?>

Rojava’da neler oldu?

Ömür Çelikdönmez

6 ay önce

Rojava’da neler oldu?

Birinci ve İkinci Körfez Savaşından sonra Irak ve Suriye'de yaşayan CIA destekli Kürt örgütleri, ABD'nin desteği sonucunda merkezi hükümetlerin kontrolünden kurtulmayı başarmışlardı.

BBP Kurucu Genel Başkanı merhum Muhsin Yazıcıoğlu’nun dava arkadaşlarından, değerli araştırmacı Hakkı Öznur’un; “Ortadoğu'nun Cahşları” kitabında anlattığı, CIA Kürtleri dur durak tanımıyor.

Suriye'nin kuzey ve doğusundaki Rojava bölgesinde 11 Haziran’da yapılması planlanan belediye seçimleri, geçtiğimiz günlerde ertelendi. Daha önce de 25 Eylül 2017’de Irak Kürt Bölgesel Yönetimi’nin gerçekleştirdiği bağımsızlık referandumu, uzun zamandır karşı karşıya olan İran ile Türkiye’yi yakınlaştırmıştı.

Kuzey Irak’taki referanduma karşı olan her iki ülke; sınır kapılarının kapatılması, petrol ihracatının durdurulması, hava sahasının kapatılması ve nakdi ve askerî yardımların kesilmesi kararı aldılar.

Barzani’nin bu girişimine, Suriye rejimi de karşı olduğunu açıklamış, Irak merkezî hükümeti ise hem anayasaya aykırı olduğu hem de herhangi bir uluslararası meşruiyeti olmadığı gerekçesiyle yapılan referanduma karşı çıkmıştı. Öte yandan referanduma, bölgede açık destek veren tek ülke çocuk katili saldırgan İsrail olmuştu.

CIA Kürtleri, Suriye de ABD’ye geri adım attırdı!..

Suriye’nin kuzeyinde Rojava Özerk Yönetimi/ Kuzey ve Doğu Suriye Özerk Yönetimi; Nisan ayı sonunda kabul ettiği idari kanunla Cezire, Deyrizor, Rakka, Tabka, Fırat, Mınbiç, Efrin-Şehba adıyla 7 kantona bağlı toplam 6 büyükşehir, 40 şehir ve 105 belde belirlemişti.

Buralarda yaşayan oy kullanma şartlarını taşıyanlar, sandık başına gidecekti. 27 partinin katılma beyanında bulunduğu seçime, belediye eş başkanlıkları ve meclis üyelikleri için toplam 5 bin 336 kişi aday olmuştu. Hatta 802 seçim merkezinde 2 bin 123 sandık kurulması planlanmıştı.

Toplam 151 il ve ilçede belediye seçimleri yapılacak, Başkanlardan biri Kürt, diğeri Suriyeli diğer etnik gruplardan Arap, Türkmen veya Hristiyan olacaktı.

İşi sağlama almak ve uluslararası kamuoyunda tepki çekmemek için beş yılı aşkın süredir bölgede yaşayan göçmen ve mülteciler de seçimde oy kullanabileceğini açıkladılar.

Dimyat'a pirince giderken evdeki bulgurdan da oldular!..

Nüfusu 6 milyon olduğu tahmin edilen Rojava ve özerk yönetimin kontrolündeki bölgelerde 3 milyon seçmenin sandığa gitmesi bekleniyordu. Ancak Washington ve Londra ve Moskova’daki pazarlık, bölgenin çarşısına uymadı.

Suriye’nin kuzey doğusunda ABD destekli Suriye Demokratik Güçleri’nin (SDG) egemen olduğu Rojava’da ilk kez seçim düzenlemiyor. İlk belediye seçimleri 2015 yılında, ikinci seçimleri ise 2017 yılında yapılmıştı. Aralık 2023’te genel seçime gidilmişti.

Ancak bu seçimin bugün böylesine tartışma konusu haline gelmesinin sebebi Ortadoğu’daki gelişmelerle doğrudan ilgisi bulunması. ABD bütün dikkatini ve enerjisini, İsrail ordusunun Gazze savaşındaki pozisyonuna yöneltmiş durumda.

Suriye, Türkiye, Irak ve İran’ı doğrudan etkileyebilecek seçim girişimi; hiç şüphesiz yeni bir krizin kıvılcımını ateşleyebilirdi. Sığır çobanları, Rojava’da kontrol ettikleri petrol sahasını ve askeri üslerini kaybetmeyi göze alamadılar.

Ankara'nın; İsrail’e odaklı ABD’nin şaşkınlığından istifade ederek bölgeyi dümdüz etmesi ihtimalini yüksek risk kapsamında değerlendirme yaptıkları aşikâr. Böylesine kritik bir ortamda Türklerin sabrını zorlamanın hiç de zamanı olmadığının farkındalar.

Bağımsız askeri kaynaklar, Irak ve Suriye'de konuşlu bulunan ABD güçlerine yapılan saldırıların, İsrail-Filistin çatışmasının patlak verdiği 7 Ekim'den bu yana arttığını gösterdiğinin altını çiziyor.

