Hansı hallarda psixoloqa müraciət etmək vacibdir?
BAKI, Azərbaycan
Psixoloji sağlamlıq ümumi sağlamlığın vacib bir hissəsidir və bəzi psixoloji narahatlıqlar zamanı mütəxəssis dəstəyi tələb edir. Psixoloqlarla əlaqə qurmaq şəxsi rifahı artırmağa, emosional gərginliyi və düşüncələrdə olan yüklənməmələrin öhdəsindən gəlməyə kömək edə bilər. Bu məqalədə psixoloqa müraciət etməyin labud olduğu məqamları araşdıracağıq.
1) Emosional gərginlik
a) Uzunmüddətli depressiya
Əgər özünüzdə uzun müddət davam edən və gündəlik həyatınıza əhəmiyyətli dərəcədə təsir edən depressiya hiss edirsinizsə, mütəxəssis köməyi vacibdir. Depressiya özünüzü dəyərsiz, ümidsiz və enerjisiz hiss etməyə səbəb ola bilər, bu da həyat keyfiyyətini əhəmiyyətli dərəcədə azaldır.
b) Qeyri-müəyyən emosional hal
Duyğusal döngülər, ani dəyişikliklər və emosional qarışıqlıq ilə başa çıxmaqda çətinlik çəkirsinizsə bu psixoloq dəstəyi tələb edə bilər. Bu vəziyyətlər şəxsi münasibətlərinə, iş performansına və ümumi rifaha təsir edə bilər.
2) Davamlı təşfiş və stress
a) Çətinliklərlə baş etmək
Davamlı stress və təşviş bədən və zehni yorğunluğa səbəb ola bilər. İş, məktəb, ailə və ya şəxsi həyat ilə bağlı davamlı narahatlıq, yuxu problemləri, panik atakaları və bədən ağrıları ilə nəticələnə bilər.
b) Təcili və qeyri-müəyyən durumlarla baş etmək
Təşviş və stresin davamlı hiss edildiyi vəziyyətlərdə, bir psixoloq stresslə başa çıxmaq üçün effektiv strategiyalar təqdim edə bilər. Bu həyat keyfiyyətini artırmağa kömək edə bilər.Təşviş pozuntuları — təşviş və qorxu hissləri ilə müşayiət olunan müxtəlif növ nevrozlar adlanır. Bu əsəb pozuntularına ümumi təşviş pozuntusu, sosial fobiya, aqorafobiya, spesifik fobiyalar, vahimə (panik) pozuntusu və digər psixi pozuntular aiddir.
3) Fobiyalar və yüksək dərəcədə təhlükə qorxusu
a) Qeyri-müəyyən fobiyalar
Gündəlik həyatınıza təsir edən fobiyalar, məsələn, hündürlük qorxusu, uçuş qorxusu və ya sosial fobiyalar, mütəxəssis köməyi ilə müalicə oluna bilər. Fobiyalar həyatın müxtəlif aspektlərini məhdudlaşdıra bilər və fərdi çətin vəziyyətlərə sala bilər.
b) İrrasyonal qorxular
İrrasyonal qorxuların öhdəsindən gəlmək və bu qorxuların təsirini azaltmaq üçün də mütəxəssisin köməyi faydalı ola bilər.
4) Qeyri-müəyyən davranış dəyişiklikləri
a) İntihar təhlükəsi və özünə zərər vermə
Əgər intihar düşüncələri və ya özünə zərər vermə hallarını düşünürsünüzsə, dərhal psixoloqa müraciət etmək çox vacibdir. Bu vəziyyətlər təcili müdaxilə tələb edir.
b) Davamlı hiperaktivlik və impulsiv davranışlar
Davamlı hiperaktivlik, impulsiv davranışlar və sosial münasibətlərdə çətinliklər yaşanırsa, bu, peşəkar dəstək tələb edə bilər. Psixoloqlar bu davranışları başa düşmək və idarə etmək üçün strategiyalar təqdim edə bilərlər.
5) Şəxsi münasibət problemləri
a) Ailə və cəmiyyət əlaqələri
Ailə və yaxın münasibətlərdə davamlı problemlərlə üzləşirsinizsə, bir psixoloq, münasibətlərinizi yaxşılaşdırmaq və münaqişələri həll etmək üçün kömək edə bilər. Evlilik və ya münasibət problemləri mütəxəssis dəstəyi tələb edə bilər.
b) Özünə inam
Özünə inam və özünə güvən problemləri ilə qarşılaşırsınızsa o zaman da psixoloq özünə güvən və şəxsiyyət inkişafı ilə bağlı dəstək təmin edə bilər.
6) Psixoloji travma və ya şok
a) Keçmişdəki şiddət və travma
Keçmişdə yaşadığınız şiddət, travma və ya stresli hadisələr hələ də təsir edirsə, mütəxəssis dəstəyi bu xəsarətlərin öhdəsindən gəlmək üçün çox vacibdir.
b) Qəzalar və yaşam çətinlikləri
Böyük hadisələr, qəzalar və ya həyatdakı əhəmiyyətli dəyişikliklərdən sonra psixoloji dəstək, adaptasiya prosesi və emosiya bərpasında kömək edə bilər.
Nəticə
Psixoloqa müraciət etmək, psixoloji sağlamlıq problemləri ilə mübarizədə əhəmiyyətli bir addımdır. Dərin emosional gərginliklər, davamlı tesviš və stress, fobiyalar, qeyri-müəyyən davranış dəyişiklikləri, şəxsi münasibət problemləri və psixoloji travma hallarında mütəxəssis dəstəyi vacibdir. Psixologiya sahəsində mütəxəssis köməyi ilə şəxsi rifahı artırmaq, problemləri həll etmək və həyat keyfiyyətini yaxşılaşdırmaq mümkündür. Özünüzü narahat hiss etdiyiniz və ya ciddi problemlərlə qarşılaşdığınızda, bir psixoloqla əlaqə qurmaq, sağlamlığınıza və rifahınıza investisiya etmək və özünüzə etdiyiniz ən böyük yaxşılıq deməkdir.
.
Psixoloq M. Almara Ağaqızı, dikGAZETE.com
-PRİM – “Psixososial Reabilitasiya və İnkişaf Mərkəzi”nin direktörü-
.