?>

Toplumsal hareketlerin bireye etkisi ve 68 Kuşağı’nın sosyolojik yansımaları

Muhittin Taha Çalık

5 yıl önce

-HABER DOSYA ÇALIŞMASI-

:

GİRİŞ (ÖNSÖZ)

Günümüzün kitle iletişim aracı olan, okur yazarlığı esas alan, dokümana dökülmüş haliyle vatandaşa sunulan hizmet sahasıdır. 

Gazete, kitleleri haberdar ve haber verme güdüsüyle harekete geçen bir basın-yayın koludur. 

Gazeteci, mesleki sorumluluğuyla toplumun kültürel, siyasi, ekonomik, politik vs. olaylarını kaynağını oluşturan bireye; yazı ve görsel araçlarla yansıtan kişidir. 

Gazeteci, iletişimin ve iletişimci olmanın verdiği bilinçle, geniş perspektifli bakış açıları ortaya koyan kişidir.

Bu çalışmamız haber-dosya endekslidir. 

Çalışmamızda toplumsal hareketlerin bireye etkisi, bireyin yaşça konumu, bireyin bireyselliğini kazanış hikayesi (kişilik ve kimlik oturuşu), nesilleri kalıcı kılan siyasi akımları ve sosyolojik yansımalarını ele alacağız. 

O zaman “Birey nedir?” sorusuyla başlamak gerekir.

BİREY NEDİR?

Toplumun temel yapı taşıdır. Kazanmış veya kazanılmış niteliklerle, kitlesel olarak toplum düzeyine erişebilen kişidir.

Düşünce, mantık ve akıl ekseninde, duyusal organlarıyla toplumda, iletişimi sosyal varlıkla, varlığını ise karar (irade, seçme, ayırt etme) mekanizmasıyla belirleyen canlıdır.

Toplumda fert olarak da adlandırılır. Bireyin, eş anlamlısı ferttir. Yetişmiş kişi anlamına da gelir. 

BİREYİN YAŞÇA KONUMU VE BİREYLEŞMENİN İLK DİPDALGASI

Bireysel ve birey olmanın ilk serüveni çocukluk çağından, ergenlik dönemine giriştir.

Kısaca çocukluk tam manasıyla filizlenmenin, büyümenin, büyüdükçe de toplumda ki seviyesine ulaşmanın arayışıdır. 

Bu arayışı, bireyi kalıtsal donanımlara ulaştıracaktır. Bireyin ilk seviyesi gençliktir. 

Ergenlik, uzmanlara göre ateşten bir gömlektir. Kimliğinin ve kişiliğinin oluşma döneminde, hataların, yanlışların sıkça karşılaşıldığı hatta acı tecrübelerin yaşandığı bir süreçtir. Bir nakaratta dediği gibi:

“Gençlik Başımda Duman!”

İnsan, her yaş grubunda bulunduğu yaş grubunun sosyolojik ve psikolojik özelliklerini göstermekte.

"TOPLUM-BİREY, BİREY-BİREYLEŞME, TOPLUM-SİYASET, TOPLUM-AKIMLAR"

Bu dörtgeni harekete geçiren bir gençlik hareketi: “68 Kuşağı”

68 KUŞAĞI

68 Hareketi, İkinci Dünya Savaşı yıllarından itibaren toplumsal sorunların giderek artması ve yaygınlaşmasıyla ortaya çıktı.

1968’de meydana gelen olaylar sonraki yıllarda da etkisini sürdürdü. 

Savaş sonrası dünya ekonomisi, ABD önderliğinde farklı bir boyut kazanmaya ve kapitalizm, altın dönemini yaşamaya başladı. Ancak ekonomik ve toplumsal sorunlar yaşayan Avrupa’da kapitalist sistemin sınırları zorlanmaktaydı.

1960’lı yıllarda dünyada Vietnam Savaşı, Ay’a seyahat, Martin Luther King ile Robert Kennedy’nin (RabırtKenediy) öldürülmeleri ve Prag’daki Sovyet tankları olayları yaşandı.

1968 yılı içerisinde milyonlarca öğrenci sokaklara çıktı, üniversiteler işgal edildi. 

Devrim” ateşinin işçilere sıçramasıyla hayat felç oldu ve bu yıl, “Başkaldırı Yılı” olarak anıldı. 

İstekler; “Daha fazla özgürlük… Eşitlik… Adalet ve Temiz bir çevre…”ydi. 