Barzani yanlıları da seçimin Kürtlerin seçimi olmadığında ısrarcı!..

Barzani’ye yakınlığı ile bilinen ve Erbil’in kontrolündeki siyasi partilerin oluşturduğu Suriye Kürt Ulusal Konseyi ENKS de seçimleri boykot edeceğini duyurmuştu. Suriye Kürdistan Birlik Partisi seçimi boykot kararı aldılar.

Rojava’daki seçimin Barzani ailesinden onay alamamasının nedeni sadece ‘Rojava Toplumsal Sözleşmesi’ adı verilen sözde belgenin PYD/YPG tarafından Süleymaniye’deki Talabani ailesine onaylatılması değil.

Talabani, bir süredir PKK terör örgütüne verdiği destekten dolayı Türkiye’nin radarına girmişti. Çeşitli uyarıların ardından Talabani yanlılarının merkezi konumundaki Süleymaniye’ye uçuş yasağı getirilmişti.

Erbil yönetimi, Ankara'nın şaka yapmadığının bilincinde. Türk ordusunun askeri müdahalesine yol açabilecek her türlü provokatif eylemlilikten uzak durulmasından yanalar. Bir diğer neden de; Barzani Krallığı, Rojava Kürtlerinin Erbil'e biat etmesini istiyor.

Suriye Arap aşiretleri de seçime taraf olmadıklarını açıkladı. Suriye'nin kuzeyindeki yoğun Arap nüfusunu oluşturan Arap aşiret reisleri de PKK/YPG terör örgüleri öncülüğünde düzenlenmesi planlanan yerel seçime karşı çıktılar. İlginç olan ayrıntı tıpkı Ankara’nın vurguladığı şekilde bu seçimlerin Suriye’nin bölünmesini amaçladığını belirttiler.

ABD Dışişleri Bakanlığına göre; 'Seçimlerin demokratik zemini yok'!..

Suriye'nin kuzeyindeki iki sınır şeridini kontrol eden Ankara, Suriye’nin toprak bütünlüğünden yana olduğunu deklare ederek, yaklaşan seçimleri ayrılıkçılığın kanıtı olarak gördüğünü belirtti. Oylamayı "seçim bahanesiyle" Ankara ve Şam'ın "toprak bütünlüğüne karşı saldırgan bir eylem" olarak nitelendirdi.

Türkiye, 2016'dan bu yana Kürt güçlerini kuzey Suriye'deki sınır bölgelerinden çıkarmak için art arda kara operasyonları yürütüyor.

Ne yapacaktı, tabii ki karşı çıkacaktı?

Kuzey ve Doğu Suriye'de Kürt liderliğindeki Demokratik Özerk Yönetimi, Türkiye'nin askeri harekat ve ABD'nin tehditleri nedeniyle "İslam Devleti”nin (IŞİD) bölgesel yenilgisinden bu yana yapılacak ilk yerel seçimleri ertelediklerini duyurdular. Zamanlamalarının kötü olduğu yönünde uyarılarda bulundu.

Seçim komisyonu, kampanya süresinin çok kısa olduğundan şikayet eden "siyasi partiler ve ittifaklardan gelen taleplere yanıt olarak" oylamayı ertelediklerini söyledi.

PYD’nin seçim kararı, ABD çıkarları ile çatıştı!..

Yakın geçmişte ABD ve Türkiye'nin hem Türkiye'de hem de komşu Suriye ve Irak'ta Kürt siyasi ve askeri aktörlere yönelik politikalarında çarpıcı değişiklikler yaşandı.

Bu değişimler, Türkiye'deki iç siyasi eğilimlerin seçim ittifakları ile karmaşık bir şekilde birbirine yakınlaşmasından ve hızla değişen bölgesel dinamiklerden kaynaklandı.

Mevcut iktidarın Kürt kökenli milletvekillerinin baskısına rağmen yeni bir Kürt Açılımına cesaret edebilecek siyasi gücünün olmayışı da Türk ordusundaki şahinleri hareketlendiriyor.

Sonuçta resmi Türk politikası, yurt içinde sert baskıya ve yurt dışında askeri müdahaleye doğru evrildi. Bazı belediye başkanlarının görevden alınmasını ve yerlerine kayyum atanmasını bu açıdan değerlendirmek gerekir.

ABD, PYD bölgesinde petrol çıkarıyor, askeri üsleri var!..

ABD'nin Suriye'de, çoğunlukla ülkenin kuzeydoğusunda bulunan El Omar Petrol sahası ve El Şaddadi gibi küçük üslerde yaklaşık 900 askeri bulunuyor.

Suriye kanıtlanmış petrol rezervleri listesine göre dünyada 34. sırada bulunuyor. Amerikan Merkezi İstihbarat Teşkilatı’na göre Suriye’nin 2,5 milyar varil petrol rezervi var.

Suriye’nin petrol ve doğal gaz üretiminin yüzde 80’ini ABD himayesindeki SDG kontrol ediyor. Üretilen petrolün gelirini SDG elde etmesine rağmen bunun mali kayıtları yok.

