HÜR İNSAN: ISPARTA’LI EPİKTETOS
FREE MAN EPICTETUS OF ISPARTA
Özet
Epiktetos, köle olduğu için değil, Küçük Firikya (Küçük Hamid) veya Firikya Epiktetos doğumlu olduğu için Epiktetos adıyla ün salmış olmalıdır. Bugün için Küçük Hamid, Isparta İli hudutlarında ve Sultan Dağları, Anamas Dağları, Barla Dağı, Kapı Dağı ve Bozdurmuş veya Karakuş Dağlarıyla çevrili, Eğirdir Gölü’nün çevresidir.
Sütçüler İlçesi hudutlarında bulunan Epiktetos’a ait yazıt, Eğirdir’in güneyinde ve Eğirdir’e kuş uçumu 40 km uzaklıktadır. Yazıtın bulunduğu kapız (kanyon), Yazılı Kapız adıyla anılmaktadır.
Hieropolis denilen yer, Kemer Boğazı’ndaki Hieria, Yunanistan’da bulunduğu söylenilen Nikopolis ise Senirkent - Uluğbey olmalıdır.
Anahtar Kelimeler: Epiktetos, Küçük Firikya, Küçük Hamid, Firikya Epiktetos, Hieria, Nikopolis, Nikaia
Abstract
Epictetus must have had his fame not because he was a slave but because he was born in Little Phrygia (Little Hamid), or Phrygia Epictetus. Little Hamid is currently around Eğirdir Lake surrounded by Sultan Mountains, Anamas Mountains, Barla Mountain, Kapı Mountai and Bozdurmuş or Karakuş Mountains in the borders of the city of Isparta.
The epigraph in the borders of the town of Sütçüler belonging to Epictetus is in the south of Eğirdir and 40 km beeline long to Eğirdir. The canyon where the epigraph is known as Yazılı Kapız (canyon with an epigraph). The place which is known as Hieropolis must be Hieria in Kemer Boğazı and Nicopolis which is told to be in Greece must be Senirkent-Uluğbey
Keywords: Epictetus, Little (Lesser) Phrygia, Little Hamid, Phrygia Epictetus, Hieria, Nicopolis, Nikaia
Giriş
Epiktetos hakkında, onun doğum yeri ve sosyal durumuyla ilgili verilen bilgiler, “muhtemel bir rivayet” kaydı ve şüpheyle verilmektedir. Bu da bize Epiktetos hakkında yeni düşünceler ileri sürme cesareti vermektedir:
Diğer mühim husus ise şehir adları tek değildir.
Antakya, Lâdik, İznik, İzmir, Bergama, Edremit, Tralleis ve sair birçok şehir birden çoktur. Hierakorifitis (kutsal zirveli) Eğirdir, Hieria ise Kemer Boğazı’ndadır. Bir isme takılıp kalınmamalıdır. Tarihî metinler okunduğu zaman birçok olayın, bildiğimiz şehirlere uymadığı görülecektir.
Stoacı filozof Epiktetos (55-135) hakkında söylenilenler özetle şöyledir: Muhtemelen Frigya-Hieropolis’de köle olarak doğdu.
Çocukken İmparator Nero zamanında Roma’ya götürülerek Epaphridotos adında, kendisi de azat edilmiş bir köle olan bir adam tarafından satın alınır ve zamanın Stoik filozofu Musonius Rufus’tan ders alır. Yunancada “kazanılmış, elde edilmiş” anlamına gelen Epiktetos sözcüğüyle anılmış olmalıdır.
Yunanistan’daki Nikopolis’e sürülene kadar Antik Roma’da yaşadı, hayatının büyük bölümü Nikopolis’te geçti ve orada da öldü. Epiktetos’un felsefesi hakkında bütün bildiklerimiz öğrencisi Finvius Arrianus’un onun ağzından yazdığı Sohbetler ve Düşünceler adlı iki kitabın bize bildirdikleridir (Önal, Demirpolat, Vikipedi özgür ansiklopedi vs. R.1). Epiktetos’a ait Hür İnsan Yazıtı, Eğirdir’in kuş uçumu 40 km güneyinde ve Sütçüler Yazılı Kapız’da bulunmaktadır (bk. R.2).
