Örtülü Operasyonlarda Doğru Bilgi ile Yanlış Bilginin, Operasyonel Başarıya Etkisi
İstihbarat dünyasında, ‘Örtülü Operasyon’ bölümü, deyim yerindeyse mevcut ve yürürlükte olan dosyanın / operasyonun kapanma ya da nihai sonuca ulaştığı son evredir. Ekseri durumlar dışında bu değişmez.
İşler bu noktaya geldikten sonra geri dönüşü olmayan, hata kabul etmeyen ve bireysel ya da ekip içinde muhtelif aksaklıkların hoş görülmeyeceği tek yerdir.
Ok yaydan çıkmıştır ve bir oktan, mermiden daha hızlı koşamıyorsanız ne yazık ki yapacak bir şeyinizin kalmadığı o an, işte bu andır.
‘Örtülü Operasyon’ sınırına gelene kadar hedef ya da hedefler için elinizde ciddi bir veri / bilgi havuzu oluşmuş olmalıdır. Ancak ‘istihbarat operasyonları’ canlı ve nefes alan, değişim gösteren hatta kısacık zamanda çok büyük devinimlerle evrim geçiren farklı bir canlı organizma gibidir.
Her zaman değişikliklere ve ciddi değişimlere gebedir. Bu yüzden operasyonun her anında dikkatli, analitik, rasyonel ve sonuç odaklı olunması şarttır.
‘Örtülü Operasyon’ kısmı masaya gelip de ‘Taktik ve Harekât’ icrası başlayınca bu durum biraz daha önem arz eder. Bu noktaya kadar ise muhtemel tüm risk ve tehditlerin içinde en büyük sorun ‘Doğru Bilgi – Yanlış Bilgi’ parametresidir.
‘Doğru – Eksiksiz ve Tam Bilgi’ye ulaşmak, çoğu zaman çok zor ve karmaşık bir yoldur. Ancak izlenmesi gereken “Check-List” ise bellidir.
Bilginin temel olarak elde edileceği en büyük dilim “Kaynak İstihbaratı”dır. İstihbarat toplamada kullanılan ana yöntemlerden biri, güvenilir kaynaklardan gelen bilgilerin toplanmasıdır. Bu kaynaklar, insan kaynakları, teknik kaynaklar veya diğer bilgi kaynakları olabilir.
Burada kaynağın ne kadar güvenilir olduğundan daha çok alınan bilginin derecesi önemlidir. Çünkü çarkın bir sonraki dişlisi için herhangi bir bilgi yeterli olacaktır.
Elektronik iletişimleri ve sinyalleri, haberleşmeyi veya diğer teknik kaynakları izleyerek bilgi toplama işlemine sinyal istihbaratı (SIGINT) denir.
Bu, iletişim ağlarını izleme, veri analizi veya kriptoloji gibi yöntemleri içerebilir.
Ve alınan bilginin yine ne kadar çok işlevsel olmasından çok elde bir bilginin olup olmaması mühimdir.
Ele geçirilen iletişimler, belgeler veya diğer teknik kaynaklar üzerinde detaylı analizler yapılabilir. Bu analizler, belirli bilgilerin doğruluğunu belirlemeye yardımcı olabilir. Örneğin, bir ses kaydının sahte olup olmadığını tespit etmek için ses analizi yapılabilir.
Bir başka önemli bir bilgi oluşturma yöntemi ise hedeflerin veya faaliyetlerin fiziksel gözlem veya teknik araçlarla izlenerek elde edilmesidir. (‘Obserbiyonaj’ )
Hedefin hareketleri, etkinlikleri veya diğer davranışları izlenerek değerli bilgiler elde edilebilir. Burada profesyonel bir ekibin sunacağı bilgiler, veriler çok çok değerli olabilir. Eğer gelişmiş bir robotu gözlemlemiyorsanız hedefiniz bir ‘insan’ ise mutlaka basit hatalar yapacaktır ve bu hatalar, size çok ciddi bilgiler sunabilir.
