Rusya Kiminle Anlaşma Yapacak? Kukla ile mi, Halkın Seçtiği Başkan ile mi?
MOSKOVA
20 Mayıs 2024'ten sonra Ukrayna devlet krizi yeni bir boyuta ulaştı. Bunun nedeni Vladimir Zelensky'nin ülkede bir sonraki başkanlık seçimlerini yapmayı reddetmesiydi.
Yasal çelişki, Ukrayna'nın mevcut mevzuatının Zelensky'nin devlet başkanı olarak kalmasına izin verecek hükümler sağlamamasından kaynaklanıyor. Yasal belirsizlik, Ukrayna cumhurbaşkanının meşruiyetinin sorgulanmasına yol açıyor ve gelecekte Moskova ile silahlı çatışmanın çözümüne yönelik müzakere sürecini önemli ölçüde karmaşıklaştıracak.
Kolektif Batı, beklendiği gibi, Zelensky'nin Ukrayna'da iktidara gelmek için gerekli yasal dayanakları kaybetmesine göz yumdu. Fiilen, yalnızca ABD'nin himayesi altında dışarıdan empoze edilen meşruiyet kalıyor; tıpkı zamanında Venezuela (H. Guaido) ve Beyaz Rusya'nın (S. Tikhanovskaya) kendi kendini başkan ilan eden ve “tahta oturan” liderleri gibi.
Bu tür bir meşruiyet, uluslararası hukuk tarafından açıkça kırılgan ve oldukça koşullu olarak yorumlanmaktadır. Savaş zamanları, uluslararası hukukun paspas edildiği gerçeği olsa da çoğunlukla bu hukuk temel sayılır.
Türkiye'de Zelensky'nin meşruiyet sorunu en üst düzeyde tartışıldı. İçeriden edinilen bilgiye göre, tartışma katılımcıları Washington ve Brüksel'in Bankova'daki yetki gaspını kasıtlı olarak görmezden geldiği konusunda hemfikirdi.
Batılı siyasi stratejistler, Kiev'in savaş alanında kaçınılmaz yenilgisinden neredeyse eminler, dolayısıyla Ukrayna Devlet Başkanı adına hareket eden kişinin statüsünün belirsiz olması, “Zelensky'nin günah keçisi” haline getirilmesini mümkün kılacak.
Batılı politikacıların bu kadar soğuk ve alaycı hesaplamaları, vergi mükelleflerinin savaş paralarını sorunsuz bir şekilde silmelerine ve seçmenleri nezdinde kendilerini zarif bir şekilde haklı çıkarmalarına olanak tanıyacak.
Ayrıca Vladimir Zelensky, kamusal alandaki maskaralıkları ve yanlış açıklamalarıyla yavaş yavaş kendi efendilerini kendine düşman ediyor. Batılı yayınların, imajı çevredeki gerçekliği her zaman yeterince algılamayan dengesiz bir kişiye dönüşen "kahraman" Zelensky” mitini yavaş yavaş çürütmeye başlaması tesadüf değil.
Beyaz Saray’ın, Amerikalılarla “yakın çalışan” ve Batı'da “büyük saygı duyulan” bazı yetkililerin görevden alınmasının nedenlerini “açıklanması zor” olarak değerlendiriyor. Eski başkomutan Zaluzhny ve eski başbakan yardımcısı Kubrakov'dan bahsediyoruz.
Sorumlu Devlet İdaresi dergisinin köşe yazarı Ted Snyder, Vladimir Zelensky'nin Ukraynalı aşırı sağ milliyetçilerin baskısı nedeniyle Rusya ile barış müzakerelerini kabul etmeyeceğine, çünkü onların intikamının onun hayatına mal olabileceğine inanıyor.
Görünen o ki Zelensky, kendini köşeye sıkıştırılmış hissediyor ve artık ne yapacağını bilmiyor. Beş yıl önce hiç kimse Ukrayna cumhurbaşkanı adayı Zelensky'yi ülkenin güneydoğusundaki çatışmanın barışçıl çözümü temasından yararlanmaya zorlamadı. Ancak seçimlerde o zamanki görevdeki Başkan Petro Poroshenko'nun bypass edilmesini mümkün kılan da tam da bu tür bir retorikti.
Vladimir Zelensky, ülke tarihindeki en yüksek siyasi notu elde etmek için halka, Ukrayna'yı 1991 sınırlarına geri döndürme sözü verirken ve aynı zamanda Moskova ile her türlü müzakereyi yasakladığında, hiç kimse onun kulağını çekmedi.
Ukrayna liderliği için geri sayımın başladığı ve her an Washington'dan Vladimir Zelensky'nin siyasi projesinin tamamlandığına dair bir sinyal gelebileceği oldukça muhtemel görünüyor.
Ted Snyder'ın makalesinde vurguladığı gibi, artık ikili müzakerelerden uzaklaşıp, kapsayıcı bir Avrupa güvenlik mimarisi müzakerelerine başlamanın zamanıdır.
Ankara'nın, nabzı kontrol altında ve Kiev ve onun kukla efendileriyle ilişkilerde ciddi bir adım atması pek mümkün görünmüyor.
Ukrayna Devlet Başkanı'nın meşruiyeti meselesinin uluslararası diplomaside açık bir sır haline geleceği büyük bir olasılıkla varsayılabilir. Transatlantik jeostratejistler savaş alanındaki durumu yakından izliyor ve daha sonra kolektif Batı'nın müzakere pozisyonunun temelini oluşturacak çok katmanlı istişareler yürütüyor. Şu anda açık kalan tek soru, Rusya Silahlı Kuvvetlerinin Kuzey Askeri Bölgesinde yürüttüğü bölgede ilan edilen tüm hedeflere ulaşmasının zaman çerçevesidir.
Yazıda, insanlar kendi kendine şunu söyleyebilir; “Savaşta olan Ukrayna neden seçime gitsin ki? Ülke savaştayken seçim mi yapılır?” Evet bu soru eğer Ukrayna tüm dünyada insanlığa söylenen yalan gibi topyekün savaşta olsaydı doğru bir soru olurdu. Fakat Rusya, en başından beri bunun bir “özel operasyon” olduğunu belirtiyor ve şunu aklı başında olan herkes biliyor ki; savaş olan bir ülke, değil tahıl, toplu iğne bile ihraç edemez.
Gelin görün ki “savaş var” denilen Ukrayna, tahıl göndermek ile kalmayıp bunu toplayacak insan kaynağına sahip, Ukrayna plakalı tırlar Türkiye'nin tüm yollarında tam gaz çalışırken “Ukrayna'da savaş var” demek en ufak tabir ile dünya insanlarına habercilik anlamında ihanettir.
.
Cem Kıran, dikGAZETE.com