Küçük Firikya veya Firikya Epiktetos
Adından da anlaşılacağı gibi Küçük Firikya, Firikya’nın daha küçük parçası demektir. Büyük Firikya, Sultan ve Bozdurmuş dağlarının kuzeyini, yani Afyonkarahisar ve Eskişehir bölgelerini kaplar. Küçük Firikya ise Sultan, Anamas, Barla ve Bozdurmuş dağlarıyla çevrili küçük alandır (bk. Har.1: Eğirdir Gölü su havzası).
Bu bölge, Büyük Firikya üzerinden gelen biri için daha küçük (Lesser), Denizli ve Dinar tarafından gelen biri için ise Yukarı Firikya’dır. Burası tarihte Firikya Salutaris, Dağlık Firikya (Firikya Paroure), Yanık Firikya (Firikya Katakekoumene), Heksapolis, Asya veya Anadolu Eyaleti ve Thema Thrakesia gibi daha birçok adla anılmıştır.
“Buraya ilk zamanlar Küçük Firikya denirdi, fakat Attaloslar buraya kazanılmış, ilhak edilmiş ülke anlamına Firikya Epiktetos derlerdi” kaydı (Strabon, 2009: 56), Attalosların buraya MÖ 189’larda sahip olduklarını gösterir.
1501 tarih ve 0994 Nu., s. 93’de Afşar kz. Maziye karyesinde Frikos (Firigos) Boğazı’nda gemi hâsılından 500 akçe kaydı, Kemer Boğazı için Firigos Boğazı denildiğine işaret eder (Cebeci-Topraklı, 2018: 196). Firigos mezrası (MVAD I, 1993, Frenkeş okunmuştur), Barla göl kıyısındaki bir mevkiin adının Firigoslar olması, Eğirdir Fricyatü’s-sagîr’de (Küçük Firikya) bulunur (Süleyman Şükrü, 2013: 15, 33) ve altta verilen kayıtlar, Egirdir Gölü civarının Küçük Firikya olduğunu gösterir.
Beraber bir mecliste bulunduğumuz bir sırada Eğirdir BB Ömer Şengöl, Eğirdir’de yetişen ve 20 tanesi bir kilo gelen, küçük, orta boy bir elma çeşidi için Ferik elma deyince, ataları 1925 mübadelesi ile Eğridir’den göçmüş olan Heci İlyas, bu elmanın adını Fyrikia olarak yazdı. Demek ki Ferik elma, Küçük Firikya’da yetişen bir elma çeşidi idi ve elmanın küçüklüğüyle Küçük Firikya adı uyum içindeydi.
Attaleiates ve Bryennios’in “Bithynia’daki İznik” ifadesi, başka bir İznik’in daha olduğuna işaret etmektedir.
Odon dö Döyl, Antiochette adını kullanır (Topraklı, 2011: 79, 100) ki, “Küçük Antakya” demektir. Bu, şehir küçük olduğu için değil, Küçük Firikya bölgesinde olduğu içindir.
Yalvaç’ın çok eski adlarından biri olan “Küçük Atina” (Ramsay, 1960: 130) ve Senirkent-İlegüp (Mikra İznik) de böyledir (Anna, 1996: 217, 241, 298-99).
Enez civarında olduğu sanılan Lebunion adlı Peçenek-Kuman savaşı da, Küçük Firikya’da, Eski Eğirdir Gölü’nün (Oğuz Gölü) kuzey sahilinde ve Barla-Gelendost arasında yapılmıştır. Lebunion, Ermenice Küçük Aslan demektir (Sevan Nişanyan) ve savaşın Aslan (Lebunes) adlı Bizans kumandanının bölgesinde yapıldığına işaret eder. Zaten savaşa katılan Oğuz ve Monastras, Kundanlı ovasının Roma kumandanlarıdır (bk. Har. 5).
Nicopolis, Nikopolis veya Nikaia
Malûm Bursa-İznik Bithynia, Senirkent-İznik (Uluğbey) ise Mysia’dadır (Küçük Firikya). Tekgöz Antigones, MÖ 333’de, her yanı dik bayır olan Kelene Hisarı veya Yenice Sivrisi’ni alması için 1500 askerle İskender tarafından görevlendirilen Firikya Valisi'dir (Arrianos, 1945: 66, İskender’in Anabasisi). (bk. Har. 2-3-4)
Antigonos, MÖ 333 ilâ 323 arasında Firikya valisi olduğu için Bithynia’da bir şehir kurması düşünülemez. Onun MÖ 323 öncesi kurduğu Antigonia, Bursa (Bithynia) İznik değil, Küçük Firikya’da, Kıral Yolu üzerinde ve Senirkent-Uluğbey’deki Nikaia olmalıdır. MÖ 323’de İskender’in Babil’de ani ölümü üzerine kumandanları arasında mücadele başlamış ve Antigonia şehrine, MÖ 301’de Gelendost-Köke köyü, İp Kuyusu mevkii ve Kıral Yolu üzerinde yapılan İpsos Savaşı’nın galibi Lizimahos’un karısının adı (Nikaia) verilmiştir.
