Genel Başkanlığı döneminde “Bugün AKP'nin iktidarda olması AKP'nin maharetinden değil. Bizim kabahatimizden, Bizim kabahatimizden, biz kabahatimizi biliyoruz. AKP'den bu milleti kurtaracağız, bu insanları kurtaracağız” diyen Süleyman Soylu’yu AK Parti'ye transfer edebiliyor.
2008 yılı Saadet Partisi’nin Genel Başkanı seçildiği kongrede “Harun gibi gelip Karun gibi gitmeyeceğim” sözleri ile kendine eleştiri okları gönderen, Saadet Partisi’nden ayrılmak zorunda bırakılan ve HAS Parti’yi kuran şimdiki TBMM Başkanı Prof. Dr. Numan Kurtulmuş’u her nasılsa AK Parti saflarına katabiliyor ve bir nefer gibi koşturabiliyor.
Erdoğan’ın ilginç bir politik deneyimi ve anlayışı var. İster “oportünist” deyin ister “pragmatist”. Yeri geliyor ocağında yetiştiği Mili Görüş’ün efsane lideri merhum Necmettin Erbakan veya “Demir Kırat”ın süvarisi Süleyman Demirel ya da milliyetçi lider Alpaslan Türkeş gibi tepki verebiliyor. Yani bu üç efsane liderin hususiyetlerini siyasi kariyerinde meczetmiş.
Yeri gelmişken polemiğin piri İspartalı hemşehrim rahmetli Demirel’den bir anektod aktaralım:
Başbakanlık ve parti genel başkanlığı yaptığı dönemde bir milletvekili transferi nedeniyle ona sordular:
“Sayın Demirel, size sövüp duran o adamı neden partinize aldınız?”
Demirel cevap verdi:
“Orada iken bize saldırıp bağırıyordu. Şimdi bizim kapıya bağladık, karşı tarafa sövüyor!”
"İlmi siyaset" diye işte buna derler.
Erdoğan'ın yerine göz diken gidiyor!..
14 Mayıs 2023 Cumhurbaşkanlığı ve milletvekili seçimlerinden önce, gerek sosyal medyada gerekse kulislerde Cumhurbaşkanı Erdoğan’ın sağlık sorunları veya metazori sebeblerden dolayı görevinden ayrılabileceği konuşuluyordu. Öyle ki bazı köşe yazarları, Erdoğan'ın yerine geçmesi olası figürler arasında o dönem İçişleri Bakanı Süleyman Soylu, Milli Savunma Bakanı Hulusi Akar, AK Parti Genel Başkan Vekili Numan Kurtulmuş ve MİT Başkanı Hakan Fidan’dan söz ediyorlardı.
Erdoğan, seçimlerde birkaç istisna dışında, bakanlarına milletvekili olma zorunluğu getirerek istemediklerini TBMM’ye kapattı yani tasfiye etti. Bakanlıkları döneminde cart-curt edenlerin şimdi bırakın esamesinin okunmasını, gıkları dahi çıkmıyor. Bunlar “Denizli Horozu” kadar uzun soluklu olamadılar.
Fidan’ın iddiasını Fidancılar sürdürüyor!..
Kraldan fazla kralcı olanlar aslında kendi çıkarlarının adamıdır. İsmini pazarladıkları şahsa faydalarından çok zararları dokunur. MİT Başkanlığı daha arka planda ve daha az görünür olmayı gerektirirken bu hususiyet, zaten Hakan Fidan ile tarih olmuştu. Kendisi adına sosyal medyada çeşitli “fan hesapları” bile kurulmuştu.
Halen bu hesaplar aktif şekilde. Hakan Fidan kusura bakmasın ama yok “BM salonuna girişi dikkat çekti”, yok “ortalığı salladı” gibi fotoğraf altı metin veya görüntülerle itibarsızlaştırılıyor. Troller, “Erdoğan sonrası Cumhurbaşkanı” diyerek onun Brütüslüğüne soyunmuşlar. Gerçi ben de kendisi için “İstihbaratın Başbuğu” diyordum ama bunun nedeni o kurumun başında olmasından mütevellit bir durumdu. Şimdi de İstihbaratın Başbuğu Prof. Dr. İbrahim Kalın.
