İtalyan Meloni’den Erdoğan’a göçmen melodisi!
Trablusgarp işgaliyle Osmanlı Devleti'nin dağılma sürecini hızlandıran ülkeler kervanına katılan İtalya; Türklerin İstiklal Savaşında, İngiltere, Fransa ve Amerika Birleşik Devletleri'nden ayrı bir politika izlemişti.
İtalyan ulusal çıkarları doğrultusunda, İngiltere ve Fransa ile arasının açılma riskine rağmen Türklerle bir gizliden gizliye ikili anlaşmalar yapmış, Türk ordusunun gereksinim duyduğu silah ve mühimmatları temin etmişti.
Bu nedenle İtalya, Türkiye'nin kurucu yöneticileri ve halkı nezdinde “teoride düşman, pratikte dost” ülke imajı yaratmıştır. Hatta II. Dünya Savaşı sona ererken işgal ettikleri 12 Ada’yı Türklerin egemenliğine bırakmayı teklif etmişlerdi. Buna benzer münferit birkaç vakıaya bakarak Ankara-Roma ilişkileri toz pembe sanmayın.
Neden mi?
Çünkü Romalıların "mare nostrum/ Bizim Deniz” diyerek sahiplendikleri Akdeniz ve Adriyatik'te egemenlik düşünceleri günümüzde de sürdürülebilir bir politika olarak güncelliğini koruyor. Roma İmparatorluğunun varisi İtalya’nın bu saldırgan ve emperyalist tavrı, özellikle 19. ve 20. Yüzyıllarda Balkanlardan Doğu Akdeniz'e Afrika'dan Orta Doğu'ya kadar geniş bir coğrafyayı etkilemekle kalmadı, bölgesel dengeleri de alt üst etti.
Ankara ve Roma’nın ticari ve askeri ilişkileri…
İtalya’da 50 bin civarında Türk vatandaşı yaşıyor. Buna karşılık Türkiye’de 1.500’ü aşkın İtalyan sermayeli şirket faaliyette. İtalya ve Türkiye'de bölgesel ve sektörel işbirliği toplantılarına İş Konseyi çalışmalarında ağırlık verildiği gibi her iki ülkede ilgili kuruluşlar iş birliğini her geçen gün artırıyor. Öyle ki İtalya, Güney ve Batı Avrupa ülkeleri arasında ikili ticaret hacmi bakımından en önemli ekonomik ve ticari ortağımızdır. 2022 yılında ticaret hacmimiz 26.4 milyar dolarlık olmuştur.
Türkiye'nin ticari kurum ve kuruluşları; İtalya'nın Türkiye'deki yatırımlarının artırılması yönelik çalışmalar sürdürüyor. İki ülke arasındaki ticaret hacmi, her geçen yıl bir öncekine göre artıyor. Bu kapsamda Türkiye’nin İtalya ile 2021 yılında yaklaşık 23 milyar Dolar olarak gerçekleşen ticaret hacmi, 2022 yılında yaklaşık 26 milyar Dolara ulaşmıştır. İtalya ülkemizin en çok ihracat yaptığı 5., en çok ithalat yaptığı 6. ülke.
İtalyan kaynakları, ticari ticaretin 25 milyar avroyu aştığını ve 2030'da en az 30 milyar olan ortak hedefe yaklaştığını açıkladı. İtalyan şirketleri için, özellikle savunma sektöründe ekonomik fırsatlar da incelendi. Astore drone'ları hafif füzeler veya Türk Roketsan şirketinin Cirit sistemi gibi güdümlü roketlerle donatılabilir.
İki NATO müttefiki ve bölgesel güç Türkiye ve İtalya; Akdeniz Havzası’nda ortak çıkarlar, ortak tarih ve değerler düzleminde hareket ediyor. İki ülkenin bölgesel ve küresel meselelere çözüm bulunması hususunda işbirliği içinde çalışma iradesi göstermesi bu açıdan önemli.
