?>

Fransa Dışişleri’nin başarısı; Gürcistan’ın ilk kadın Cumhurbaşkanı Salome Zurabişvili

Ömür Çelikdönmez

6 yıl önce

Salome Zurabişvili, 16 Aralık 2018 tarihinden bu yana bu göreve seçilen “ilk kadın” olarak devlet başkanlığı görevini yürütmektedir

Gürcistan'ın 1921 yılında Bolşeviklerin bağımsız Gürcistan'ı işgal ettikten sonra Fransa'ya göç eden bir ailenin çocuğu olarak Paris'te dünyaya gelen Salome Zurabişvili, 18 Mart 1952 Paris doğumlu.

Levan ZurabishviliZeïnab Kedia çiftinin tek çocuğu. Salome’nin mühendis babası Levan Zurabishvili. 1921’de Gürcistan’dan kaçmak zorunda kalan siyasi mültecilerdendi.

Salome Zurabişvili’nin anti-Sovyet ve anti-Rusçu, Gürcü Milliyetçisi babası...

Babası Levan Zurabishvili; Pedagog ve gazeteci Nino Nicoladze'nin (1873-1959) ve Gürcistan Ulusal Demokrat Partisi üyesi ve Kurucu Meclis üyesi olan Ivane Zourabichvili’nin (1872-1940) en küçük oğluydu, 19 Haziran 1906'da Tiflis'te doğdu.

1921'de, Gürcistan'ın Sovyet Rusya ordusu tarafından işgalinden sonra, Zurabishvili ailesi Fransız bandıralı ‘Anatolie /Anadolu’ gemisine bindirilerek İstanbul’a sürgüne gönderildi. 

Aynı gemide yıllar sonra evleneceği Zeïnab Kedia’nın anne ve babası Melkhisedekh Kedia ve Agrippine née Tavartkiladze’de bulunuyordu.

Varlıklı bir ailesi olan Levan, 1886’da İstanbul’da faaliyete geçen  Saint Michel Özel Fransız Lisesi’nde okudu. 1924'te Paris’e giden Levan,  öğretimine Collège Sainte Barbe'de devam etti.

Burayı bitirdikten sonra 1928'de Levan Zurabishvili 1783’te kurulan   Ecole Nationale Superieure des Mines/ Ulusal Maden Okulu’na kaydoldu. 

1931’de inşaat mühendisi olarak mezun oldu. Zeïnab Kedia ile evlendi: ve 39 yıl boyunca Simca - Chrysler Fransa'da Fransız otomobil yapımında kıdemli yönetici olarak çalıştı. “Chrysler Fransa Mezunları Derneği"nin kurucularından.  

1961'den 1975'e kadar Fransa'da Gürcistan Birliği'nin başkanıydı. Wakhtang Hambachidze'nin dışında en uzun süre hizmet veren başkandı. 10 Şubat 1975'te Saint Germain en Laye'de öldü. 

Cenazesi 4 Şubat'ta Paris'teki Saint Nino Kilisesi'nde, Fransa Ortodoks Kilisesi'nin Metropolitanı Monsignor Meletios da dahil olmak üzere, büyük bir izleyici huzurunda Peder Elie Mélia tarafından kutsandı ayrıca kendisine İstanbul Fener Rum Patrikliği'nin Athos Dağının Binyıl Haçı verildi. 

Salome Zurabishvili, Paris’ten Tiflis’e bir başarı hikâyesi…

AGOS yazarı Vicken Cheterian belki de onun serüvenini en iyi anlatanlardan biri. Vicken Cheterian’ın değerlendirmesi şöyle; 

“Gürcü diasporasından Salome Zurabişvili, yurtdışında doğmuş herkese ajan gözüyle bakılabildiği, azınlıkların ikinci sınıf muamelesi gördüğü , ‘ulus’ ve ‘vatandaş’ gibi kavramların çok dar tanımlara sıkıştırıldığı bir eski Sovyet ülkesinde, yurtdışı doğumlu olan ve Gürcüce’yi çok ağır bir aksanla konuşan bir cumhurbaşkanının göreve gelmesi, yine olumlu.

Yani, Gürcistan’ın seçimlerde ortaya koyduğu tercihe şapka çıkarmak için ikinci bir neden de, Zurabişvili’nin 1952’de Paris’te, Gürcü bir ailenin çocuğu olarak dünyaya gelmiş olması. 

Gürcü diasporasına mensup, Gürcistan’da siyasete atılmadan önce Fransa’da diplomasi alanında etkileyici bir kariyer yapmış, Gürcistan da dahil olmak üzere çeşitli ülkelerde Fransız büyükelçiliği görevinde bulunmuş biri.”

Fransa ve ABD'de eğitim alan Zurabişvili, 1997 yılından bu yana çeşitli ülkelerde Fransa'nın diplomatik temsilciliklerinde çeşitli görevlerde bulundu. 

Fransa Dışişleri Bakanlığı'nda 30 yıl diplomat olarak görev yaptı. 

Zurabişvili, 2003 yılında Gürcistan'ın Fransız büyükelçisi olarak ilk kez Gürcistan'a geldi.

Zurabişvili, 2003-2004 yıllarında Fransa'nın Tiflis Büyükelçisi olarak çalıştı. 

Mart 2004'te Zurabişvili, Cumhurbaşkanı Mikheil Saakashvili'nin kararnamesiyle Cumhurbaşkanı Mihail Saakaşvili'nin kabinesinde Dışişleri Bakanı olarak atandı.

