Bizim bildiğimiz adı ile Burma yaygın adı ile Myanmar, Rohingya bölgesinde yaşayan Müslümanlara yönelik katliamlar nedeni ile bir kaç yıl önce Türkiye'nin de gündemindeydi.
Türkiye’den bakıldığında Myanmar, Çin yörüngesinde bir pasifik devleti sanılıyor. Oysa gerçek hiç de öyle değil. Sekiz ana etnik grubun yaşadığı ülkede Bamar, Karen, Karenni, Shan, Mon, Kachin, Chin, Rakhayn gibi anayasa tarafından tanınan yaklaşık 135 etnik grup var.
Türkiye - Myanmar ilişkileri…
Türkiye, Kızılay, TİKA ve AFAD aracılığıyla insani yardım faaliyetlerinde bulundu. İnsani yardımlar Müslüman ve Budist ayrımı yapılmaksızın ciddi yoksulluk şartlarında yaşayan tüm Arakan halkına ulaştırılıyor. Türkiye, UNICEF ve UNHCR üzerinden de bölgeye insani yardımlar sağlamakta başarılı.
Myanmar’da Birinci Dünya Savaşı sırasında İngilizler’le savaşırken esir düşen ve o dönemde bir İngiliz kolonisi olan Myanmar’a getirilen askerlerimizden hayatlarını kaybedenlerin gömüldüğü Türk şehitlikleri bulunuyor.
-Dışişleri Bakanı Mevlüt Çavuşoğlu’nun Myanmar Türk şehitliği ziyareti-
1992 yılından itibaren 100’ü aşkın Myanmarlı öğrenci, ülkemiz tarafından verilen burslardan faydalanarak Türkiye’de eğitim gördü. Türkiye-Myanmar Hava Ulaştırma Anlaşması 22 Haziran 2017 tarihinde Yangon’da imzalandı.
Türkiye’nin, 2004-2012 yılları arasında Myanmar’a yapmış olduğu ikili resmi kalkınma yardımlarının toplamı 61,26 milyon ABD Doları civarında. 2012-2016 döneminde TİKA, Kızılay ve AFAD aracılığıyla yaklaşık 9,5 milyon ABD Doları yardım yapılmış.
Myanmar’da, Türkiye orijinli FETÖ yapılanması, eğitim ve ticaret sektöründe etkin. Myanmar’da; “Spring International Company” adlı bir Türk şirketi tarafından kurulmuş ve “Horizon International Education Center” adıyla faaliyet gösteren iki okul mevcut.
Myanmar’da ikamet eden yaklaşık elli Türk vatandaşının tamamına yakını, bu okullarda öğretmen olarak çalışanlar ve onların ailelerinden müteşekkil.
Bu şirket ve şirkete ait okulların, Türkiye’nin terörist ilan ettiği FETÖ yapılanmasına aitliği söz konusu. Adı geçen şirketin 2000 yılında Myanmar’da faaliyete başladığı biliniyor.
Myanmar, İngiliz sömürgesi…
Myanmar, 1948'de eski sömürge gücü Birleşik Krallık'tan bağımsızlığını ilan etmesinden bu yana, tarihinin büyük bir kısmında askeri rejimler tarafından yönetilen bir ülke oldu.
Çin’in ülke üzerinde jeopolitik ve ekonomik anlamda çok büyük bir etkisi olsa da Myanmar’da 2011’den bu yana işleyen siyasi süreç Myanmar’ı ABD’ye yakınlaştırdı.
Myanmar Devleti’nin ABD sermayesine yarattığı olanaklar ve Aung San Suu Kyi’nin zaferi, o süreçte şüphesiz ki demokrasi maskesi altında ABD’nin bölgedeki çıkarlarını sağlamlaştıran gelişmeler oldu.