Nitekim Türkiye ve İtalya, küresel ve bölgesel barış ve istikrarın sağlanması amacıyla, Afganistan’dan Libya’ya geniş bir coğrafyada ortak çaba içindeler.
Melankolik Meloni neden Türkiye’ye geldi?
İtalya’nın G7 liderliğini üstlendiği 2024’te, Başbakan Giorgia Meloni’nin ilk yurt dışı gezisini Türkiye’ye yapması, G7’yi oluşturan Almanya, Amerika Birleşik Devletleri, Birleşik Krallık, Fransa, Japonya’ya yönelik bir mesaj niteliğinde. Meloni onların karşısına Türkiye'nin desteğini almış güçlü bir lider vasfıyla çıkmak niyetinde.
Başbakan Giorgia Meloni ile Cumhurbaşkanı Erdoğan’ın görüşmesinde ikili ilişkilerin yanı sıra bölgesel ve küresel gelişmeler, İtalya-Türkiye arasındaki ticaret ve savunma alanındaki iş birliği ve anlaşmalar ele alındı. Erdoğan ve Meloni, ikili ilişkileri, enerji, savunma, ticaret ve göç alanlarında işbirliğini artırma planlarını değerlendirdiler.
İtalya Başbakanı Giorgia Meloni’nin hafta sonunda Türkiye’ye yaptığı resmi ziyarette, göç anlaşması gündemin ilk maddesiydi. İtalya, Libya üzerinden gelen göçmenlerin durdurulması için Türkiye'nin desteğini istedi. Başbakan, Türkiye ile özellikle savunma sektöründe ekonomik ilişkileri güçlendirmeye çalışırken, Libya'dan gelen düzensiz göçü durdurmak için, bu konuda tecrübesinden zerre miskal şüphe etmediği Erdoğan'dan yardım istedi.
Özellikle Libya ile ilişkilerde İtalya'nın, Irak'ta ise Türkiye'nin deneyimlerinden yararlanarak karşılıklı işbirliği yapılabileceği düşünülmektedir. Libya ve Irak’ın bir süre İngiliz işgalinde kalmış olması belki bir şey ifade edebilir.
Meloni -Erdoğan ve NATO…
İtalyan medyasına göre Meloni'nin Türkiye'ye yaptığı ilk ziyaretin amacı, NATO ve Akdeniz kapsamındaki Roma-Ankara ortaklığının stratejik niteliğini teyit etmek için bir fırsat. Ancak ABD’nin Akdeniz’de her geçen gün askeri gücünü artırması, NATO üyesi olmasına rağmen Roma’nın çok da hoşuna giden “de facto” bir durum sayılmaz. Bu noktada Ankara da Roma gibi düşündüğünü belki Meloni’ye hissettirmiştir.
İki lider ayrıca ikili ekonomik bağların güçlendirilmesi ve bu yılın sonlarında Ortak Ekonomik ve Ticaret Komisyonu (JETCO) toplantısının yanı sıra göç alanında işbirliğinin güçlendirilmesi konusunu da görüştüler.
Katolik İtalya, Ortadoğu barut fıçısında ne kadar dengeli hareket etmeye çalışsa da bocaladığını saklama becerisi gösteremiyor. Erdoğan ise Meloni’nin sözde temkinli tutumuna karşın İsrail'e yönelik eleştirilerinde sınır tanımıyor. Bununla birlikte Türkiye'nin İsrail ile ticaret hacminde daralma veya küçülme söz konusu değil. Bazı Türk firma yetkilileri ise İsrail'e sadece silah ve cephane satmadıklarını deklare ediyor.
Babası Melvin Schlein Aşkenaz Yahudisi, baba tarafından ataları şu anda Ukrayna'da bulunan Zhovkva'dan olan ve "Ethel" göbek adını aldığı babaannesi Litvanyalı, İtalya Temsilciler Meclisi Üyesi, Demokrat Parti sekreteri, Elana Elly Schlein'in İsrail'e silah gönderilmesinden kaçınılması gerektiği yönündeki açıklamasını durup dururken neden yaptı?