Ramsay, “Asya Eyaletinin Şehir ve Piskoposlukları” bölümünde “Nikopolis'in, sikkelerdeki Nikaia olduğu ve Kilbia'lıların şehirlerinden biri olduğu muhakkaktır. Kaystros vadisinin ortalarında yaşayanlara Kaystrianoi'lar, yukarılarında yaşayanlara Kilbianoi'lar denirdi” der (Ramsay, 1960: 111). Ramsay’ın söz ettiği Asya (Anatolikon, Natulus) Eyaleti, idari merkezi Uluborlu olan Küçük Firikya ile Şarkîkaraağaç-Beyşehir arasıdır.
Kaystros, iki göl arasındaki ırmağın bir diğer adı, Kelbianos ise Barla-Gelendost arasındaki ovadır.
İmparator VI. Mihail ile İsakios arasında Ağustos 1057’de yapılan Hades (Çay-Karamıkkaracaören) Savaşı, Nikopolis ovasının Senirkent ovası ve Kekaumenos’un (Yanık), Yalvaç kumandanı olduğuna işaret eder:
Katakalon Kekaumenos, kendine bağlı birliklerin Nikopolis ovasında toplanması talimatını verdi. Sonunda Komnenos’un yanına gelerek onunla birleşti. Komnenos, tüm orduyla yola koyularak, Sangarios nehrini geçti ve yavaş yavaş İznik’e (Nikopolis) doğru ilerledi. Bu şehri ele geçirerek faaliyetinin merkezi haline getirmeye karar verdi. İki ordu yerel halkın Haides (Hades) dediği bir yerde karşı karşıya geldi (Skylitzes, 2016: 208-211, özet).
İmparator, (İstanbul’dan) İzmit’e vararak orada ordugâh kurdu, düşman saldırısı gecikince (Uluborlu)-İznik yöresine geçti. İsakios, daha çabuk davranarak, İznik (Nikopolis) halkını yandaş edindi; kenti arkasına alarak düşmana doğru yürüdü. İki ordu eskiden beri iki adı bulunan, hem Polemon hem de Ades (Hades) diye anılan yere ulaştı; burada yaman bir savaş oldu (Attaleiates, 2008: 65-66). Hades, Afyon-Çay-Karamıkkaracaören’dir.
Yunanistan Denilen Yer Neresi?
Bu hususu iyi anlamak için Attaleiates, Anna Komnena, Hayton ve Halkokondiles’i dikkatli okumak gerekir:
“Ertuğrul, Ege Denizi’ndeki Asya ve Avrupa’ya yakın adaları yağmalamak için gemiler inşa etti. Yunanistan’ın düzlük yerlerine akınlar yaptı. Sonra da donanmasını Tearos Nehrinin Ainos şehri yanındaki ağzına getirip nehrin kaynağına doğru uzun süre ilerledi. Avrupa’da Peleponnes, Euboia ve Attika şehirlerine ulaştı, etrafı yağmalayıp esirler aldı. Ertuğrul gözünü, Asya’daki yerlere çevirdi. Yunanlılar ve orada yaşayan insanlara hücum etti. Yörükler, Ertuğrul’u destekliyordu. O, Alâeddin tarafından takdir gördü. Ertuğrul, Tauros Dağları’ndaki muhkem bir yeri ele geçirdi ve ele geçirdiği bu yeri, komşu yerleri hükmü altına almak için kullandı. Yunanlı komşularını kovdu ve kuvvetlerini artırdı” (Khalkokondiles/Halkokondiles, 2014: 17).
“Osman, sekiz bin Türk ile Hellespont’tan Avrupa’ya geçti ve Çersonen’de bir Yunan kalesini kuşattı. Trakya’da Tuna’ya kadar gitti. Gittikleri yerleri yağmalayıp esirler aldı. Bu esnada büyük bir İskit birliği Rusya’dan (Sarmatia) Tuna’ya ilerledi, Trakya’da onlarla savaştı ve onları Trakya’da öldürdü. Sağ kalanlar ise, Gelibolu’ya sığındı ve oradan Asya’ya geçti ve bir daha dönmediler” (Halkokondiles, 2014: 23).