2011 öncesi dönemlerde askeri cuntanın ana destekçisi ve ülkedeki en büyük yabancı sermaye girişimlerinin sahibi olan Çin, Myanmar’ın boru hatları, liman, baraj ve benzeri altyapı tesislerine çok yüksek harcamalar yapmışsa da uygulamaya geçirilen büyük ölçekli projeler sonucunda ordu zoruyla topraklarından edilen ve göçe zorlanan insanlar arasında Çin karşıtlığı yaygınlaşmış, özellikle son dönemlerde sansür yasalarındaki hafiflemelerle bir çok yerelde Çin’e yönelik eleştiriler, eskisine oranla daha da artmış ve hatta normalleşmiştir.
Her ne kadar Çin ve Myanmar Devleti arasında açık bir düşmanlık baş göstermiş olmasa da son yıllarda iki ülke arasındaki ilişkiler git gide bozulmuştur.
2010-2011 yıllarında 8.2 milyar dolara ulaşan doğrudan yabancı yatırım 2013-2014 yıllarında 56 milyon dolara gerilerken, Çin destekli Myitsone barajı ve Letpadaung bakır madeni projelerine karşı, ABD tarafından finanse edilen sivil toplum ve medya kuruluşlarının da desteklediği protestolar gerçekleşti.
2011’den bu yana ABD’nin ekonomik ve askeri anlamda yoğunlaştığı Asya-Pasifik bölgesi, bu emperyalist gücün dış politikasında büyük bir yer tuttu çünkü Myanmar’ın ABD sermayesine açılması, ABD’nin Güneydoğu Asya pazarında Çin’le giriştiği mücadelenin bir ayağını oluşturuyordu.
Trans Pasifik Ortaklığı (TTP) anlaşması ve bazı Pasifik ülkeleriyle giriştiği benzer ticaret anlaşmaları yoluyla Çin’i ekonomik anlamda zayıflatma arzusundaki ABD, kendi stratejik çıkarları temelinde uluslararası ticarette yeni denklemler kurma arayışını Myanmar’ın devrik yönetimi ile pratiğe aktardı.
Myanmar her ne kadar TTP’nin bir parçası olmasa da son dönemlerde Çin’in yörüngesinden ABD’ye doğru kaydı. Devrik NLD liderliğinin Çin’le olan pragmatist ilişkilerine rağmen Batı kampının, Myanmar’ın Çin’le olan ilişkilerine set çekme çabaları inkar edilemez.
Myanmar’ın komşusu ve de en büyük ticaret ortağı olan Çin ise uzun süredir ABD’nin, Myanmar’da Çin karşısında yer alan iktidar kurma arayışında olduğundan şüpheleniyordu.
Hatta ABD ve Myanmar, işi o kadar ileri götürdü ki ABD, Myanmar ordusu için de önemli bir müttefik sayılıyordu. Tayland ve ABD’nin her yıl gerçekleştirdiği Kobra Altını adlı (Cobra Gold) askeri tatbikata Myanmar ordusundan gözlemciler katılmıştı.
Görüldüğü gibi ABD ve Avrupalı ülkelerin Myanmar ile ilişkileri Çin’e göre daha baskındır.
ABD ve müttefiklerinin uzun sürelerdir methiyeler düzdüğü NLD hükümeti, Arakan Müslümanlarının katili sıfatı ile tarih sahnesindeki yerine kavuşturuldu.
Zalimler için yaşasın cehennem!
50 yıldır süren askeri cunta sonunda NLD (National League for Democracy – Demokrasi için Ulusal Birlik) iktidara geldi.
Aung San Suu Kyi liderliğindeki NLD, 2015 yılının Kasım ayında yapılan seçimlerde parlementonun iki meclisinde de çoğunluk sağlamıştı.
NLD’nin yükselişi bir yandan da Myanmar’ın, ABD ve Çin gibi iki büyük emperyalist gücün jeopolitik yörüngesine doğru kaydığı bir döneme denk geldi.
Ordu destekli hükümet, 2011’de ülkeyi batı menşeili yatırımlara açtığından beri ABD, Asya-Pasifik bölgesindeki tesirini tekrar artırmak üzere Myanmar ile olan ilişkilerini eskisine göre daha öncelikli bir konuma getirirken Obama da dahil olmak üzere, ABD’nin bir çok önemli lideri Myanmar’ı ziyaret etti.
