Slavlar, Fener Rum Patriği I. Bartholomeos’a; ‘Varfolomey’ diyor. Muhtemel Kril fonetiğinde bu şekilde seslendiriliyor veya yazılıyor. Asıl adı Dimitri Arhondoni. Annesi Meropi Arhondon, babası Christos Archontónis.
Kahveci çıraklığından Patrikliğe…
29 Şubat 1940'da Gökçeada Zeytinliköy’de doğdu. Babası Christos Archontónis'in mesleği kahvecilikti.
Küçük Dimitri, babasının Gökçeada’da kahveci dükkânında çok çalışmıştı.
Babası ayrıca ailesinin geçimini sağlamak için kahveci dükkânının bir köşesinde berberlik de yapmıştı.
Patrik deyip geçmeyin “Teolojinin jeopolitiği”ni gerçekleştiren adam Bartholomeos…
Dimitri Arhondoni yani Fənər Rum Patriarxı 1. Varfolomey (I. Bartholomeos), askerliğini Türk ordusunda yedek subay olarak 1961 ile 1963 yıllarında yaptı.
Askerliğini bitirmesinin ardından Patrikhane'nin kendisine sağladığı burs ile yurt dışına gönderildi.
Burada Pontifical Oriental Enstitüsü, The Ecumenical Enstitüsü ve University of Munich'de tahsil gördü. Öğrenimini tamamladıktan sonra 1968’de Türkiye'ye döndü. Heybeliada Ruhban Okulu'nun Dekan Yardımcılığı görevine getirildi.
1972’de Athenagoras'un ölümüyle yerine Dimitrios patrik olarak seçildiğinde kendisine yardımcısı olarak Bartholomeos'u Metropolit olarak atadı.
Dimitri Arhondoni; 1968-1991 yılları arasında çeşitli uluslararası organizasyonlarda yer aldı.
Ocak 1990’da Kadıköy Metropolitliği’ne atanıncaya kadar, Patrikhane Özel Bürosu Başkanlığı görevini sürdürdü.
Bartholomeos, Patrikhane Özel Bürosu’ndaki görevi boyunca, kendisini manastıra kapatıp, ibadet eden bir ruhban olmadı.
1968’den 1991’e kadar bir diplomat gibi çeşitli uluslararası organizasyonlarda görev aldı. Deyim yerindeyse “Teolojinin jeopolitiği”ni gerçekleştirdi.
Dimitrios Papadopulos kalp yetmezliğinden ölünce Bartholomeos patrik seçildi…
Türk yasalarına göre Rum azınlığın dini liderlerinden biri olan, ancak dünya Ortodokslarınca ekumenik başpiskopos (Ortodoks aleminin en üst dini lideri) kabul edilen Dimitrios Papadopulos (1. Dimitrios) 2 Ekim 1991 Çarşamba gecesi kaldırıldığı Amerikan Hastanesinde kalp yetmezliğinden 77 yaşında ölünce yerine Bartholomeos yeni patrik seçildi.
Önceden beri Kadıköy Metropoliti olan kişiye müstakbel patrik gözüyle bakıldığından Patriklerin bir evvelki durağı genellikle Kadıköy Metropolitliği olmuştur.
Bartholomeos’un yeni patrik seçilmesiyle de bu gelenek bozulmadı.
Fener Rum Patriği I. Bartholomeos ‘Varfolomey’; 2000 senelik Ortodoks tarihinde ve Havari Andreas'ın kurduğu Kilise'de, 270. Başpiskopos.
Patrik sekiz dil biliyor…
I. Bartholomeos göreve başlamasının ardından birçok ülkeye giderek dinler ve mezhepler arası diyalog konusunda çalışmalar yaptı.
Çevre konusunda da hassas olduğu gerekçesiyle Bartholomeos'a Yeşil Patrik deniliyor.
Türkçe, Yunanca/Rumca, Latince, Fransızca, İngilizce, İtalyanca, Almanca dillerini biliyor.
