Birleşmiş Milletler (BM) örgütü, İkinci Dünya Savaşı sonrasında uluslararası barışı korumak için kurulmuş bir örgüttür. Milletler Cemiyeti’ni kuran irade, dünya barışını sağlayacak bir organizasyon oluşturma çabası içerisindeydi; BM örgütünün temel çıkış noktası da bu amaçtır.
BM, savaşların bitmesi ve küresel düzenin ve istikrarın tesisi hedefine yönelik kurulsa da örgütün kuruluş tarihi olan 1946’dan günümüze, başarılı bir tarihe sahip olduğunu söylemek zordur.
Örgütün, kurulma amacına hizmet etmediği iddiası, yaşanan birçok savaş ve uluslararası kriz ile dile getirilmektedir.
BM’nin tarihe geçen başarısızlıklarından bazıları şöyle sıralanabilir:
-İsrail’in işgal hareketi (1948’den günümüze)
İsrail’in kurulduğu 1948 yılından günümüze, Filistin halkı, İsrail Devleti’nin etnik temizlik hareketinin kurbanı olmaya devam etmektedir. Resmi rakamlara göre, 2000 - 2014 arası yaşanan çatışmalarda 7 binden fazla Filistinli ve 1.100 İsrailli hayatını kaybetmiştir.
-Keşmir Sorunu (1948’den günümüze)
Keşmir bölgesinde devam eden çatışma, tarihte yaşanmış en önemli insan hakları krizini teşkil etmektedir. 1989’dan günümüze en az 68 bin kişinin Hindistan güvenlik güçleri tarafından öldürüldüğü kayıtlara geçmiştir.
-Kamboçya Çatışması (1975-1979)
ABD ve Vietnam arasında yaşanan savaşın ardından, ülkede rejim, 1957-1979 yılları arasında soykırım politikaları uygulamıştır ve nüfusun 4’te 1’ine denk gelen yaklaşık 2 milyon kişiyi katletmiştir.
-Somali Sivil Savaşı (1991’den günümüze)
Aralık 1992’de kurulan BM Barış Gücü UNOSOM sivil savaşta mağdur olan halka yardım etmekte başarılı olamamıştır ve savaş hala devam etmektedir.
-Ruanda Sivil Savaşı (1994)
Ruanda’daki iç savaş, 1990’dan 1994’e dek devam etmiştir. 1994 yılında Hutu yönetimindeki rejim, BM görevlilerini katletmiştir ve Hutular’ın yaklaşık 250 bin kadına tecavüz ettikleri o yıllarda, büyük bir insani dram karşısında BM çaresiz kalmıştır.
-Srebrenitsa Katliamı (1995)
Büyük bir insanlık trajedisi olan Srebrenitsa katliamında 8 bin 372 Boşnak sivilin, Sırp askerlerce hunharca katledildiği bilinmektedir. Srebrenitsa Katliamı, İkinci Dünya Savaşı’ndan sonra Avrupa’daki en büyük katliam olarak görülmektedir.
-Darfur Krizi (2003’den günümüze)
Sudan’daki isyan hareketi 2.5 milyon insanın yurdundan sürülmesine sebep olmuştur.
-Irak’ın işgali (2003-2011)
ABD’nin Irak’ı işgalinden sonra, 1 milyondan fazla Iraklı’nın hayatını kaybettiği bilinmektedir.
-Suriye Savaşı (2011’den günümüze)
Suriye'de yüz binlerce kişinin hayatını kaybettiği, milyonlarca kişinin mülteci konumuna düştüğü ve yerinden, yurdundan edildiği iç savaşta BM, barışı tesis edememiştir ve bölgede savaş hala devam etmektedir.
-Yemen iç savaşı (2014’den günümüze)
Yemen’de yaklaşık 5 yıldır devam eden iç savaşı sona erdirmeyi amaçlayan Birleşmiş Milletler öncülüğündeki barış görüşmeleri başarıya ulaşamamıştır ve sivil halkın mağduriyeti de BM’nin insani yardım çabalarında da başarısız olması sonucunda artarak devam etmektedir.
-Arakan Krizi (2017’den günümüze)
2017 sonrası artan çatışmalar, uluslararası alanda bir insan hakları sorunu olarak görülmektedir. Ancak devam eden çatışmaları durdurmada BM’nin başarılı olduğu söylenemez.
Sonuç olarak, “BM'nin savaşlar karşısındaki tavrı ve çaresizliği 1990’ların başlarındaki konumunu hatırlatmaktadır” denebilir.
.
Begüm Burak, dikGAZETE.com