Ve uzun bacaklı sarı çıyanlar devrede!..
İngilizler’in kanı bitlenince eski sömürgeleri üzerinde yeniden siyasi ve ekonomik egemenliklerini kurma operasyonları hızlandı. Derenin taşı ile derenin kuşunu vurmaktaki maharetlerini kullanarak ABD - Çin rekabetini, ideolojik ve askeri bir hesaplaşmaya dönüştürmeyi başardılar.
Önceleri ABD üzerinden küresel çıkar imparatorluğunu sağlama alan Londra Bankerleri, Çin'in yükselen trendine sessiz kalmadılar ve Çin'i stratejik müttefik ilan ettiler.
Kraliçe’nin adamları, Çinliler’le afyon çekmeyi, Hintlilerle Ganj nehrinde yıkanmaya tercih ediyor.
Hindistan, bunun farkında. Britanya ve Çin konsorsiyumunun “One Belt One Road - Bir Kuşak, Bir Yol” projesine mesafeli.
Hatta Fransa ile birlikte Hindistan, Avustralya ve Yeni Zelanda gibi ülkeler de ilgili projeye katılmayarak imzalamamışlardı.
Sebep?
Hindistan, Çin’den oldum olası içten içe korkuyor. Sınır komşuları ile arazi anlaşmazlığı yaşayan Hindistan, silah alıcısı ülkeler listesinin en başında.
Myanmar yönetimine mesafeli durmaya çalışan Hint hükümeti, Çin Halk Cumhuriyeti’ni dengelemeye çalışıyor.
Arakan Müslümanlarının dökülen kanları ve “Yaşasın Kraliçe, Yaşasın Birleşik Krallık”!..
İngiliz Sömürge Bakanlığı ve MI6'nın kullanışlı aparatı Arakan Rohingya Ulusal Örgütü (ARNO); Londra merkezli; Birleşik Krallık’taki bir Rohingya (Arakan) siyasi teşkilatını biliyorsunuz.
Hani şu Londra beslemesi “Müslüman Hakları Savunucusu” çakma örgüt, Rohingya halkının az sayıdaki temsilci örgütlerinden birisidir.
“ARNO” hem Burma’da hem de yurt dışında diğer Rohingya (Arakan) ve Burma gruplarıyla birlikte çalışır.
Aynı zamanda İngiltere Dışişleri Bakanlığı’na bağlı, İngiltere Yabancı Milletler Topluluğu Ofisi ile irtibatlıdır. Bu ofis, İngiltere sömürge valilerinin koordinasyonu sağlar.
-Arakanlı Müslümanlar-
Arakan Rohingya Ulusal Örgütü’nün İngiltere Yabancı Milletler Topluluğu Ofisi ile birlikte çalışmasının sebebi, adı geçen ülkenin geçmişte İngiliz sömürgesi olmasından dolayıdır.
Myanmar’da askeri darbe…
Nobel Barış Ödüllü Myanmar lideri Aung San Suu Kyi ve iktidar partisinden diğer üst düzey isimler, 1 Şubat sabah erken saatlerde düzenlenen operasyonlarla gözaltına alındı. Eski general ve devlet başkan yardımcısı Myint Swe devlet başkanı ilan edildi.
Ordu, parlamentoda sandalyelerin yüzde 25'ini ve kritik bakanlıkların çoğunu elinde tutmasına karşın darbe yaptı ve bir yıl olağanüstü hal ilan etti.
-Aung San Suu Kyi-
Seçimleri Aung San Suu Kyi'nin lideri olduğu Demokrasi İçin Ulusal Birlik Partisi (NLD), Arakanlı Müslümanlara yönelik soykırım iddialarına rağmen, oyların yüzde 80'inden fazlasını alarak kazanmıştı.
Operasyon, sivil hükümet ile ordu arasındaki gerilimin ve askeri darbe söylentilerinin ardından geldi. İktidar, ordudan sorumlu Min Aung Hlaing'e devredildi ve bir yıllık olağanüstü hal ilan edildi.