Acaba bu sözler kimin için söylendi?
Kızıldeniz'deki gerginlikler, İtalyan yöneticinin ve bir dizi uluslararası taahhüde başlamak için İstanbul'daki hassas misyonu seçen Meloni'nin de gündemine yıkıcı bir şekilde giren en son jeopolitik acil durumdur. Muhtemelen kapalı kapılar ardında bu konunun da masaya yatırıldığına şüphe yok.
Meloni, “ülkesine göçü durduran Başbakan” olarak tarihe geçmek istiyor!..
İtalya, göç sorununa Avrupalı ortaklarıyla birlikte uygulanması gereken kapsamlı bir yaklaşım sergiliyor. Meloni yönetiminin göç politikası üç ana noktaya dayanmaktadır. Bunlardan ilki, göçmenlerin geldiği ülkeler ve transit ülkeleriyle etkileşim yoluyla elde edilen yasa dışı akışların önlenmesi, göçün altında yatan nedenlerin ortadan kaldırılmasını ve kaçakçı ağlarına karşı mücadele edilmesinin yanı sıra yasa dışı kanalların yasal ve güvenli olanlarla değiştirilmesini de gerektiriyor.
Bu nedenle Meloni, Fransa Cumhurbaskanı Macron’a meydan okuyor ve Fransa’nın yediği hurmaların Roma’yı tırmaladığını söylüyor.
İkincisi; İspanya, Yunanistan ve Bulgaristan'da ortak dış sınırlarda devriye gezmek.
Üçüncüsü; hâlihazırda Avrupa topraklarında bulunan göçmenlerin dağıtımına yönelik ortak bir sistemin oluşturulmasıdır.
5 Temmuz 2022’de Ankara’da gerçekleşen “Türkiye-İtalya 3. Hükümetlerarası Zirve”de alınan karara göre taraflar, Doğu ve Orta Akdeniz göç yolları da dâhil olmak üzere son zamanlarda ortaya çıkan göç eğilimlerini ele almışlardı. Taraflar ayrıca, düzensiz göçle mücadelede Türkiye-AB 18 Mart 2016 Bildirisi'nin uygulanması da dâhil olmak üzere uluslararası işbirliğinin önemini vurgulamışlardı. Geri dönüşlerin, yeniden yerleşimlerin ve mali yardımın, iyi işbirliği ve adil yük paylaşımını sağlamak için Bildirinin öngördüğü kilit araçlar olduğunu yinelemişlerdi.
Taraflar, göç akımlarıyla ilgili düzenli istişarelerin başlatılması ve bu alandaki en iyi uygulamaların paylaşılması için İtalyan Göç Fonu’nun bir projesinin uygulanması konusunda mutabık kalmışlardı.
İşte Meloni, bu konuda hükümetinin neler yaptığı konusunda Cumhurbaşkanı Erdoğan’ı bilgilendirdi.
Başbakan Giorgia Meloni liderliğindeki İtalyan sağcı hükümeti desteğini kaybediyor. Milano'nun günlük gazetesi “Corriere della Sera” tarafından yayınlanan, kamuoyu araştırma enstitüsü "Pagnoncelli" tarafından yapılan bir ankete göre, Ekim 2022'den bu yana görevde olan kabinenin popülaritesi Aralık 2022'ye göre yüzde 54'ten 44'e düştü. Bununla birlikte Meloni'nin partisi “Fratelli d'Italia” (FdI - İtalya'nın Kardeşleri), yüzde 29 oyla ülkenin en güçlü tek partisi olmaya devam ediyor.
