-Kırım beylikler haritası
KIRIM'DA TATARLARIN 16. YÜZYILDA DNA TESTİ SONUÇLARINA GÖRE KABİLE DAĞILIMI
Kırım yarımadasında 16. yüzyılda DNA testlerine göre yaklaşık 20 büyük aile tespit edilmiştir. Bu aileleri Nogay, Dağlı ve Yalıboylu olarak sınıflandırabiliriz. Bu ailelerin dışında Kırım'da; Karaylar, Kırımçaklar, Çingeneler ve Urumlar yaşamıştır.
Kırım, Tatarlaşmadan önce Kırım'da yaşayan aileler; İskitler, Antik Boğaz ve Hersones Kültürü, Kızıl Koba Kültürü ve Tavır kökenlidir.
Nogaylar:
Kırım güney dağlarının kuzeyinde bozkırda yaşayan aileler. Her bir ailenin kendi aile ismi ile aristokratik Mirzaları bulunmaktadır.
1- Kırk Mirza: Kırım'ın kuzey batı, kuzey ve Arbat şeridi boyunca Azak Denizi kıyısı yerleşmişlerdir. Bugünkü Lenine, Kirovski, Sovetskiy ve Nijnegorskiy şehirleri bölgesinde yaşamışlardır. Genetik olarak Altınordu, Orta Asya, Moğol, İskit ve İpek Yolu liman tüccarları kökenlidir. Kırk Mirzalar Kırım Hanlığı’nın Osmanlı ziyaretlerine eşlik ederdi.
2- Kırk Çerkez: Kırım'ın doğu bölgesi Kerç ve Kuban şeridinde yer alan Kuban, Temruk, Gelinçek bölgesine yerleşmişlerdir. Altınordu, İskit, etnik kökenlidirler.
3- Kalga Mirza: Genetik olarak Giray hanedanı ,Altınordu ve Orta Asya genetik kökenlidir. Bahçesaray bölgesinde yaşamışlardır.
4- Kıpçak Mirza: Kırım'ın batı kesiminde yaşamışlardır. Altınordu, Güney Sibirya, Kazakistan genetik kökenlidirler.
5- Mangıt Mirza: Kırım'ın kuzey kesiminde yaşamışlardır. Çoğunluğu Canköy çevresinde yaşamıştır. Altınordu ve Orta Asya genetik kökenlidirler.
6- Nayman Mangıt Mirza: Başlangıçta Kırım'ın kuzey kesimine yerleşmişlerdir. Daha sonra güneye Osmanlı Sancak bölgesine göç etmişlerdir. Altınordu ve Orta Asya genetik özelliği taşımaktadırlar.
7- Celayır Mangıt Mirza: Kırım'ın kuzeyinde Akşeyh bölgesine yerleşmişlerdir. Altınordu, Orta Asya ve Moğol genetik özelliği taşımaktadır.
8- Mansur Mangıt Mirza: Kırım'ın kuzey bölgesinde şimdiki Pervomayskiy çevresinde yaşamışlardır. Altınordu, Orta Asya ve Moğol genetik özelliği taşımaktadır.
9- Şirin Mirza: Kırım'ın doğu bölgesine yerleşmişlerdir. Karasubazar, Kirovski ve Kefe şehirlerinden Kerç'e kadar olan bölgede yaşamışlardır. Altınordu, Sibirya, Orta Asya ve Moğol genetik kökenlidirler.
10- Yaşlav Mirza: Kırım'ın güney batı bölgesine yerleşmişlerdir. Bugünkü Simferepol, Bahçesaray ve Sivastopol'ün batı tarafıdır. Altınordu, Sibirya ve Moğol genetik kökenlidir.
11- Argın Mirza: Kırım'ın orta bölgesine yerleşmişlerdir. Şimdiki Akmescit- Karasubazar arası ve Krasnovardiskiy şehirleri bölgesine yerleşmişlerdir. Altınordu genetik kökenlidir.
12- Barın Mirza: Kırım'ın orta kesimininde şimdiki Akmescit sınırları içerisine yerleşmişlerdir. Altınordu etnik kökenlidir.
Dağlılar:
Kırım güney dağlarında yaşayan ailelerdir. Dağlı aileleri temsilen her bir ailenin Tat Agası vardır. Kırım, Tatarlaşmadan önce bölgede, antik İskitler, Gotlar, Sarmatlar, Tavırlar ve Bizanslılar yaşamıştır.
1- Sarı Dağlılar: Kafkasya, Alan ve Orta Asya genetik kökenlidirler. Bugünkü Sudak üstü dağlık bölgeye yerleşmişlerdir. Kuzey Batı Kafkasya genetik özelliği göstermektedir.
2- Duger Menkoy Dağlılar: İskit, Orta Asya ve Oğuz etnik kökenlidirler. Bugünkü Yalta üstü dağlık bölgeye yerleşmişlerdir.
3- Üsküt Dağlılar: Arkeolojik Kızıl Koba, İskit, Tavır ve kuzey batı Kafkasya genetik kökenlidirler. Bugünkü Aluşta dağlık bölgesine yerleşmişlerdir.
Yalıboylular:
Kırım güney dağlarının altında Karadeniz kıyısında yaşayan aileler. Kırım'ın Kefe şehri altından Balaklava'ya kadar uzanan sahil bölgesine yerleşmişlerdir.
1- Aciasan: Sudak bölgesine yerleşmişlerdir. Kuzey batı kafkasya ve İtalya genetik özelliği taşımaktadır.
2- Kaçkareli: Bahçesaray altı bölgeye yerleşmişlerdir. Kuzey doğu Kafkasya, Orta Asya genetik karakteri taşımaktadırlar.
3- Saçal: Sibirya, Kafkasya, Portekiz ve Gürcistan genetik özelliği taşımaktadır.
4- Çelebi: Dini kimlik taşımaktadırlar. Kafkasya Malkar, Tuna-Bulgar, Orta Asya genetik özelliği taşımaktadırlar.
5- Kırım Türkleri: Oğuz Türk kökenli olup, Kırım'ın güneyinde Osmanlı Sancak bölgesine yerleşmişlerdir. Oğuz ve Kafkasya genetik kökenlidirler.
Kırım arkeolojik haritası.
Ünver Sel, dikGAZETE.com
-Kırım Tatar Kültür Dernekleri Federasyonu Genel Başkanı, Kırım Kalkınma Vakfı Başkanı, Uluslararası Kırım Dostları Derneği Başkanı, Uluslararası Rusofili Hareketi Kurucu ve Koordinasyon Kurulu Üyesi, Nogay Kalkınma ve Kültür Vakfı Mütevelli Heyeti Başkanı-
(*) Bulat Muratov – Kırım Tatarlarının DNA Secereleri ve Aileleri - suyun.info