“Ertuğrul’un oğlu Osman, Asya’daki birçok Yunan arazisini fethettikten sonra İznik ve Filâdelfiya’ya hücum etti, fakat onları ele geçiremedi” (Halkokondiles, 2014: 29, 31; İng. Terc. Mustafa Sipahi).
Halkokondiles, s.17, 23, 29 ve 31’de zikredilen Ege Denizi Eski Eğirdir Gölü, göl içindeki adalar Yeşilada ve Can Ada, Yunanistan düzlükleri Atabey Ovası, Tearos Nehri iki göl arasındaki ırmak, Ainos Barla halkının Aynalı (Ainalı) çarşı dediği, bir adı da Limenopolis olan şehirdir.
Peloponnes, Euboia ve Attika, Hoyran Gölü’nün batı sahilindeki şehirler, Avrupa Kemer Boğazı’nın batısı, Asya ise şarkıdır.
Tauros Dağları Barla Dağı, muhkem bir yer dediği, bir adı da Eski Tralleis olan Barla, Ertuğrul’un takdir gördüğü Alâeddin ise 30 Mayıs 1279’da Geneli Pınarbaşı’nda katledilen Alâeddin Siyavuş’tur. Hellespont, Firikya Hellespont, yani Kemer Boğazı, Çersonen ise Kemer Boğazı’nın batı sahilinde bir şehirdir.
Trakya denilen yer, Thema Thrakesia ve Senirkent Ovası, Tuna ise Khelidonia, Kıbakıp, Lampes, Rhyndakos gibi adları kaydedilen Uluborlu Papa çayı, Rusya denilen yer, eserin aslında Sarmatia olup, Şuhut ilçesinin çevresidir. İznik ise Mikra İznik, Lampe, Nimphaion, Drystra, Plyristra ve Pentapolis gibi adları kaydedilen Senirkent-Uluğbey köyü, Filâdelfiya ise Yalvaç hisarıdır.
Firikya’daki Yunan Likyası (Lichie Grecie) (Hayton, 2015: 51) kaydından da Likya’nın Eğirdir olduğu anlaşılır. Hayton’u Türkçeye çeviren Özcan, Laodikya ve Yunan Likyası için Denizli derse de yanlıştır ve bu yer Eğirdir’dir. MS 135’de Çapalı köyü Uluborlu arasına dikilen bir taşta; Appolonia (Uluborlu), Lycia (Eğirdir) ve Dağlı Trakya (Barla civarı) halkından söz ediliyor (Ramsay, 1960: 187). Zosimus (1-69) Kremna’yı, Ptolemy ise Sagalassos’u Lycia’da gösterir (Ramsay, 1960: 471) ifadesine göre de Lycia Eğirdir’dir.
Kyzikos ile Rhyndakos'un ağzı arasındaki dağlık araziye Sigriane denirdi. Bazı yerlerde tepeler ta sahile kadar uzanırlardı. Burada, Hieria’dan on iki mil mesafede denilen bir yerde Theofanes tarafından tesis edilmiş bir manastır vardı. Doğu hududunu teşkil ettiği söylenilen Megalo Potamos belki Rhyndakos idi. Sık sık bahsi geçen Pegai (Biga) ismindeki liman Sigriane'nin doğusunda idi, çünkü Jan Vatas, Lampsakos'dan Pegai'ye yürüdüğü vakit bu taraftan geçmişti. Latinler, Kenkhreai ile Lampsakos'dan Pegai'ye yürürlüklerinde yollarının üstünde, Kyzikos'un yanındaki Keramides kalesini zaptetmişlerdi (Ramsay, 1960: 175-176, Theophanes, Akropolites).
Theophanes, "Büyük Yerleşim" adı verilen bir yerde, Sygria'da bir başka manastır kurdu ve Ekümeni oldu. Theophanes ve eşi, Sygrian bölgesinde manastırları ziyaret etti (bk. İnternet, Aziz Thephanes’in Hayatı).
Firikya’nın Şehir ve Piskoposlukları bahsindeki Laodiceia (Eğirdir), Panasios (Pankaleia), Lakerios (Lesser), Karia, Tantalos çayı, Kapros, Eleinos, Lykos, Asopos (Aisepos) ve Maeander nehirleri, Leimmokheir, Hyelion, köprü, Syria geçidi, Antioch, Louma, Pentakheir gibi isimlerin hepsi de Eğirdir Gölü kıyısındadır (Ramsay, 1960: 145). Çünkü bu isimler, 1100-1300 yılları arasındaki Türk-Rum savaşları münasebetiyle zikredilmişlerdir.