Fener Rum Patrikhanesi, sadece Türkiye’de yaşayan Ortodoks vatandaşların değil, Yunanistan başta olmak üzere Rusya gibi dünyanın dört bir tarafındaki 14 Ortodoks Kilisesi’nin tarihi, kültürel ve dini gerekçelerle bağlı olduğu uluslararası bir kilise.
I. Bartholomeos’a göre “Türk devletine vatandaşlık bağıyla bağlı olan herkes Türk’tür”…
Mustafa Kemal Atatürk’ün ifade ettiği “Ne Mutlu Türküm diyene” sözünü en iyi özümseyen Türk vatandaşlarından.
Bu da nereden çıktı demeyin?
Beyan esastır.
Hatırlarsanız Şubat 2012'de yeni anayasa tartışmalarında Patrik Bartholomeos, anayasa için şok edici çıkışta bulunmuştu.
Fener Rum Patriği Bartholomeos’un yaptığı Türklük ve vatandaşlık tanımı tartışmalara damgasını vurmuştu.
Fener Rum Patriği Bartholomeos’un “Türk devletine vatandaşlık bağıyla bağlı olan herkes Türk’tür” sözleri gündeme oturmuştu.
Bazılarını şaşırtabilir ama Patrik; “Türk devletine vatandaşlık bağıyla bağlı herkes, din mezhep, dil ve etnik köken gözetilmeksizin Türktür. Türklük, bütün Türk vatandaşlarının beraberce varlığı ve dayanışmasının ifadesidir.” görüşündedir.
Fener Rum Patriği Türk Ordusunda subaydı…
Dimitri Arhondoni yani Fənər Rum Patriarxı 1. Varfolomey (I. Bartholomeos) kendisiyle röportaj gerçekleştiren yerli yabancı gazetecilere yeri geldikçe “Biz Türk vatandaşıyız. Vergi ödüyoruz. Askerlik yapıyoruz. Ben iki sene yedek subaylık yaptım. Biz devlet için vazifelerimizi yapıyoruz” cümlelerini her seferinde tekrar ettiği görülebilir.
I. Bartholomeos askerliğini Türk ordusunda Yedek Subay olarak Asteğmen rütbesiyle 1961- 1963 yılları arasında gerçekleştirmiştir.
Patrik I. Bartholomeos Arnavut Estonya ve Ukrayna Ortodoks kiliselerinin banisi…
Atina, Moskova ve civar patrikhaneler ise, Fener’le tarihsel bir rekabet içinde.
Ama ne yapsalar boş!
Çünkü, Ortodoks kanunlarına göre Fener Patrikhanesi, “Eşitler arasında birinci”.
Türkiye Cumhuriyeti Devleti, Patrikhanenin Ekümenik sıfatını resmen tanımasa da Rum Ortodoks kiliseleri üzerinde otoritesi olan Fener Patriği, 6. yüzyıldan beri “ökümenik patrik” sıfatıyla dünyadaki tüm Ortodoksların ruhani lideri olarak kabul edilir.
Patrik I. Bartholomeos önceden tarihi Bağımsız Arnavut Ortodoks Kilisesi'nin ve Özerk Ortodoks Estonya Kilisesi'nin kurulmasına yardım etmişti.
En son icraatı ise Ortodoks Ukrayna Kilisesi’ni Moskova Patrikliği’nin nüfuz alanından çekip alması oldu.
Rus Ortodoks Kilisesi Patriği Kril, küplere binmesin de ne yapsın?
"İngiliz İslamcılığı"nın müdafisi Kadir Mısıroğlu’nun yetiştirmesi, Jeopolitikten, stratejiden söz eden çakma "İslamcılara" sormak lazım?
Eğer Türkiye Cumhuriyeti Devleti, laik olmasaydı, Fener Rum Patrikhanesinin Teolojik jeopolitiğinin parametreleri belirlenebilir miydi?.
.
Ömür Çelikdönmez, dikGAZETE.com
Twitter: @oc32oc32