Darbeye gelen tepkiler…
Ordunun yönetime el koymasına başta ABD olmak üzere dünyanın birçok ülkesi tepki gösterdi.
Beyaz Saray, Aung San Suu Kyi ve diğer siyasi liderlerin serbest bırakılmasını isterken İngiltere Dışişleri Bakanlığı; “Myanmar'da demokrasinin barışçıl dönüşünü sağlamak için ortaklarımızla birlikte her türlü baskıyı yapacağız” açıklamasını tercih etti.
Türkiye'deki müptezel “İngilizci siyasal İslamcılar”ın dillerinden düşürmedikleri, İngiliz istihbaratının kurdurduğu, Uluslararası İslam Üniversitesi’nin ev sahibi Malezya Dışişleri Bakanlığı ise "Malezya, Myanmar ordusu ve ilgili taraflara huzur ve güvenliği sağlama, hukukun üstünlüğünü sürdürme ve seçimle alakalı sorunları barışçıl yollarla çözme çağrısında bulunmaktadır" açıklamasını yaptı.
“Ne var bunda” değil mi?
Açıklamada, “Malezya'nın Güneydoğu Asya Uluslar Birliği (ASEAN) üyesi olarak Myanmar'daki barış ve istikrara desteğini sürdüreceği” vurgulandı.
Ah şu Kraliçe’nin sadık hizmetkarları yok mu?
Türkçesi; “darbecilere desteğimiz sonsuz!” demek istiyorlar. Hepsinin taaaaa!..
Gerisini Kazak Abdal tamamlasın, benim terbiyem el vermez.
Myanmar’ın darbeci generali Min Aung Hlaing'in potresi…
64 yaşındaki Min Aung Hlaing, “tam bir FETÖ’cü” refleksi göstererek 1972-1974'te Yangon Üniversitesi'nde hukuk okuduğu sırada yaygın olan siyasi aktivizmden uzak durmuş.
-Min Aung Hlaing-
2016'da Reuters'e konuşan darbeci Min Aung Hlaing'in askeri okuldaki sınıf arkadaşlarından birine göre “Birkaç kelime dağarcığı olan normalde düşük profilli bir adam”dı.
Dönem arkadaşı öğrenciler gösterilere katılırken, Min Aung Hlaing, 1974'te üçüncü kez, başvurduğu ülkenin önde gelen askeri üniversitesi, Savunma Hizmetleri Akademisi'ne (DSA) kabul edilmiş.
DSA’dan bir sınıf arkadaşı, onun akademide ortalama bir öğrenci olduğunu, düzenli ve yavaş bir şekilde terfi ettiğini ama sonraki yıllarda Min Aung Hlaing'in Akademi’deki diğer subaylardan daha hızlı, ordu kademesinde yükselmiş.
2011 yılında ordunun yönetimini devralan darbeci general 2016'da Suu Kyi'nin ilk döneminin başlamasıyla kendisini sessiz bir askerden bir politikacı ve halk figürüne dönüştürmüş.
Min Aung Hlaing, saygın kişilerle yapılan faaliyetleri, toplantıları, manastır ziyaretlerini duyurmak için sosyal medyayı aktif kullanıyor.
Resmi profili, ordunun 2017'de Rohingya Müslüman azınlığa yönelik saldırısının ardından yüz binlerce takipçiyi kendine çekti.
Trump’ın sevmediği diktatör…
Temmuz 2019'da Trump Hükümeti onun Amerika Birleşik Devletleri'ne seyahat etmesini yasakladı. Aralık 2020'de Min Aung Hlaing'in Amerika merkezli varlıklarını dondurdu ve kendisi ile Amerika Birleşik Devletleri'ndeki herhangi biri arasındaki mali işlemleri suç sayıldı.
Min Aung Hlaing... Her diktatör gibi besili domuz!