SDG, Suriye’nin kuzeydoğusunda ülkenin en zengin petrol yataklarının bulunduğu Deyrizor, Haseke ve Rakka’da hakimiyetini sürdürüyor. Buradaki 20 petrol kuyusunun 11’i SDG tarafından kontrol ediliyor.

ABD Askeri üsleri…

ABD’nin Suriye’nin Irak ve Ürdün sınırı yakınında Al Tenef garnizonu olarak bilinen küçük bir karakolu var. ABD, Tenef Üssü'nde Suriye rejimine destek veren İran'ın bölgedeki askeri faaliyetlerini sınırlamak amacıyla istihbarat faaliyetlerini sürdürüyor.

Tenef Üssü'nden, Suriye'de PKK/YPG işgalindeki alanlarda bulunan diğer ABD üslerine Ürdün üzerinden hava yoluyla lojistik destek malzemeleri ulaştırılıyor.

ABD destekli Suriyeli muhalif gruplardan Suriye Demoktatik Güçlerine eğit-donat programı kapsamında Tenef üssünde sık sık askeri eğitim veriliyor. Üste ABD askerlerine ait 7 bina, gözetleme balonlarının kamufle edilip, korunması amacıyla 3 hangar yer alıyor.

Ayrıca üste ABD askerlerinin yanı sıra İngiltere, Fransa ve Hollanda askerleri de bulunuyor. ABD birlikleri sözde IŞİD’e karşı savaşmak için bulunurken, aynı zamanda yerel güçlere yani Ankara, Şam ve Tahran'ın karşı çıktığı silahlı Kürt gruplarına danışmanlık hizmeti veriyor.

Geçim derdi, CIA Kürtlerini seçimden etti!..

PKK terör örgütünün uzantısı PYD/YPG öncülüğünde yapılacak seçimlerin sonuçlarına dair yapılan analizler, Türkiye'yi önemli bir NATO müttefiki olarak gören bazı Washington merkezli enstitü ve politikacıların öfkesini çekti. Onların da ABD Dışişleri Bakanlığı nezdindeki uyarıları sonuç verdi.

ABD Dışişleri Bakanlığı sözcüsü Vedant Patel, geçen hafta yaptığı açıklamada, "Suriye'de yapılacak her türlü seçim özgür, adil, şeffaf ve kapsayıcı olmalıdır" dedi. ABD'nin yerel yetkilileri, “seçimlere devam etmemeye” çağırdığını ekleyerek, “Bu tür seçim koşullarının Suriye'de bulunduğunu düşünmüyoruz” dedi.

Sonuçta Rojava'da 11 Haziran'da yapılması planlanan yerel seçimler, Ağustos ayına ertelendi. Rojava Özerk Yönetimi, yazılı açıklamayla seçimlerin, "siyasi parti ve ittifakların talebi ve tamamen demokratik bir şekilde gerçekleştirilmesi amacıyla" ertelendiğini duyururken, belediye seçim hazırlıkları için belirlenen sürenin yeterli olmadığından söz etti.

Türk Dışişleri Bakanlığı yetkilileri Rojava'da yerel seçimlere gidilmesi kararına sert tepki göstermişti. Milli Savunma Bakanlığı kaynakları, Rojava’da 11 Haziran’da yapılacak yerel seçimlere ilişkin, “Suriye’nin toprak bütünlüğü açısından kabul edilemez bir durum” açıklamasını yapmışlardı.

Her geçen gün bölgenin şartları Türkiye'nin lehine değişiyor. Katil Netanyahu hükümetinin düşüşüne hep birlikte tanıklık edeceğiz.

.

Ömür Çelikdönmez, dikGAZETE.com

омюр челикдёнмез, Дикгазете

Seçilmiş Kaynakça

https://www.rudaw.net/turkish/kurdistan/06062024

https://www.arabnews.com/node/2524986/middle-east

https://www.evrensel.net/haber/520299/rojava-secimleri-ertelendi

https://www.americanprogress.org/article/state-turkish-kurdish-conflict/

https://iznews.com.tr/turkiyeden-rojavadaki-secimlere-iliskin-aciklama/

https://tr.euronews.com/2024/01/31/abdnin-orta-doguda-nerede-askeri-usleri-var

https://www.insamer.com/tr/arap-dunyasi-ve-kuzey-irak-referandumu_868.html

https://geopolitique.eu/en/2023/03/04/iraq-and-syria-kurdish-autonomous-regions-under-threat/

https://www.barrons.com/news/syria-s-kurds-delay-controversial-local-elections-ac131638

https://haber.sol.org.tr/haber/abd-kosullar-uygun-degil-demisti-rojavada-secim-ertelendi-393652

https://www.odatv.com/guncel/pkkypgden-sandik-plani-barzani-de-devreye-girdi-turkiyeden-sert-tepki-abd-temkinli-120046932

https://www.al-monitor.com/originals/2024/06/syrian-kurds-postpone-local-elections-amid-us-disapproval-turkish-threats#ixzz8cT7vpLGL

https://www.chathamhouse.org/sites/default/files/publications/research/2016-09-15-kurdish-self-governance-syria-sary_0.pdf

YAZARIN DİĞER YAZILARI