Meşhur 770…
Bugün haberlerde Meşhur 770’te meydana gelen olaylar bir anda gündeme oturdu. Herkes bir şeyler söyler iken biz de dedik “kimdir bunlar”; ve bakmak istedik.
Brooklyn, NY'deki 770 Eastern Parkway'deki kırmızı tuğlalı Sinagog, bugün kısaca “770” olarak bilinmekte. Çabad-Lubavitch hasidiklerinin hac ve merkezi yeri.
Çabadlar, kendileri gibi kökenleri de ilginç. Özbekistan’ın Taşkent ve Semerkant kökenli olan bu Yahudi grup, Sovyet Rusya’nın zulmünden kaçıp, Amerika’ya göçen Yahudilerin cemaati. Kendi kayıtlarında 1775 yılında kurulduğu belirtiliyor.
Semerkant’tan Riga’ya oradan da Varşova’ya geçen bu cemaat ve liderleri, İkinci Dünya Savaşı’nda da Hitler’den kaçarak Brooklyn Crown Heights’e taşınıyorlar.
Bu tarih silsilesinde bir abimize göre Hazarların akrabaları, bu kısım tarihçilerin işi.
Bu cemaat Vladimir Putin dönemine kadar Rusya tarafından çok sevilmese de Putin tarafından Rusya ile olan ilişkileri gelişiliyor.
Rusya Devlet Başkanı Vladimir Vladimirovich Putin tarafından Çabad elçisine Dostluk Nişanı ve Vatana Likaya madalyaları veriliyor.
Temelde Kabalistin inancın 3 temel metaforu Bilgelik, Anlayış, Bilgi metaforunu kullanan cemaat, Shneur Zalman’nın öğretilerini genelde ritüel olarak kullanıyorlar. Hasidiklerden ayrılan temel ögeleri: İzoterizm, şarkı söylemek yerine Tora çalınması ve dua ana öğretileri. Aklı ve beyni temelde oturtarak, duayı da temelde oturtan cemaatin hahamlarının sabah namazı-duası ikindide, ikindi duası namazını akşam namazında ancak bitirdikleri söyleniyor.
Bundan sonraki kısım teologların işi…
Dubai, Kanada, Fransa, İsrail’de cemaat mensupları bulunmakta. Amerika’da 300’e yakın okul 20 binin üzerinde öğrencileri var. Üniversite olarak sadece öğretmen yetiştirmek için izinleri olduğunu biliyoruz.
Gelelim “Tünel” meselesine…
Doğrulanmayan kaynaklardan alınan bilgiye göre “Tünel”in varlığından cemaatin yakın zamanda haberinin olduğu ve rahatsız olduğu.
Bu sebeple tünelin kapatılması için bir ekip geliyor ve aslında ne oluyorsa o zaman olay başlıyor.
Polisler, şahısları sinagogdan çıkarmak istese de mukavemetle karşılaşılıyor ve polis, 9 kişiyi “mukavemet ve tarihi binaya zarar”dan göz alına alıyor.
Tüneli kazan kişilerin cemaate mensup gençler olduğu belirtiliyor.
Chabad sözcüsü Motti Seligson'a göre Tünel yolunun, genel merkezin arkasındaki boş bir apartmanın bodrumunda başladığına, bir dizi ofis ve konferans salonunun altından kıvrılarak geçtiğine ve sonunda sinagoga bağlandığına inanılıyor.
Olayla ilgili olarak; 22 yaşındaki Omri Rahamim Bahar, dört yıl önce İsrail'den New York'a geldiğinden beri 770'de okuyor. Kendisi, topluluk üyelerinin, liderlerin ibadet sırasındaki kalabalığa çözüm bulmak için binayı genişletme konusundaki eylemsizliğinden dolayı hayal kırıklığına uğradığını söyledi. Bu nedenle, bazılarının kısmen bitişik binadan kutsal alanın duvarına doğru giden bir tünel oluşturarak meseleyi kendi ellerine almaya başladıklarını beyan ediyor.
Lakin Tünel, kadınların bulunduğu yer ile sinagog arasında açılmaya çalışılan bir bölüm.
Bir diğer sorun ise içeriden çıkarılan yatak ve üzerindeki kan ve dışkı lekeleri ile bir çocuk arabası.
Bir diğer iddia ise cemaatteki iç çatışma.
Cemaat içerisinde kimi zaman ayrılıklar da yaşanıyor. Bu kadar geniş insanın ve ekonominin olduğu yerde ayrılıkların olması muhtemel.
Bu ara Yahudiler, ABD gündemini çok fazla meşgul ediyor ve muhtemelen kendileri de bundan çok fazla memnun değiller.
Selam olsun Ebu Ubeyde bin Cerrah’a...
.
Tolga Eşref Göktürk, dikGAZETE.com
https://www.pewforum.org/wp-content/uploads/sites/7/2021/05/PF_05.11.21_Jewish.Americans.pdf
https://avichai.org/wp-content/uploads/2010/06/Census-of-JDS-in-the-US-2008-09-Final.pdf
https://www.chabad.org
https://www.nbcnewyork.com/news/local/tunnels-chabad-brooklyn-new-york-jewish-nypd-arrests/5025623/