Min Aung Hlaing ailesinin önemli ticari çıkarları hep tartışma konusuydu. Orduya ait Myanmar Economic Holdings Limited'in (MEHL) büyük hissedarı.
Min Aung Hlaing'in oğlu Aung Pyae Sone, Sky One Construction Company ve Aung Myint Mo Min Insurance Company de dahil olmak üzere bir dizi özel şirketin sahibi.
Ayrıca ulusal bir telekom operatörü olan Mytel'de de çoğunluk hissesi var. 2013'te oğlu Aung Pyae Sone , babasının Komutanlığa terfisini takiben “bal tutan parmağını yalar” hesabı, Yangon Halk Parkı'nda 30 yıl boyunca lüks üst düzey bir restoran ve sanat galerisi için piyasa oranlarının çok altında oldukça ucuz bir miktara arazi kiraladı.
Aung Pyae Sone ayrıca, ilaçlar ve tıbbi cihazlar için Gıda ve İlaç Dairesi (FDA) onayları ve gümrükleme hizmetleri sunan A&M Mahar'ı da yönetiyor.
Oğlu gibi kızı da anadan doğma girişimci. Sanırsınız, Tanrı bunları doğuştan zengin yaratmış. Kızı Khin Thiri Thet Mon, 2017 yılında “7th Sense Film Production” adında büyük bir film stüdyosu kurdu.
Aynı yıl, gelini Myo Radana Htaik, Stellar Seven Entertainment adında başka bir eğlence şirketini faaliyete geçirdi.
Demek ki “yüce Buda” onlara “yürü ya kulum” demiş.
Çin memnun ki ne memnun?
Çin'in resmi haber sitesi Xinhua olayı "Myanmar'da büyük kabine değişikliği" diye duyurdu.
Dikkatinizi çekerim, kızıl kapitalistler, revizyonist emperyalistler, darbe demiyor, “kabine değişikliği” demeyi tercih ediyor.
Bu şu demek, yeni dönemde, ABD saldırısına karşı ön aldı ve Güneydoğu Asya’nın dizaynında ilk hamleyi yaptı.
Sonuç, İngilizler Myanmar’da Askeri Darbeyi, ABD'nin Çin operasyonu öncesine denk getirdi. Çin Halk Cumhuriyeti’ne müttefik kazandırdı. ABD'nin önünü kesti.
Durum budur vesselam!
.
Ömür Çelikdönmez, dikGAZETE.com
Twitter'da takip edin: @oc32oc39 , @dikgazete
Seçilmiş Kaynakça
https://www.mfa.gov.tr/turkiye-myanmar-siyasi-iliskileri.tr.mfa
https://www.bbc.com/turkce/haberler-dunya-55882
https://www.xinhuanet.com/english/asiapacific/2021-02/01/c_139713803.htm
https://turkish.aawsat.com/home/article/2777576/myanmar-ordusu-genelkurmay-ba%C5%9Fkan%C4%B1-hlaing-%C3%BClkenin-yeni-devlet-ba%C5%9Fkan%C4%B1-olmu%C5%9Ftur
https://www.bbc.com/turkce/haberler-dunya-55887736
https://www.trthaber.com/haber/dunya/myanmardaki-askeri-darbeye-tepkiler-devam-ediyor-552557.html/amp
https://www.irrawaddy.com/news/burma/min-aung-hlaing-appointed-vice-senior-general.html
https://www.reuters.com/article/us-myanmar-politics-min-aung-hlaing-expl-idUSKBN2A119W
https://thediplomat.com/2017/04/whats-behind-myanmar-military-chiefs-europe- voyage/
https://kafkassam.com/myanmar-arakan-muslumanlarini-oldurme-emri-amerikadan.html
https://kafkassam.com/myanmarda-ingilizlerin-davuluna-tokmak-olanlar.html
https://www.criturk.com/haber/haber-lokasyon/xi-myanmar-genelkurmay-baskani-min-aung-hlaing-ile-gorustu-86949
https://www.dikgazete.com/ingilizler-hindistan-i-parcaliyor-makale,1846.html