Gelen bilgileri topladığınızda yapacağınız ilk işlem çapraz doğrulama olacaktır.
Birden fazla bağımsız kaynaktan gelen bilgilerin çapraz doğrulanması, doğru bilgiye ulaşmada önemli bir rol oynar. Farklı kaynaklardan gelen bilgilerin karşılaştırılması ve uyumluluğunun değerlendirilmesi, doğru bilgiyi teyit etmeye yardımcı olabilir. Ancak muhakkak ki yeterli olmayacaktır. Ancak işlevsel olduğu da inkâr edilemez; birden fazla konaktan elde edilen bilgilerin karşılaştırılması ve çakışan veya teyit edici unsurların bulunması ya da bulunmaması doğru bilginin belirlenmesine yardımcı olur.
İşin en önemli kısmı; Toplanan bilgilerin analizi ve değerlendirmesidir. Doğru bilgiye ulaşmanın en kritik adımını bu evre oluşturur. Analiz sırasında analitik yöntemlerin kullanılması, bilginin anlamını ve güvenilirliğini daha iyi anlamamıza yardımcı olabilir.
Ve bu, oldukça fazla zaman – emek ve masrafa sebep olabilir. Limiti, sonu, dibi olmayan bir bilgi kuyusundan doğru bilgeleri bulup, çıkartıp, analiz etmek siz de kabul ederseniz ki çok zor bir iştir.
Bu işlem sürerken diğer yandan az önce yukarıda dediğimiz ve kaynağın güvenirliğinin o anda önemli olmadığı kısma geri dönüp, kaynakların güvenilirliği ve motivasyonunun tekrar gözden geçilmesine, toplanan bilginin doğruluğunu değerlendirmeye başlarsınız. Ve tabii ki daha realist yöntemler kullanarak. Bunu yaparken de kaynakların geçmiş performansı, güvenilirlik dereceleri ve diğer faktörler, bilginin değerlendirilmesinde dikkate alınmalıdır.
Tabii tüm bu süreçlerin içinde alandaki taktik harekât ekibinizin de getirdiği bilgiler mühimdir.
Örtülü operasyonlarda uzmanlaşmış ekiplerin operasyonel deneyimi, doğru bilgiye ulaşmada önemlidir.
Operasyonel deneyim, bilgiyi toplama ve analiz etme sürecini optimize etmeye yardımcı olabilir. Ve sahadan gelen o cari ve net bilgilerin ana dosyaya yapacağı katkı paha biçilemez.
Tüm bu evrelerden sonra elinizde ciddi bir “Bilgi / Veri Bankası” oluşmuş olur. Ciddi emekler harcanmış bir dosyadır bu.
Ancak elde edilen bilgilerin sürekli olarak izlenmesi ve güncellenmesi önemlidir. Zaman içinde yeni bilgiler ve verilerin ortaya çıkmasıyla birlikte, önceki değerlendirmelerin gözden geçirilmesi ve gerekirse güncellenmesi gerekebilir. Bu sebeple “Örtülü Operasyon” esnasında son telsiz anonsunu duyana kadar dosyayı kapatamazsınız.
Doğru ve yanlış bilgiye ulaşmak, elde etmek ve ondan bir ‘İstihbarat Ürünü’ oluşturmak bu kadar zorken elbette ki ‘Avantajları’ ve ‘Dezavantajları’ da kendi içinde mevcuttur ya da bunlara gebedir.
Doğru bilginin en büyük avantajı örtülü operasyon devamı sırasında sahadaki taktik ve harekât takımınadır. Doğru bilgi, operasyonel planlama ve yürütme sürecinde kritik bir avantaj sağlar. Gerçek zamanlı ve güvenilir istihbarat, operasyonel kararların daha sağlam bir şekilde alınmasına ve operasyonların başarılı bir şekilde yürütülmesine olanak tanır. Can kaybını minimumda tutarken, kazancı maksimuma çıkarır.
