II. Ordu, Duhok ve Süleymaniye kırsalında askeri harekât başlattı!
Trump yönetiminin ABD birliklerinin Suriye’den çekileceğini duyurmasının ardından Türkiye'nin Erbil ve Duhok'taki askeri operasyonları arttı. Özellikle tehdidi kaynağında hedefleme stratejisinin etkili olduğu 2018 yılında burada kalıcı üsler kurulmaya başlandı.
Ankara, 2019 yılından bu yana, Türkiye ile Kürdistan Bölgesel Yönetimi (KBY) arasındaki anlaşmalar yoluyla Kuzey Irak'taki Duhok Valiliği'nde çeşitli üsler kurdu.
Gayri resmi rakamlar, Türkiye'nin fiilen güvenli bir bölge oluşturduğu ve silahlı mücadeleyi Irak topraklarına taşıdığı, Irak topraklarında 5.000 ila 10.000 arası kalıcı askerin konuşlandırıldığını gösteriyor.
Ayrıca askeri üslerini birbirine bağlamak ve daha etkili bölge kontrolü sağlamak için Irak'ta yollar inşa etti. Sonuncusu Şubat 2024'te Ankara'nın yolun “askeri ve lojistik malzemelerin Irak'ın Kürdistan Bölgesi'ndeki üslerine hareketini kolaylaştırmak” olduğunu söylediği zamandı.
Arap Yarımadası'nın kuzeyi ile İran'ın güneybatısı arasında kalan Hint Okyanusu'na bağlı körfezin kara yolu ile Irak üzerinden Türkiye’ye bağlanması stratejik bir karar. Sarsılmaz devlet idaresine ihtiyaç var.
Türkiye bu iradeyi gösterebilecek donanıma ve tecrübe birikimine sahip. Düşünsenize Basra Körfezine İran, Kuveyt, Suudi Arabistan, Bahreyn, Katar, Birleşik Arap Emirlikleri, Umman ve Irak’ın kıyısı bulunuyor. Türkiye de Irak üzerinden Körfeze ulaşım fırsatını elde etmiş olacak.
-Türkiye, Irak Kalkınma Yolu projesi…
Kalkınma Yolu Projesinin Türkiye-Irak ilişkilerine ve Ortadoğu'ya istikrar getirmesi planlanıyor. Herhalde İpek Yolu’nun devamı niteliğinde. Ankara'nın Bağdat merkezli hükümet ile mutabakat kapsamında sınır güvenliği ve terörle mücadele önceliği de böylelikle bir kez daha kuvveden fiile geçiyor.
Türkiye, PKK’lı teröristleri güneye itmek Körfez'e karayolu ve demiryolu projesini güvence altına almak için Irak'ta askeri harekata çoktan start verdi. Türkiye'nin temel hedefi çok net. ABD/İran destekli PKK'nın, Metina ve Gara'daki varlığının Irak Kalkınma Yolu projesini ciddi şekilde tehdit etmesinin önlenmesi.
Ankara’nın derin dehlizlerinde şekillenen Kalkınma Yolu Projesinin; Körfez'i Irak üzerinden Türkiye'ye 1.200 kilometrelik karayolu ve demiryolu ile bağlaması söz konusu. Buna “güncellenmiş Hicaz Demiryolu” diyebilirsiniz. II. Abdülhamit’in Almanya ile anlaşarak gerçekleştirdiği Hicaz Demiryolu, İngilizlerin işine gelmemişti.
Irak, Türkiye ve Körfez Arap ülkeleri, malların Irak'ın Basra vilayetindeki El Faw limanından Türkiye üzerinden uluslararası pazarlara taşınmasını sağlayacak projeyi yakın zamanda tamamlamayı umuyor.
Irak hükümeti, yolcu ve eşya taşımak için saatte 300 km'ye varan hızlarda trenler çalıştırmayı planlıyor. Ayrıca lojistik merkezlerin, endüstriyel komplekslerin kurulması ve petrol ve doğalgaz boru hatlarının potansiyel entegrasyonu da planda var.
Irak ordusu, TSK ile eşgüdümlü konuşlanıyor…
TSK ile koordinasyon kapsamında Irak ordusu, Duhok ile Mergasor arasında KDP kontrolündeki bölgede idari geçiş noktası oluşturan Balinda bölgesine asker konuşlandırarak, Türk güçlerini PKK'dan ayıran hat boyunca güçlerini takviye etmeye başladı.
Bu Irak ordusunun PKK ile Türk askeri birlikleri arasında tampon olması demek. Irak birlikleri, özellikle Türk güçlerinin PKK ile yoğun çatışmaya girdiği Gara Dağı'na çıkan vadide konuşlanıyor.
TSK yol, köprü, geçiş güzergahı inşa ediyor…
Kuzey Irak'taki yerel kaynaklara göre; Türk Silahlı Kuvvetlerinin Duhok Bafwarı Bala bölgesinde yeni taş ocağının yanısıra dokuz kilometrelik askeri geçiş güzergahı ve yol inşa ediyor.