Dış basında Hakan Fidan, Erdoğan’a alternatif gösteriliyor!..
Fransa’da günlük yayınlanan liberal sol çizgideki Le Monde’nin İstanbul muhabiri Nicolas Bourcier, 3 Temmuz 2023 günlü haber analizinde daha Cumhurbaşkanı Erdoğan’ın görev süresi dolmadan yerine geçecek ismin Dışisleri Bakanı Dr. Hakan Fidan olduğunu açıklamıştı.
“Eski istihbarat şefi, Erdoğan'ın kilit projelerinin uygulayıcısıydı” diyerek onun kariyerinin önemine dikkat çekmişti. Belki Nicolas Bourcier, gazeteci kimliğinin yanı sıra Fransız dış istihbarat servisi Direction générale de la Sécurité extérieure’nin kıdemli bir personeli ve Türkiye uzmanı. Belki de Fransız gizli servisinin Türk meslektaşları ile irtibatını sağlayan birisi. Yani analizi parlatma operasyonu olabileceği gibi gömme operasyonu da olabilir.
Hakan Fidan, Dışişleri Bakanı olarak atanınca 2010 yılından bu yana başkanlığını yaptığı MİT'ten ayrılmak zorunda kaldı. Nitekim Batı medyasında özellikle Fransız kamuoyunda; “Hakan Fidan'ın bakanlığa yükseltilmesi, bir başarı olarak değerlendirilebilir, ancak paradoksal olarak, Cumhurbaşkanı Erdoğan için teşkil edebileceği potansiyel tehdidi etkisiz hale getirmek amacıyla onu kenara itmenin zarif bir yolu olarak görülebilir” türünden yorumlara rastlamak mümkün.
Bu Frenk tayfasına göre Fidan'ın terfisi onu etkili bir şekilde etkisiz hale getiriyor çünkü artık dış ve iç yetkinliğe sahip özel servisler üzerinde kontrol sahibi değil. Başında olduğu gizli servisin 8.000'den fazla memuru olduğu tahmin ediliyordu ve buna binlerce muhbir de dahildi. Fidan, bakan olunca bu muazzam gücünden mahrum kaldı.
Ne kadar nitelikli olursa olsun mekteplilere taş çıkartan alaylı Erdoğan için İbrahim Kalın'ın kendisine göre daha genç ve entellektüel birikim açısından daha donanımlı olmasına rağmen kendisine zarar verme riski bulunmuyor.
Uluslararası ilişkiler ve güvenlik uzmanı, emekli asker Isparta Yalvaçlı Prof. Dr. Sait Yılmaz; Fidan’ın Dışişleri Bakanlığına getirilmesine eleştirel zaviyeden bakmış ve “istihbarat farklı, uluslararası siyaset farklı bir alan. İkisi de devlet için önemli ancak istihbaratçı bir ismin Dışişleri Bakanı olmasının artı faydası olmaz” demişti.
‘Dr.’ mi büyük ‘Prof.’ mu? MİT Başkanı kitap gönderir mi?
Hakan Fidan, tezi ile akademik titrini Dr, olarak noktaladı ama yerine geçen İbrahim Kalın ise Prof. Dr.
Hakan Fidan’ın tezleri, bildiğim kadarı ile kitap formatında okuyucu ile buluşmadı. Bu noktada yeni Milli İstihbarat Teşkilatı (MİT) Başkanı İbrahim Kalın’ın bir raf dolusu neşredilmiş kitabı mevcut.
Umarım kitaplarından gönderir de okuma fırsatı bulurum. Malûm; memur maaşı ile kitap fiyatlarına güç yetirmek mümkün değil. Adresimi bulmak sorun olmaz.
Yeni dönemde İbrahim Kalın hem başarılı hem de vitrinde trollere oynamıyor!..
