Azerbaycan İstihbaratı Fransa Dış istihbaratına nasıl diz çökertti?
Paris ile Bakü arasındaki diplomatik gerilim, Aralık ayının sonunda Azerbaycan'ın iki Fransız diplomata ülkeyi terk etme emri vermesiyle tırmanmıştı. Fransa, karşılıklı tedbir olarak iki Azerbaycanlı diplomatı "istenmeyen adam" ilan etti. Kasım ayında Azerbaycan Cumhurbaşkanı İlham Aliyev, Fransa'yı Ermenistan'ı silahlandırarak Kafkasya'da çatışmayı kışkırtmakla suçladı.
Ne kadar haklı olduğu sonradan ortaya çıkmadı mı?
Fransızların kuyruk acısı, sözde hamisi kesildiği Erivan yönetiminin Dağlık Karabağ’da Azerbaycan ordusundan iyi bir kötek gelmesinden geliyor. Ayrıca Paris'te konuşlu Ermeni diasporası, Macron’u baskılayınca ortaya işte böyle bir tablo çıkıyor.
Fransız istihbaratının Azerbaycan’da iş insanları, diplomatlar, gazeteciler ve diplomatlar aracılığı ile Bakü’yü zor durumda bırakacak kendilerince ufak-tefek işler tezgahlaması hem Ankara hem de Moskova’nın gözünden kaçmış olmalı ki casus aparatları birer birer deşifre edildiler.
Azerbaycan ve Fransa arasında diplomatik krizin derinleştiği dönemde Bakü, Paris'ten "içişlerine karışmaması" uyarısında bulunmuştu.
Fransa Dışişleri Bakanlığı, Azerbaycan'da geçtiğimiz yıl, 4 Aralık'ta Fransız vatandaşı Martin Ryan'ın "casusluk" şüphesiyle tutuklanmasını "keyfi, hükümsüz ve geçersiz" olarak nitelendirdi.
Oysa hiç de öyle değildi.
Çünkü Ryan'ın 4 Aralık 2023'te casusluk şüphesiyle, Azerbaycan Ceza Kanunu'nun 276. maddesi gereğince gözaltına alındığını ve soruşturma sırasında 4 ay tutuklu kaldığını da hatırlatmak gerekiyor.
Azerbaycan Dışişleri Bakanlığı'ndan yapılan "Bu temelsiz açıklama, gerçekleri çarpıtmaya ve Azerbaycan'ın içişlerine müdahale etmeye yönelik bir başka girişimdir” açıklamasından sonra Fransız elçilik yetkililerinin Ryan'ı birkaç kez ziyaret ettiği, susmasını tembih etmeleri süpriz sayılmaz.
Azerbaycan'da casusluk şüphesiyle tutuklanan Fransız Martin Ryan'ın babası, oğlunun casusluğa bulaştığını doğrulaması, Fransa Dışişlerini ters köşeye yatırdı. Baba Richard Ryan, AFP haber ajansına verdiği röportajda, oğluyla yaptığı telefon görüşmesi sırasında Martin'in kendi davası ile Fransa ile Azerbaycan arasındaki diplomatik gerilim arasında bir bağlantı olduğunu fark ettiğini kendine söylediğini belirtmiş.
Richard Ryan, "Bir gün bana şunu söyledi: Beni bir piyon olarak kullanmak istediklerini" açıkladı ve oğlunun "sürgündeki iki diplomatı ima ederek bundan kurtulabileceklerini düşündüklerini" vurguladı.
Şu soru ortaya çıkıyor: Casusluk nedeniyle sınır dışı edilen ve diplomatik dokunulmazlığa sahip Fransız istihbarat görevlileri, Martin Ryan'ı nasıl "piyon olarak" kullanmak isteyebilir?
Martin Ryan nasıl casusluk yaptı?
Azerbaycan yetkilileri Martin Ryan'ı 4 Aralık 2023'te casusluk suçlamasıyla tutukladı. Bakü merkezli Merkorama LLC şirketinin CEO'su Martin Ryan, kendisini gizli işbirliğine sokan 2. DGSE'nin (Dış Güvenlik Genel Müdürlüğü) Fransız ajanı tarafından manipüle edildi.