Prag’dan Paris’e, Londra’dan Tokyo’ya, San Fransisco’dan Pekin’e kadar her yerde, kurulu düzeni tehdit etmeye başlayan öğrenci hareketleri yaşandı. Gençliğin 1960’lardaki devrim isteği, siyasi iktidarlar tarafından bastırıldı.

1968’deki öğrenci olayları ve bu tarihle simgelenen “68 Kuşağı”, dünya tarihinde kültürel hayatı derinden etkileyen ve yeni açılımlara ivme kazandıran özelliklere sahipti. 

1968 yılının ilk aylarında Fransa’nın Nanterre (Nanter) Üniversitesi öğrencilerinin eğitim alanındaki taleplerine siyasal istekler de eklendi. 

Paris’te bazı lise ve üniversitelerde başlayan öğrenci hareketlerinin okul yönetimleri ve polis tarafından bastırılmak istenmesiyle çıkan olaylar, daha sonra işçilerin katıldığı bir isyana dönüştü. 

Göstericilerin çoğu komünizm, anarşizm gibi sol-ateist görüşleri ve Vietnam Savaşı karşıtlığını benimsemişti.

1968 Olayları” dünya genelinde öğrenci protestolarının yaşanmasına neden oldu. 

Amerika’da yaşanan benzer olaylar Başkan Johnson’ın seçim kampanyasından çekilmesine, Meksika’daki öğrenci protestoları ise silahlı çatışmalara yol açtı. Bu olayların etkisi İtalya ve Arjantin’de de görüldü.

68 Kuşağı, Türkiye’de de üniversitelerde ortaya çıktı. Türkiye’deki 68 eylemlerinin en önemli özelliği antiemperyalist bir nitelik taşımasıydı. 

Tüm dünyada yayılan “savaş karşıtlığı” ve “özgürlük” fikrinden etkilenen sol görüşlü gençlik, Amerikan 6. Filosu’nun Türkiye ziyaretine karşı protesto gösterileri yaptı. 

29 Nisan 1968’de Ankara’da yapılan mitingde “Tam bağımsız gerçekten demokratik Türkiye” sloganı on binler tarafından tekrarlandı. Türkiye’de 68 Kuşağı; Deniz Gezmiş, Mahir Çayan, İbrahim Kaypakkaya gibi isimler liderliğindeki sol hareketle özdeşleştirildi.

68 KUŞAĞI’NIN ÜNLÜ SLOGANLARI

- Gerçekçi ol, imkânsızı iste! - Patron sana muhtaç, sen ona değil. - Yasaklamak yasaktır. - İnsanlığın özgürleşmesi ya toptan olacak ya da olmayacak. - Devrim inanılmaz bir şeydir çünkü gerçektir!

68 KUŞAĞININ SOSYOLOJİK YANSIMALARI VE BİR GENCİN BAKIŞI 

Bir kuşağın arayışı ve sorgulayışı, sistematik düzenin de tam karşısındaydı. 

Arayış, yeni düşüncelere, sorgulayışlar yeni hayatlardı. Bunun bilincindeydiler, bilinçli bir hareketin bedeline de hazırdılar. Hareketlenmenin ayağında bazı temeller yatıyordu. Duygusal olmak vardı. Yaşadıkları ideoloji, fikir ve düşünceleri ruh dünyalarında; bedenlerindeki akan kanda, kalp çarpıntılarında hissediyorlardı.

Neden mi?

Bu insanlar her şeye rağmen, ama her şeye rağmen: “Gençtiler, gayelerine ve hedeflerine heyecan bulmuşlardı. ‘Kapıldılar… Yok oldular…’ gibi söylemler vardı kimisine göre… Lakin gençlik hayatın kıvılcım kaynağı ve odak noktasıydı. Belki de onlar bir fikrin kurbanı bile olsalar, gençliğin meşalesini yakmış oldular.” 

Böyle söylememizdeki sebep:

Her yaş grubundan insanlar gibi genç kuşak da, hayatın, olumlu-olumsuz, güzel-çirkin, doğru-yanlış, iyi-kötü kavramlarının merkezinde yaşar. Çünkü yaşamak hayatın doğasında var.

Gençlik bir kez gelir, bir kez gider ama hayatta kaybettiklerimiz birer kezden fazladır…

Kaybetmeden!

Gençliğin ateşinde meşaleleri, uzun soluklu mücadeleleri yaşama dileğiyle!

.

Muhittin Taha Çalık, dikGAZETE.com

Kaynak: https://www.tarihbilimi.gen.tr/makale/68-kusagi-nedir/

YAZARIN DİĞER YAZILARI