Türkiye, kış iklim şartlarının sona ermesi ile Duhok'a bağlı Berwarî Bala bölgesindeki 6 köye en az 300 askeri tank sevk ettiğini belirtiliyor. Ayrıca geçtiğimiz günlerde Berwarî Bala bölgesinde askeri tatbikat yaptığı da bildiriliyor.
Berwarî Bala’da devam eden askeri hareketlilik kapsamında Türk askerleri saha denetimini sağlamak amaçlı Kanî Masî nahiyesine bağlı Kêste, Aradna, Çelke, Babîr, Ure ve Serero köylerine girerek kimlik kontrolü yapıyor.
Görev süresi dolan askerler terhis ediliyor…
Bamern'in arka tarafına düşen Girê Barux askeri üssü ile Metina Dağı'na üç gün arayla yaklaşık bin Türk askerinin girip çıkması, o sayıdaki görev süresi dolan askerlerin terhis edilmesiyle ilgili.
Girê Barux üssü 1997 yılında Kuzey Irak'taki Kürd Bölgesi'nde inşa edildi ve Türkiye'nin Kürt Bölgesi'ndeki en büyük üssü konumunda.
TSK, Duhok’un Babir ve Kani Berqa köyleri arasına askeri noktalar kurdu.
Şimdilik İstihkam Taburları önde…
Türk ordusunun hareketliliği, bununla sınırla değil. Ayrıca Karargâhı Malatya'da bulunan İkinci Ordu İstihkâm Savaş Tabur Komutanlığı’na bağlı personel, 28 Aralık'tan bu yana bölgede yol inşa ediyor.
Obüs toplarının, tankların ve diğer savaş araçlarının bu yollardan Kêste, Aradna, Çelke, Babîr, Ure ve Serero köylerine intikal gerçekleştirdiği biliniyor. Daha önce Duhok, Metîna bölgesinin Şêlazê, Dergelê, Golka ve Bêşîlî alanında PKK terör örgütü hedefleri Türk savaş uçakları tarafından vurulmuştu.
Türk askeri birlikleri, Şeladız bölgesindeki Hefttebaq Dağı'na ulaşmak istiyor. Sonra Gare Dağı'nı kontrol altına almak istiyor. Böyle bir durumda Duhok ve civarının yüzde 70-75'i Türk ordusunun kontrolüne geçecek.
İkinci Ordu, Türk milletine zafer armağan edecek…
Türkiye, neden Kuzey Irak kırsalında tahkimat yapıyor ve istihkam birlikleri aktif şekilde dur durak tanımadan yol köprü inşa ediyor?
Türkiye'nin yakın zamanda duyurduğu, Irak Kürd Bölgesi'ndeki PKK’lı teröristlere karşı, bu yaz potansiyel olarak Bağdat'la koordineli olarak başlatılan, kapsamlı askeri operasyon sadece güvenlikle ilgili değil.
Ankara'nın askeri operasyonu; Irak'ın merkezi hükümetiyle ekonomik ve siyasi ilişkileri güçlendirmeyi amaçlayan, Türkiye ile Irak'ı birbirine bağlaması önerilen “Kalkınma Yolu”, ağırlıklı olarak öne çıkaran daha geniş bir stratejinin parçası denilebilir.
Neden İkinci Ordu?
Çünkü Anadolu'yu Suriye, İran ve Irak'tan gelecek dış tehditlere karşı korumak II. Ordu görev alanı tanımındadır. Ayrıca mevcut Genelkurmay Başkanı Metin Gürak Paşa, 2. Ordu Komutanlığından bu göreve atanmıştır.
Halen İkinci Ordu Komutanlığı, 1961 Gümüşhane Kürtün doğumlu Korgeneral Metin Tokel’in uhdesindedir. Korgeneral Metin Tokel'in de bulunduğu bir heyetin yerel yetkililerle güvenlik toplantısı yapmak üzere sürekli Irak sınırında bulunması önemlidir.
-İkinci Ordu Komutanı Korgeneral Metin Tokel ve beraberindeki heyet, Iraklı yerel yetkililer ile sınır güvenliği toplantısında…
Metin Tokel'in muhatabı Iraklı askeri yetkilerle bir araya geldiği toplantılarda Iraklılarla birlikte fotoğrafının çekilmesi, Türkiye'nin gelecekteki operasyonlar konusundaki ciddiyetini ve bunların Irak tarafından kabul edildiğini gösteriyor.
Milli Savunma Bakanlığı’nın başarıyla icra edilen operasyonlarla Irak ve Suriye'nin kuzeyi dahil, son iki haftada 89 terörist etkisiz hale getirilmiştir. Böylece, 1 Ocak 2024'ten bugüne kadar etkisiz hale getirilen terörist sayısının 1270 olduğunu açıklaması, sizlere bir şeyler anlatmıyor mu?