Diğer yandan doğru bilgi yine sahadaki takımlar için hedeflerin belirlenmesi ve önceliklendirilmesi konusunda önemli bir rehberlik sağlar. Hedeflerle ilgili doğru istihbarat, operasyonun hedefine odaklanmasını ve etkili bir şekilde hedefleri ele geçirmesini sağlar. Bu ise kazanmanın yarısıdır.
Operasyonel güvenlik ve gizlilik açısından, doğru bilgi operasyonel riskleri azaltır. Yanlış bilginin kullanılması veya yanlış kararların alınması, operasyonel hedeflerin tehlikeye girmesine ve operasyonun ifşa olma riskini artırmasına neden olabilir. ‘Operasyonun Güvenliği ve Gizliliği’ açısından da ‘Doğru Bilgi’ çok çok önemlidir.
Operasyonel hedeflerle ilgili doğru bilgi, hedeflerin etkili bir şekilde nişan alınmasını ve etkisiz hale getirilmesini sağlar. Bu, düşmanın yeteneklerini sınırlama veya düşmanın güçlerini zayıflatma amacıyla gerçekleştirilen operasyonlarda önemlidir. Buna “İmha Edici Etki” denir ve doğru bilgi ile yanlış bilginin nasıl sonuçlar çıkartacağının en önemli noktası tam olarak burasıdır.
‘Doğru ve Yanlış Bilgi’nin arasındaki ince ve o kırmızı çizginin oluşturacağı dezavantajlar ise oldukça keskin ve zararlıdır;
Yanlış bilgi, operasyonel kararların yanlış yönlendirilmesine ve operasyonun yanlış hedeflere odaklanmasına neden olabilir. Bu durum, kaynakların ve çabanın boşa harcanmasına ve operasyonel başarısızlığa yol açabilir.
Bir diğer dezavantajı ise operasyonel güvenilirliği ve itibarı riske atar. Operasyonun temelinde yanlış bilgi olduğunda, operasyonun doğruluğu ve etkinliği hakkında şüpheler ortaya çıkabilir, bu da operasyonel güvenilirlik ve itibarını zedeleyebilir.
Yanlış bilgi veya yanlış operasyonel kararlar, diplomatik sonuçlara ve uluslararası ilişkilerde gerilimlere yol açabilir. Özellikle yanlış hedef alınması veya sivil kayıpların olması durumunda, uluslararası tepkilerle karşılaşılabilir. Müşteri ciddi tazminatlarla karşı karşıya kalabilir.
Ancak en büyük risk ve dezavantaj hiç şüphe yok ki, operasyonel geri dönüşleredir.
Operasyonel hedeflere yanlış bir şekilde saldırılması veya yanlış bilgiyle düşman güçlerin hareketlerinin yanlış bir şekilde değerlendirilmesi, düşmanın operasyonel avantaj elde etmesine ve operasyonel başarısızlığa neden olabilir. Ve bu durum çok ciddi personel, zaman, emek ve maddi zararlara sebep olabilir.
Örtülü operasyonlar, istihbarat dünyasının en karmaşık ve titizlik gerektiren alanlarından biridir.
Doğru bilgi ile yanlış bilgi arasındaki ince çizgi, operasyonel başarı ve başarısızlık arasındaki farkı belirler. Her aşamada dikkatli analiz, çapraz doğrulama ve sürekli güncelleme gerektiren bu süreçte, operasyonel hedeflere ulaşmak için kesintisiz bir çaba sarf edilir.
Doğru bilgi, operasyonel planlama ve yürütme sürecinde kritik bir avantaj sağlarken, yanlış bilgi ise operasyonel riskleri artırabilir ve ciddi sonuçlara yol açabilir. Bu nedenle, örtülü operasyonlarda doğru bilgiye ulaşmak ve bu bilgiyi etkin bir şekilde kullanmak, başarıya giden yolun anahtarıdır. Bu anahtar da “Bilgiyi güce dönüştüren istihbarat bilimi” ile oluşur.
.
Serkan Yıldız, dikGAZETE.com