Fidan dönemindeki özellikle terör örgütü PKK ve yavru örgütlerine yönelik yurt dışı operasyonlar hız kesmeden devam etti. Demek ki keramet, tam 13 yıl süre ile başkanlık koltuğunda oturan Fidan’da değilmiş.
Rekabet yarış…
İstihbarat kökenli Dışişleri Bakanı’nın istihbarat teşkilatı ile oldukça uyumlu ve eşgüdümlü çalışması sürpriz olmamalı. Lakin Fidan çok yakın ekibini Dışişlerine taşıdı. Diğer taraftan gizli serviste kalan, çoğu kendi döneminde işe alınan personel üzerinden MİT’i domine etmeyi sürdürmek istedi. İşte yazı başlığındaki “Fidancılar Kalıncılar” bu süreçte ortaya çıkmış olmalı.
Ama bu o kadar da kolay değil. Prof. Dr. İbrahim Kalın, Erdoğan’ın cumhurbaşkanlığı makamına ilk seçildiği 2014 senesinden bu yana, yanından ayırmadığı az sayıda danışmanlarından biri. Kalın, Erdoğan’ın 2002’den bu yana süren başbakanlığı ve cumhurbaşkanlığı dönemlerinde MİT’in başına kurum dışından atanan ikinci sivil yetkiliydi.
İbrahim Kalın da boş beleş birisi değil ki?
Atlantik ve Avrasya dengesini gözetebilecek ve bu süreci yönetebilecek tecrübeli bir isim. MİT Başkanı olduğunda BBC’de Kalın’ın, FETÖ’nün resmi yayın organı olan ve 2016 senesinde kapatılan Gülen yapılanmasına ait Today’s Zaman gazetesinde köşe yazarlığı yaptığı vurgusu, nasıl anlaşılmalı bilemiyorum? Bu, muhtemelen Kalın’a duyulan tepkinin ifadesi.
Hakan Fidan da İbrahim Kalın da benim gibi Başbakanlıkta çalıştılar. Kaderin cilvesi, onlar şah ben şahbaz oldum. Şimdilerde İbrahim Kalın’ın ABD’deki yıllarına ve bağlantılarına vurgu yapanlar, Hakan Fidan’ın da; Almanya'daki NATO Süratli Reaksiyon Kolordusu Karargahı'nda da çalıştığını, Londra'da Verification Technologies Research Center'da bulunduğunu, yüksek lisans döneminde Avustralya’nın Ankara Büyükelçiliği'nde siyasi ve ekonomik danışmanlık yaptığını unutuyorlar galiba.
“Biz kırk kişiyiz birbirimizi biliriz” diye boşuna denilmiyor.
Kontrollü Kaos…
Cumhurbaşkanı Erdoğan, Dışişleri Bakanlığı'nın başına ciddi güvenlik uzmanlığı olan bir yetkiliyi getirerek hem çok taraflı ilişkilerde açıklık hem de sert güç çıkarlarını sürdürme kararlılığını ortaya koyduğu gibi Fidan'ın yerine Milli İstihbarat Teşkilatı'nın başına İbrahim Kalın'ı getirerek Fidan’ın gizli servis üzerinde etkili olmasını engelledi denilebilir.
Bununla birlikte Cumhurbaşkanı Erdoğan'ın nezaretinde, Fidan ve Kalın arasındaki yakın çalışma ilişkisi, kamuoyunda çok iyi biliniyor. Politika üretmek, tek kişinin işi değil ve Cumhurbaşkanı Erdoğan bir grup danışmanın tavsiyelerine uymayı tercih edebiliyor. Hem Fidan hem de Kalın, Cumhurbaşkanı'na güvenilir rehberlik sağlamada kilit öneme sahipler. Ancak her ikisi de onlarca uzman danışmanın yer aldığı ekiple çalışıyorlar.
Yargı çatışması…
Anayasa Mahkemesi ve Yargıtay'ın üst düzey hakimleri, tutuklu muhalif Can Atalay'ın parmaklıklar ardında milletvekilliğine seçilmesi konusunda haftalardır çatışıyordu. Türkiye’nin en yüksek istinaf mahkemesi olan Yargıtay ile iktidardaki bölünmeyi ortaya çıkaran Anayasa Mahkemesi arasında benzeri görülmemiş bir çekişme ortaya çıktı.