Fransa'nın Bakü Büyükelçisi Anne Bouillon’e Fransa Büyükelçiliği'nin 2 çalışanının diplomatik statüye ve 1961 Viyana Sözleşmesi'ne aykırı faaliyetleri nedeniyle Azerbaycan hükümeti tarafından "istenmeyen kişi" ilan edildiği iletildi. Bu iki ajan, daha sonra Bakü'den sınır dışı edildi.
Azerbaycan'ın Fransa Büyükelçisi Leyla Abdullayeva, adli makamların kendisinin 4 ay süreyle gözaltında tutulması yönünde talimat verdiğini açıklayarak, tutuklamanın derhal Bakü'deki Fransa Büyükelçiliği'ne bildirildiğini ifade etti.
Azerbaycan Cumhuriyeti Devlet Güvenlik Servisi tarafından Aralık 2023'ün başlarında yürütülen soruşturmalar ve tutuklamalar, Azerbaycan'da Fransız istihbarat servislerinin geniş bir ajan ağının açığa çıkmasıyla sonuçlandı. Kısa sürede onlarca Fransız casusu tespit edildi; bunların bir kısmı şu ya da bu şekilde Azerbaycan'da faaliyet gösteriyordu, bir kısmı da çeşitli ülkelerde ve saygın uluslararası kuruluşlarda gizli çalışmaya devam ediyordu.
Fransız istihbaratının Bakü’de yuvalandığı şirket!..
MERKORAMA LLC, Ekim 2020'de kurulan Bakü (Azerbaycan) merkezli bir Azerbaycan şirketi. Öncelikle yemek servisi endüstrisi HORECA sektörü için olmak üzere, tüketici taleplerine duyarlı ve özellikle sektördeki yeni trendlere duyarlı, gıda ürünleri ve hammaddelerinin ithalatçısı ve distribütörü olduklarını söylüyorlar.
Horeca, yemek servisi endüstrisinin kısaltmasıdır. Terim, Otel / Restoran / Kafe kelimelerinin hece kısaltmasıdır. Hollandaca Uniforme Voorwaarden Horeca, Otel ve İkram Sektörü için Tekdüze Koşullar olarak İngilizceye çevrilmiştir.
Bu bilgi birikimi ve farklı kökenlerden gelen deneyimli bir ekiple, çok kültürlü bir ortamda son derece rahat ve yerel iş uygulamalarına ilişkin mükemmel bir anlayışla, farklı sektörlerden yabancı şirketlere Azerbaycan'daki ihracat ve / veya kuruluş projelerinde danışmanlık yapıyor ve destek veriyorlarmış. Demek ki istihbarat işlerinde kullanılan paravan şirket.
Azerbaycan başarısızlığı Fransız İstihbarat başkanını koltuğundan etti…
2023 yılı aralık ayı başında Azerbaycan Cumhuriyeti Devlet Güvenlik Servisinin yürüttüğü soruşturma ve tutuklamalar sonucunda Fransız özel servislerinin geniş istihbarat ağı ortaya çıktı. Kısa sürede, bir kısmı o dönemde veya daha önce Azerbaycan'da faaliyet gösteren, bir kısmı da çeşitli ülkelerde ve saygın uluslararası kuruluşlarda gizli faaliyetlerini sürdüren onlarca Fransız casusu tespit edildi.
Bilindiği üzere 20 Aralık 2023'te Fransa Cumhurbaşkanı Emmanuel Macron, Fransa Dış Güvenlik Genel Müdürlüğü (DGSE) başkanı Bernard Emier'i görevden almıştı.
-Bernard Emier
Bernard Emier' Türkiye aleyhine bölgede görüşmeler yapıyordu. Bu kapsamda Mısır Devlet Başkanı Sisi ile Libya konusunda mutabakata vardıkları biliniyordu.
Görevden alınmadan önce de önce Tel Aviv’i sonra da gizlice Lübnan’ın başkenti Beyrut'u ziyaret etmişti. Ancak Bakü’deki kumpas, onun sonu oldu. Macron, yerine İç Güvenlik Dairesi Başkanı Nicholas Lerner’i, yeni dış istihbarat başkanı olarak atadı.