20 Mart 200418 Ekim 2005 arasında Gürcistan'ın Dışişleri Bakanı olarak da görev yaptı. Saakaşvili'nin kabinesinden ayrılan Zurabişvili, 2006'da "Gürcistan'ın Yolu" partisini kurdu.

Zurabishvili'nin 2013 cumhurbaşkanlığı seçimlerindeki başvurusu ikili vatandaşlık nedeniyle reddedilince cumhurbaşkanlığı adayı olarak başvurusu kabul edilene kadar Fransız vatandaşlığını kabul etmedi. Zurabişvili, 2016 parlamento seçimlerine katılan iktidar partisine, Tiflis'teki ana seçmenlerden birinde bağımsız bir aday olarak destek vermek üzere meclise seçilmişti. 

Ailesine Türkler kucak açtı ama o Türk dostu mu?

Kartuli Ostneba/ Gürcü Rüyası Partisi’nin Cumhurbaşkanı adayı Salome Zurabishvili, 2 Ekim 2018'de, Ninotsminda'da, seçmenlerle yaptığı toplantı sırasında, özellikle Samtskhe-Javakheti'de yaşayan Ermenilerle görüştüğünde;

“Daha önce, vatandaşlık sadece cumhurbaşkanının kararı ile verilirdi ve bir cumhurbaşkanı (Mikhail Saakaşvili) bir çok Türk’e vatandaşlık verdiği halde, size vatandaşlık vermedi” iddiasında bulunmuştu.

Buna rağmen, Salome Zurabişvili, Gürcü pasaportu  alan Türkler’in genellikle Türkiye’nin etnik olarak Gürcü olup, kendi kökenlerinin farkında olan Türkiye vatandaşlarının olduğunu söylemedi. 

Olaydan sonra Gürcistan’ın 15 sivil toplum örgütü, bu ifadelerin kabul edilemez olduğunu, zira düşmanlığın ve etnik çatışmaların kışkırtılmasına katkıda bulunduğunu belirtti. 

Salome Zurabishvili, Cumhurbaşkanı seçildikten sonra 15 Nisan 2019’da,  Gürcistan’da konser veren Türk Gürcüleriyle ilgili çok farklı ifadeler kullandı. 

Türkiye'de yaşayan Gürcü kökenli müzisyenler, Türkiye'nin Tiflis Büyükelçiliği’nin desteğiyle başkent Tiflis'te "İnegöl'den Chveneburebi'nin Şarkısı" isimli bir konserinin ardından yazılı açıklama yapan Gürcistan Cumhurbaşkanı Salome Zurabişvili:

"Bu insanlar (Türkiye'nin Gürcü kökenli vatandaşları) bizim Türkiye ile olan bağımızdır, bu ilişkileri sürdürmek ve kültürümüzü korumak için biz de onlara destek vermeliyiz" demişti.

Fransa Gürcistan’ı Amerika ve Rusya’ya karşı kendi politik çizgisinde tutuyor…

Fransa Cumhurbaşkanı Emmanuel Macron, 16 Aralık 2018’de Gürcistan'ın ilk kadın Cumhurbaşkanı Salome Zurabişvili'nin yemin ederek görevine başladığı törene kendinden önce Fransa Cumhurbaşkanı olan Yahudi asıllı Nicolas Paul Stéphane Sarkozy de Nagy-Bocsa / Nicolas Sarkozy’yi göndermişti. 

Gürcü halkı arasında Zurabişvili’nin yurtdışıyla olan bağlantılarına şüpheyle yaklaşanlar ve 2008 yılında Rusya’yla yaşanan askeri çatışmanın Gürcistan tarafından başladığı yönündeki görüşlerini eleştiren kesimler bulunuyor. Muhalifleri Zurabişvili’yi “Rusya yanlısı bir aday” olarak nitelendiriyor. 

Zurabişvili, Gürcistan'ın Rusya ve Batı'yla ilişkileri arasında bir denge kurmasından yana. Devlet Başkanı Salome Zurabişvili'nin Gürcistan'ın Avrupa ile entegrasyon sürecini devam ettirmesi bekleniyor. 

Rusya'yı Gürcistan'a yönelik tüm uluslararası hukuki haklarını tanımaya çağıran Zurabişvili, normal komşuluk ilişkileri için bunun şart olduğu görüşünde. 

Güvenlik imkanlarını artırmak için NATO ile yakın iş birliği sürdürülmesi gerektiğini savunan Zurabişvili, "Karadeniz'in güvenliğinin güçlendirilmesi en önemli amaçlarımızdan biridir." diyor ama Gürcistan topraklarında ABD askeri üssünün yerleştirilmesinin amaca uygun olmadığı görüşünde olması da dikkat çekici bir ayrıntı.

Rusya'nın Gürcistan'ın tarihi toprakları Abhazya ve Güney Osetya'yı işgal ettiğini dile getiren Zurabişvli;

"Gürcistan büyük sorunlarla karşı karşıya. Abhazya ve Güney Osetya Rusya tarafından işgal edildi. 

İşgal hattı içeriye doğru gelmeye devam ediyor ve oradan vatandaşlarımız kaçırılıyor. Bu egemen bir ülke için kabul edilemez. Biz buna alışamayız." diyor.

Gürcistan'ın toprak bütünlüğünün sağlanması için Abhazya ve Güney Osetya halkıyla ilişkilerin daha da güçlendirilmesi ve yeni barış köprüleri inşa etmesi gerektiğini anlatan Zurabişvili, Gürcistan'ın birleşeceğine inanıyor.

.

Ömür Çelikdönmez, dikGAZETE.com

Twitter'da bizi takip edin: @oc32oc39 , @dikgazete

YAZARIN DİĞER YAZILARI