Meloni son zamanlarda İtalya'nın imajını uluslararası sahnede tanıtmayı başarmış olsa da, hükümeti, son zamanlarda Güney İtalya'ya göçmenleri taşıyan tekneler nedeniyle yurt içinde giderek artan bir baskı altına giriyor. Şu ana kadar Meloni yönetimindeki İtalya, Avrupa sahnesinde ciddi bir hamle yapmadı ve “önce İtalya” diyemedi. Komşu Fransa ile mültecileri taşıyan gemilerin hangi ülkeye yanaşacağı konusunda anlaşmazlık var.
İtalya, 2024 yılının başında önde gelen yedi sanayi ülkesinden oluşan G-7'nin başkanlığını devralacak. Ekim 2022'den bu yana görevde olan Başbakan Meloni, bunu dış politikada isim yapmak için kullanmak istiyor. Bu nedenle odak noktası göç konusu. G-7'nin devlet ve hükümet başkanlarının 13-15 Haziran tarihleri arasında Puglia'da buluşması planlanıyor.
Erdoğan ve İtalyan Melodi, toplantıda özellikle, geçen yılki çabaların İtalyan-Türk koridorundan yasadışı göçmen akışında yüzde 56 oranında azalmaya yol açtığı göç alanında işbirliğinin güçlendirilmesini ele aldılar. Roma'da düzenlenecek İtalya-Afrika zirvesi dikkate alındığında, Erdoğan ile Meloni arasında Afrika kıtasının kalkınması ve güvenliği de konuşulan konular arasında olduğu anlaşılıyor.
"Stratejik ve 'jeopolitik' çıkarların yanında, genel olarak İtalya ve Türkiye, çağdaş uluslararası senaryoda benzer bir konuma sahipler: ikisi de orta büyüklükteki güçler ve uluslararası seviyede farklı aktörler arasındaki diyaloğu kolaylaştırarak öncü bir rol oynama hırsına sahipler.
Orta Doğu konusunda dengeli hareket etmeye çalışan İtalya hükümeti, tıpkı Türkiye gibi bölgede iki devletli çözümü destekliyor. İtalya Başbakan Yardımcısı ve Dışişleri Bakanı Antonio Tajani, Avrupa Birliği (AB) üyesi ülkelerin büyük çoğunluğunun, İsrail-Filistin meselesinde iki halk ve iki devlet temelindeki çözümden yana olduğunu söylüyor.
Taraflar, Gazze ve Batı Şeria’da şiddete veya daha büyük bölünmelere yol açabilecek tek taraflı eylemleri kesin olarak reddederek, Libya'nın egemenliğine, toprak bütünlüğüne ve ulusal birliğine olan güçlü bağlılıklarını bir kez daha teyit etmiş; özgür, adil ve ülke çapında cumhurbaşkanlığı ve parlamento seçimlerinin mümkün olan en kısa sürede sağlam bir yasal temelde yapılmasının önemini vurgulamışlardır.
Libya'nın öncülüğü ve sahipliğinde, BM’nin kolaylaştırdığı siyasi sürece desteklerini yinelemişlerdir.
Afrika kıtasının güvenliği ve kalkınması, başbakanın Mattei Planı'na ivme kazandırmayı amaçladığı Roma'da yapılacak bir sonraki İtalya-Afrika zirvesi kapsamında da tartışıldı.
Meloni'nin muhalefetteyken şüphelerini dile getirmeyi ihmal etmediği üyelik süreci durma noktasına gelmişken, Avrupa Birliği ile Türkiye arasındaki ilişkiler konusunda "fikir alışverişi"nin ötesine geçilemedi.
İki liderin İstanbul'daki görüşmeleri, iki saatten fazla sürdü. 20 Ocak 2024 tarihinde Türkiye’ye ilk resmi ziyaretinde bulunan İtalya Başbakanı Giorgia Meloni’ye kısa İstanbul ve Kapalıçarşı turunda tarihçi Prof. Dr. İlber Ortaylı eşlik etti.
Meloni’nin ziyaretinde, Afrikalı göçmenler konusunun konuşulduğu üzerine iddialar da paylaşıldı.