Türkiye'nin Kuzey Irak bölgelerinde oluşturduğu askeri altyapı ve bu bölgelere aktardığı kuvvet ve teçhizatın büyüklüğü, Ankara'nın Irak topraklarında kalıcı bir askeri varlık oluşturma sürecinde olduğunu gösteriyor.
Geçtiğimiz aylarda sabit askeri noktaların tahkimi yoğunlaştırılarak bunların bir yol ağına bağlanmasıyla hazırlanan güzergah, kararlı harekât sırasında asker ve teçhizat akışını sağlamak amacıyla Türk İstihkam Teşkilatı tarafından kurulmuş ve Türk topraklarına bağlanmıştır.
Askeri konuşlandırma sürecinin acil hedefiyle ilgili olarak, Türkiye'nin şu anda Chiladzi bölgesinden başlayıp Bativa ilçesine kadar uzanan ve Derluk, Bamerni ve Bekova ilçelerinden geçen bir güvenlik hattı çizmeye çalıştığı söylenebilir. Böylece bu hattın gerisindeki kasabalar, ilçeler, mahalleler, köyler, vadiler, araziler ve su kaynakları Türk ordusunun askeri kontrolü altına giriyor.
Ankara'nın planlarının bölgesel bir bileşeni var; Türk Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan, ülkenin Irak ve Suriye sınırı boyunca 30 ila 40 kilometrelik bir güvenlik koridoru oluşturmaktan söz etmişti.
Böylelikle Ankara'nın yaz operasyonuyla Türkiye'nin Irak sınırında tam kontrol sağlanması gündemde. Bu çabalar aynı zamanda Türkiye- Irak- Suriye üçgeninde yer alan Ovaköy'de Irak'la yeni bir sınır kapısı açmaya yönelik son girişimi de temsil ediyor.
Bu, Türkiye'nin mevcut Irak sınırının tamamını oluşturan Bölgesel Kürd yönetimini bypass etme çabasını da temsil ediyor. Böylelikle Kuzey Irak ile Rojava arasındaki arazi bağlantısı kısmen azalacak. Ama Irak Türkmen Bölgesi ile Suriye Türkmen Bölgesi, Türkiye'nin bu girişimi ile doğal bir bağlantıya kavuşuyor.
-“Türk Hilali / Türkmen Hilali” olarak da adlandırılan Irak Türkmen Bölgesi ile Suriye Türkmen Bölgesi
PKK karşısında Bağdat'ı etkilemek için artık Türkiye'ye karşı politika izleyen İran, Türk ordusunun askeri harekatına müdahil olmaktan alıkoyan büyük sorunla karşı karşıya. İlki; Cumhurbaşkanlığı seçimine odaklanması, ikincisi İsrail - Gazze Savaşı'nın Lübnan’a sıçrama temayülü göstermesi.
Aynı şekilde ABD’nin de Ukrayna, İsrail, Tayvan ve Bolivya’dan dolayı başını kaldıracak takati yok. Görünen o ki Ankara, bu hesabı çoktan yapmış olmalı.
.
Ömür Çelikdönmez, dikGAZETE.com
омюр челикдёнмез, Дикгазете
Seçilmiş Kaynakça
https://en.964media.com/12571/
https://www.bbc.com/turkce/articles/c97v40lvd8no
https://www.rudaw.net/turkish/kurdistan/270620241
https://lc.nato.int/about-us/biographies/chief-of-staff
https://alarab-co-uk.cdn.ampproject.org/c/s/alarab.co.uk/
https://iznews.com.tr/cpt-turkiye-duhok-kirsalina-300-tank-sevk-etti-kimlik-kontrolu-yapiyor/
https://www.dikgazete.com/haber/son-iki-haftada-89-terorist-etkisiz-hale-getirildi-897513.html
https://shafaq.com/en/Kurdistan/Turkish-army-constructs-new-military-base-in-Kurdistan-Region
https://cfri-irak.com/en/article/turkeys-military-engagement-in-northern-iraq-a-never-ending-story-2022-04-12
https://m.nerinaazad2.com/tr/news/kurdistan/bashur/cpt-turkiye-duhok-kirsalina-300-tank-sevk-etti-667d5b484cb32
https://turkishminute.com/2024/06/15/turkey-has-conducted-nearly-1000-attack-in-iraqi-kurdistan-in-2024-rights-group/
https://www.setav.org/strateji-arastirmalari/korfez-perspektifinden-turkiye-irak-yakinlasmasi-ve-kalkinma-yolu-projesi
https://www.middleeasteye.net/fr/actu-et-enquetes/la-turquie-prepare-une-campagne-militaire-en-irak-pour-securiser-un-projet-routier
https://www.washingtoninstitute.org/policy-analysis/turkeys-anti-pkk-operation-and-development-road-iraq-are-two-sides-same-coin