Bütün bu adlar, Kemer Boğazı (Firigos Boğazı) civarı olup, Firikya Hellespontia bölgesinde bulunmaktadır. Megalo Potamos Rhyndakos değil, Aisepos, Bigadiç veya Angelokomites gibi adları olan Çirişli dağının güney-doğusunda ve Yenice Sivrisi’nin (Kelene Hisarı) güney-batı eteklerinden kaynayan Marsias ırmağıdır. Marsias ile Rhyndakos (Papa çayı) arasındaki Sigriane, Hoyran Gölü şarkındaki dağlık arazidir. Bu dağ Hoyran Gölü sahiline çok dik inmektedir (bk. Har. 2).
Theofanes’in zikrettiği Kyzikos, Afşar-Kızık köyündeki eski yerleşim olmalıdır.
Aziz Theophanes, bu bölgededir ve onun bu bölge hakkında verdiği bilgilerin çok doğru olduğu görülmüştür.
Syria Geçidi, Kıral Yolu üzerindeki Yenice Derbendi’dir (Taukomos veya Tzibritze Kleisoura). Muhtemelen Syria, Sygria ve Sigriane aynı kelime olup Suriye demektir.
Halkokondiles’in kullandığı Asya-Avrupa (Yunanistan) adlandırması, Epiktetos zamanında Yunanistan - Suriye gibi olmalıdır.
Özet olarak bir zamanlar, Kemer Boğazı’nın şarkına Suriye, garbına ise Yunanistan denilmiş olmalıdır. Aziz Trifon’un köyü Kampsada, Kemer Boğazı’ndadır.
Sonuç
Kemer Boğazı ve çevresinin, yol ve su kaynakları bakımından zengin olması, insanları ve devletleri hep bu bölgeye çekmiştir.
Kelene, Apameia (Myria), Amorion, Tralleis, Laodikya, Efes, Anaboura, Hadrianopolis, Antioch, Bergama, Edremit gibi daha birçok kent bu bölgededir. Masalcı Ezop, Ksenofon, Kyros, Spartaküs, Epiktetos, Aelius Aristides (117-181), Aziz Triphon, Yedi Uyurlar (Ashâb-ı Kehf), Aziz Theophanes, Cedrenus ve Skylitzes gibi birçok kişi ya buralıdır veya burada yaşamışlardır ve bu bölgede cereyan eden olaylar hep yazılmıştır.
Biga (Bigadiç), Maziye (Marsia, Mazı Yazısı, Mazı Bağları), Yenişar-ābı, Firigoslar, Õras (Aorota), Enevre (Anauboura), Killi-kırı (Kellia), Kötürnek (Kotoiraikia), Gemen (Kiminas), Gelendost (Goeleontos veya Leontos) gibi isimler binlerce yıldır hâlâ bu bölgede yaşamaktadırlar.
Epiktetos’un doğduğu yer olan Hiera (Hieria), sıcak kaynakları da bulunan Kemer Boğazı, yaşadığı yer olan Nikopolis ise Kemer Boğazı’nın 25 km batısındaki Isparta’ya tâbi Senirkent ilçesinin Uluğbey kasabasıdır.
Epiktetos adı, ona, köle olduğu için değil, onun memleketi Firikya Epiktetos olduğu için verilmiş olmalıdır.
Conclusion
The fact that Kemer Boğazı and its environment is rich in roads and water sources has attracted people and states to this region. A great many cities like Kelene, Apameia (Myria), Amorion, Tralleis, Laodikya, Ephesus, Anaboura, Hadrianopolis, Antioch, Bergama, Edremit are located in this region. And many people like Storyteller Aesop, Xenophon, Kyros, Spartacus, Epictetus, Aelius Aristides (117-181), Saint Triphone, Seven Sleepers (Ashâb-ı Kehf), Saint Theophanes, Cedrenus ve Skylitzes are either from this region or lived in this region and the events happening in this region had always been written.
The names such as Biga (Bigadiç), Marsia (Maziye, Mazı Yazısı, Mazı Bağları), Yenişar-ābı, Firigoslar, Aorota (Oras), Anauboura (Enevre), Kellia (Killi kırı), Kotoiraikia (Kötürnek), Kiminas (Gemen), Goeleontos or Leontos (Gelendost) have still lived in this region for thousands of years.