Meloni’nin Türkiye ziyaretinin Rusya açısından önemi!..
İtalya, Rusya ile diyalogu geliştirmeye devam ediyor. Ve bu diyalog, ekonomiden ticarete, terörle mücadeleden kriz bölgelerinde çözüme kadar pek çok farklı alanı kapsıyor.
Tarihi perspektiften bakıldığında İtalya’nın, ilişkilerin bozulmasını önlemek ve işbirliği için ortak temellerin kazanılmasına katkıda bulunmak amacıyla her zaman Rusya ile Batı arasında bir köprü rolü oynamaya çalıştığı görülebilir.
İtalya, Rusya'ya yaptırımların kaldırılmasını istiyor. Batı dünyasının bir parçası olan İtalya, Rusya'nın dünyadaki faaliyetlerini açıkça onaylamadığını ifade etmeden ve Şubat 2022'de Ukrayna'da özel bir askeri operasyon başlayana kadar dünya siyasi arenasında arabulucu rolüne bağlı kaldı. Bununla birlikte ana akım Batı eğilimlerine boyun eğen ülke, Ukrayna'ya silah sağlamaya başladı ve böylece yalnızca Rusya ile yakın bağlarını koparmakla kalmadı, aynı zamanda Batı ile Doğu arasındaki müzakereler için tarafsız bir platform olarak kendi statüsünü de zayıflattı.
Kuşkusuz, bu tür bir eylem, artık İtalya'nın Rusya ile kolektif Batı ülkeleri arasındaki ilişkilerde kesin bir arabulucu olarak algılanmasına izin vermiyor. Bu nedenle İtalyan mercileri, Türkiye'nin üzerinden Kremlin’e ulaşmak eğilimlerini gizlemiyor. Çünkü Türk Cumhurbaşkanı Erdoğan ile Rusya Federasyonu Başkanı Putin arasındaki dostluğu oldukça iyi gözlemledikleri kesin.
2022’de Meloni’den önceki İtalya Başbakanı Mario Draghi, Avrupa Birliği’nin (AB), Rusya'ya yönelik herhangi bir yaptırımının enerjiyi kapsamaması gerektiğini söylemişti. Rusya'ya yönelik yaptırımların önleyici değil ancak saldırının türü ile orantılı olması gerektiğini vurgulayan Draghi, dünkü gayri resmi AB Konseyi’nde de bu ilkeleri hatırlatmıştı.
Rusya-Ukrayna Savaşı’nın başlamasının ve İtalya’da aşırı sağcı bir duruşa sahip olan Meloni’nin başbakan olmasının ardından Roma’nın savunma ve askeri harcamaları yükseldi. Nitekim bu durum, temel olarak Avrupa’nın ve hatta Batı Avrupa’nın güvenlik kaygılarını gösterir niteliktedir. Zira Rusya-Ukrayna Savaşı devam ettikçe Avrupa’nın ve İtalya’nın da askeri harcamalarının artarak devam edeceği öngörülebilir.
İtalya Başbakanı Giorgia Meloni, Türkiye Cumhurbaşkanı Tayyip Erdoğan ile yaptığı görüşmede, Ankara'nın diplomatik arabuluculuk çabalarını, özellikle de Karadeniz tahıl girişimini yeniden başlatma çabalarını büyük ölçüde takdir etmesi, sizlere de dikkat çekici, ilginç gelmedi mi?
Rusya, Türkiye, Ukrayna ve BM temsilcileri tarafından 22 Temmuz 2022'de imzalanan Karadeniz Tahıl Girişimi, Ukrayna tahıl ve gıdasının yanı sıra gübrelerin de Odessa dahil üç limandan Karadeniz'e ihraç edilmesini öngörüyordu. Tahıl anlaşması, Rusya Federasyonu'nun anlaşmanın uzatılmasına itirazının Türkiye, Ukrayna ve BM'ye bildirilmesiyle 18 Temmuz 2023'te sona erdi.