Paris tangosunun gerçek sebebi Erivan’a silah satmak…
Azerbaycan'ın Dağlık Karabağ bölgesini ele geçirmesinin ardından Fransız hükümeti Ekim ayında Erivan'a hava savunma sistemleri satacağını duyurdu. Aralık ayında Bakü, iki Fransız diplomatı "diplomatik statüleriyle bağdaşmayan davranışları" nedeniyle sınır dışı etmişti. Fransa Dışişleri Bakanlığı da bir gün sonra iki Azerbaycanlı diplomatı sınır dışı ederek misillemede bulundu ve "iddiaları kategorik olarak reddettiğini" söyledi.
Azerbaycan Cumhuriyeti Devlet Güvenlik Servisi tarafından Aralık 2023 başlarında gerçekleştirilen soruşturmalar ve tutuklamalar, Ukrayna'da çeşitli operasyonlara katılan Fransız istihbarat servislerinin Moldova, Gürcistan, Azerbaycan, Doğu Avrupa, Orta Doğu ve Orta Asya'daki çeşitli ülkeleri kapsayan geniş bir ajan ağının Azerbaycan'da açığa çıkmasıyla sonuçlandı.
Kısa sürede onlarca Fransız casusu tespit edildi; bunların bir kısmı, şu ya da bu şekilde Azerbaycan'da faaliyet gösteriyordu, bir kısmı da çeşitli ülkelerde ve saygın uluslararası kuruluşlarda gizli çalışmaya devam ediyordu.
Fransız vatandaşı Martin Ryan, Azerbaycan'da gizli görev yapan Fransız istihbaratının eylemlerinin kurbanı oldu. Büyükelçilik çalışanlarının, Ryan'ı başta İran ve Türkiye olmak üzere üçüncü ülkeler hakkında 'hassas' bilgiler toplamaya ve iletmeye zorlayarak, onu tehlikeli oyunlarında bir piyona dönüştürdüğü belirtiliyor.
Büyük bir Ermeni diasporasına ev sahipliği yapan Fransa ayrıca Azerbaycan makamlarını Fransa'nın 2024 Olimpiyat Oyunlarına ev sahipliği yapma itibarını zedelemeyi amaçlayan bir dezenformasyon kampanyasıyla ilişkilendirdi.
Fransızlar bir türlü Türklerle uğraşılmaması gerektiğini öğrenemiyor.
Fransa'nın kışkırtması ile Avrupa Konseyi Parlamenterler Meclisi İzleme Komitesi, Azerbaycan'a karşı mümkün olan en katı kısıtlamaların uygulanmasını tavsiye etti. Buna göre, Azerbaycan en az bir yıl süreyle AKPM'den uzaklaştırılacak. Toplantıya katılan komite üyelerinin neredeyse tamamının bu karara olumlu oy verdiği söylenebilir. Bu da konseyin, kararı destekleyeceği anlamına geliyor.
.
Ömür Çelikdönmez, dikGAZETE.com
Seçilmiş Kaynakça
https://caliber.az/en/post/216055/
https://www.azernews.az/nation/220180.html
https://ria.ru/20231226/baku-1918171697.html
https://jam-news.net/french-spies-in-azerbaijan/
https://en.trend.az/azerbaijan/politics/3846793.html
https://www.linkedin.com/company/merkorama-llc?trk=similar-pages
https://www.reuters.com/world/french-national-held-azerbaijan-suspected-espionage-2024-01-09/
https://turan.az/en/politics/azerbaijan-rejects-french-accusations-of-martin-ryans-illegal-detention
https://parstoday.ir/tr/news/middle_east-i252478-azerbaycan'dan_fransa'ya_ yanıt_'İşlerimize_karışmayın'
https://www.qha.com.tr/turk-dunyasi/azerbaycan-da-fransa-lehine-casusluk-yapan-sahislar-tutuklandi-483814
https://www.qha.com.tr/turk-dunyasi/azerbaycan-avrupa-konseyi-parlamenterler-meclisinden-cikarildi-484548
https://iz.ru/1627285/kseniia-loginova/zdes-vam-ne-rady-azerbaidzhan-vyslal-dvukh-sotrudnikov-posolstva-frantcii
https://www.politico.eu/article/azerbaijan-detains-french-national-espionage-spy-martin-ryan-armenia-nagorno-karabakh/
https://tr.euronews.com/2024/01/10/fransa-ve-azerbaycan-arasinda-casus-krizi-baku-parisi-icislerine-mudahale-etmekle-sucladi
https://www.france24.com/en/europe/20240110-azerbaijan-tells-paris-not-to-intervene-over-frenchman-s-arrest-as-tensions-run-high