Hieria where Epictetus was born is Kemer Boğazı having hot springs, and Nicopolis, the place where he lived, is Uluğbey in the town of Senirkent, in the city of Isparta 25 km west of Kemer Boğazı.
Most probably, his nickname Epictetus was given to him not because he was a slave, but because his original country was Phrygia Epictetus.
*
Kaynak ve Tetkik Eserler
Akropolites, Georgios (2008): Vekayinâme, Çev. Umar, Bilge, Arkeoloji ve Sanat Yayınları-İstanbul
Anna Komnena (1996): Alexiad, Malazgirt’in Sonrası, Çev. Umar Bilge, İnkılâp Kitabevi-İstanbul
Arrianos (1945): İskender’in Anabasisi, Tercüme: Hayrullah Örs, Maarif Matbaası-İstanbul
Attaleiates, Mikhael (2008): Tarih, Çeviren Bilge Umar, Arkeoloji ve Sanat Yayınları-İstanbul
Başbakanlık Devlet Arşivleri Genel Müdürlüğü (BDAGM) (1993): 438 Nu. MVAD I-Ankara
Bolat Hatice (2016): Ioannes Skylitzes’in Bizans Tarihi İsimli Eserinin XII-XXIII. Bölümlerinin Çevirisi (959-1057), MÜ-İstanbul
Bryennios, Nikeforos (2008): Tarihin Özü, Çeviren: Bilge Umar, Arkeoloji ve Sanat Yayınları-İstanbul
Cebeci Ahmet-Topraklı Ramazan (2018): 16. Asırda Hamid Sancağı-Boğaz Köprüsü, Sistem ofset-Ankara
Demirpolat, Enver (2004): “Epiktetos’un Hayatı, Eserleri ve Felsefî Görüşleri”, İlâhiyat Fakültesi Dergisi, 9.2, SS. 75-88.
Hayton (2015): Doğu Ülkeleri Tarihi’nin Altın Çağı: Korykoslu Hayton, Çev. Özcan A. T. Selenge Yay.-İstanbul
Khalkokondiles, Laonikos (2014): The Histories, 1. Bölüm, Çev. Kaldellis, Anthony, Londra
Önal, Mehmet (2012): “Kötülük Problemine Epiktotes’in Mutluluk Öğretisiyle Bakmak”, Felsefe Dünyası, 2012/2, Sayı 56
Ramsay, W. M. (1960): Anadolu’nun Tarihi Coğrafyası, Çeviren: Pektaş, Mihri, MEB-İstanbul
Strabon (2009): Antik Anadolu Coğrafyası, Çev. Adnan Pekman, Arkeoloji ve Sanat Yay.-İstanbul
Süleyman Şükrü (2013): Seyahatü’l-Kübra, Yay. Haz. Hasan Mert, Türk Tarih Kurumu-Ankara
Topraklı, Ramazan (2011): Yalvaç Meydan Muharebesi ve Kaşıkçıbeli Zaferi, Semih Ofset-Ankara
Topraklı, Ramazan (2017): “Hangi İznik? Lampe ve Nimfe Neresidir?”, Hamideli Tarih 04, s. 112-115, Sistem Ofset-Ankara
Topraklı R.-Bilgin K. Ufuk (2021): “Eğirdir Gölü Coğrafî Değişim Öncesi Kemerli Kamusal Önder Aziz Trifon”, UTAD, C.5, S.2, s.301-318.
Har.1: Eğirdir Gölü, Küçük Firikya: Firikya Epiktetos
R. 1: Epiktetos
R. 2: Epiktetos Hür İnsan Yazıtı (Yazılı Kapız: Sütçüler)
Har. 2: Hoyran Gölü, Menderes, Marsias, Orgas, Kelene Hisarı
Har. 3: Kıral Yolu, Sigriane (Çirişli) Dağı, Marsias (Aisepos) Nehri, Kelene Hisarı
Har. 4: Eski Hoyran ve Eğirdir Gölleri, Mikra İznik (İznik), Menderes, Marsias, Orgas, Ainos, Kıral Yolu, Yalvaç (Küçük Antakya)
Har. 5: Lebounion (Küçük Aslan) Savaşı, Küçük Firikya, Thrakesia Themi, Eski Eğirdir Gölü, Oğuz Gölü (Ouzolimne: Ozolimne)
.
Ramazan Topraklı, dikGAZETE.com