Rusya Devlet Başkanı Vladimir Putin, Rusya ile ilgili anlaşmanın şartlarının BM'nin çabalarına rağmen yerine getirilmediğini, çünkü Batılı ülkelerin vaatlerini yerine getiremeyeceğini kaydetti.
Putin, Batı'nın Ukrayna tahılının çoğunu kendi devletlerine ihraç ettiğini ve anlaşmanın ana hedefinin -Afrika ülkeleri de dahil olmak üzere ihtiyaç sahibi ülkelere tahıl sağlamak- hiçbir zaman gerçekleşmediğini defalarca belirtti.
Tahıl girişimi, paket anlaşmasının ayrılmaz bir parçasıydı.
İkinci bölüm -üç yıl için tasarlanan Rusya-BM mutabakatı- Rusya'nın gıda ve gübre ihracatındaki engelin kaldırılmasını sağladı; ana görevler arasında Rosselkhozbank'ın SWIFT'e yeniden bağlanması, tarım makineleri, yedek parça ve tarım makineleri tedarikinin yeniden başlatılması yer aldı.
Meloni geldi ve gitti, İtalyan melodisi bitti.
.
Ömür Çelikdönmez, dikGAZETE.com
Seçilmiş Kaynakça
https://tass.ru/interviews/7776203
https://ria.ru/20240121/sdelka-1922555786.html
https://noi.md/ru/v-mire/meloni-v-gostyah-u-jerdogana?
https://www.donnaglamour.it/chi-e-elly-schlein/curiosita/
https://www.mfa.gov.tr/turkiye-italya-siyasi-iliskileri.tr.mfa
https://www.eurointegration.com.ua/rus/news/2024/01/22/7177914/
https://www.tccb.gov.tr/en/news/542/150803/president-erdogan-meets-with-italian-pm-meloni-
https://russiancouncil.ru/analytics-and-comments/columns/europeanpolicy/rossiya-italiya-bez-nadezhdy-na-perspektivu/
https://tr.euronews.com/2024/01/21/istanbulda-cumhurbaskani-erdogan-ile-gorusen-italya-basbakani-meloni-kapalicarsiyi-gezdi
https://turkish.aawsat.com/dünya/4807461-i̇talya-i̇srail-filistin-meselesinde-neredeyse-tüm-ab-ülkeleri-iki-devletli-çözümden
https://www.ilsole24ore.com/art/italia-turchia-meloni-cena-erdogan-focus-migranti-crisi-medio-oriente-e-ucraina-AF6GwTPC?refresh_ce
https://www.tccb.gov.tr/en/news/542/150803/president-erdogan-meets-with-italian-pm-meloni-
https://www.irna.ir/news/85360295/ دیدار-و-گفت-وگوی-اردوغان-و-ملونی-و-رایزنی-درباره-مسائل-مهم-بین-المللی
https://www.rainews.it/tgr/tagesschau/articoli/2024/01/meloni-reist-in-die-turkei-und-trifft-sich-mit-erdogan-3f2d8ec9-5dea-4a5a-a6ee-2e15f5e0e2de.html
https://www.spiegel.de/politik/deutschland/news-giorgia-meloni-italien-tuerkei-recep-tayyip-erdogan-brokstedt-franca-lehfeldt-a-a1b42d3c-e383-4c6c-baab-9225eae6e7aa
https://www.ansa.it/sito/notizie/politica/2024/01/20/vertice-meloni-erdogancolloquio-di-due-ore.-focus-su-migranti-e-guerre_ecf7d0de-8b09-4bf1-9174-1b5a6ea24472.html
https://www.corriere.it/politica/23_febbraio_18/elly-schlein-o-pd-cambia-o-finita-io-non-ho-nulla-perdere-questo-vincero-6d2d0de2-aefa-11ed-b1a1-f70141d8ba43.shtml