Bu neyin nesiydi!
Ülkücü hakim-savcılar Yargıtay da mı? “Hakyolcu” denilen ekibin Anayasa Mahkemesi’nde bir ağırlığı var mı? MHP, bu çatışmanın neresinde? Hangi AK Partili bu yangına odun atıyor?
Dilan Polat, Fatih Terim Fonu ve bir delinin seyir defteri!..
Sedat Peker’den sonra yaptığı açıklamalarla gündem oluşturan Muhammet Yakut, bir anda dikkatleri “Fidan-Kalın çatışması”na çekti. “Hakan Fidan!.. Bu ülkenin dışişleri bakanı oldun. MİT’le uğraşmayı bırak, orada bir İbrahim Kalın var şu anda net çatışma yaşadığını da orada biz biliyoruz İbrahim Kalın’la...”
Muhammet Yakut, daha önce de kara para aklama işine bulaştığı iddiası ile gündem olan “Dilan Polat ve Fatih Terim Fonu”ndan söz etmişti. Acaba ne demek istiyor! Mesaj kime? İbrahim Kalın ile birlikte hareket eden “Damat” kim?
.
Ömür Çelikdönmez, dikGAZETE.com
Seçilmiş Kaynakça
https://tr.m.wikipedia.org/wiki/Hakan_Fidan
https://fb.watch/p0oFjE5BXq/?mibextid=Nif5oz
https://www.sozcu.com.tr/demirelden-bir-ani-wp2784659
https://youtu.be /fwusD3_czcg?si=EasXax7BZiePeJDX
https://raids.fr/2023/07/12/un-nouveau-directeur-pour-les-services-speciaux-turcs/
https://twitter.com/delilerindelis/status/1735808358051979424?t=Hhvf1ruM_f4vhATT3Hu_Uw&s=19
https://www.avrupa-postasi.com/le-mondeden-fidan-analizi-turkiyenin-kara-kutusu
https://www.voaturkce.com/a/hakan-fidanin-disisleri-bakanligi-diplomasiyi-nasil-sekillendirecek/7127287.html
https://medium.com/@PascalJouary/hakan-fidan-chef-des-services-secrets-turques-du-mit-1d3fbb46d352
https://tr.euronews.com/2023/06/06/milli-istihbarattan-disislerine-erdoganin-sir-kutusu-hakan-fidan-kimdir
https://www.birgun.net/haber/2008-deki-karun-kadar-zengin-olmayacagiz-sozu-hatirlatilan-akp-li-kurtulmus-kotu-bir-soz-mu-soyledim-368331
https://www.lemonde.fr/international/article/2023/07/03/en-turquie-hakan-fidan-le-nouveau-chef-de-la-diplomatie-prince-des-tenebres-de-la-politique_6180288_3210.html
https://tez.yok.gov.tr/UlusalTezMerkezi/tezDetay.jsp?id=pGLbbkL9jx3T-q0DdNGYnQ&no=pGLbbkL9jx3T-q0DdNGYnQ
https://www.aydinlik.com.tr/haber/fransa-basininda-hakan-fidan-analizi-hakan-fidan-kimdir-hakan-fidan-hakkinda-bilinmeyenler-401201
https://web.archive.org/web/20150725021432/https://m.sabah.com.tr/gundem/2010/04/17/mitte_atama
https://tr.euronews.com/2023/06/06/milli-istihbarattan-disislerine-erdoganin-sir-kutusu-hakan-fidan-kimdir
https://www.dikgazete.com/yazi/istihbarat-yonetiminde-abrakadabra-donemi-ve-degerli-yalnizlik-5725.html
https://www.lemonde.fr/international/article/2023/11/17/en-turquie-une-bataille-acharnee-entre-les-deux-plus-hautes-cours-de-justice-mine-l-etat-de-droit_6200677_3210.html