Bakü, AZERBAYCAN
Herkesin dudaklarında: Azerbaycan'ın Karabağ'da terörle mücadele faaliyetleri, dünya toplumunun tepkisi ve ayrılıkçıların beyaz bayrağı.
Yiğit Azerbaycan Ordusu, Azerbaycan Cumhuriyeti'nin Karabağ ekonomik bölgesinde ikinci gün, yerel terörle mücadele faaliyetlerine başarıyla devam etmektedir.
19 Eylül'de başlayan terörle mücadele faaliyetleri sonucunda savaş pozisyonları, askeri araçlar, topçu ve uçaksavar füzeleri, radyo elektroniği savaş istasyonları ve Ermenistan Silahlı Kuvvetleri oluşumlarının askeri amaçlı diğer araçları etkisiz hale getirildi.
Azerbaycan'ın uluslararası kabul görmüş egemen topraklarında yürüttüğü yerel terörle mücadele faaliyetleri, dünya siyasi gündeminin merkezinde yer almaktadır.
Dost devletler, Azerbaycan'ın anayasal sisteminin yeniden inşasının meşru amacına güçlü bir şekilde destek veriyorlar.
Birleşmiş Milletler Genel Kurulu'nun 78. Oturumunda New York'ta konuşan kardeş ülke Devlet Başkanı Recep Tayyip Erdoğan, Azerbaycan'ın adil davasında açıkça Azerbaycan'a destek verdiğini, Karabağ'ın Azerbaycan'ın toprakları olduğunu, onun için başka hiçbir statünün kabul edilemez olduğunu ve Ankara'nın, Ermenistan'dan üstlenilen yükümlülükleri yerine getirmesini beklediğini söyledi.
Türkiye Cumhurbaşkanı Erdoğan, bugün Güney Kafkasya bölgesinde barış, istikrar ve iş birliğine ulaşmak için tarihi bir fırsatın ortaya çıktığını belirtti.
Erdoğan, “Bu fırsatı kullanarak Ermenistan'la ilişkilerin normalleşmesi sürecini başlattık. Türkiye, en başından beri Azerbaycan ve Ermenistan arasındaki müzakere sürecini destekliyordu. Ancak Ermenistan'ın bu tarihi fırsatı yeterince kullanamadığını görüyoruz. Ankara, Erivan'dan bu iletişimlerin gerçekleştirilmesini, özellikle de Zangezur Koridoru’nun açılmasını bekliyor. Karabağ, Azerbaycan'ın topraklarıdır, herkes bunu kabul etmektedir. Bunun dışında Karabağ'a dayatılan başka herhangi bir statü kabul edilemez" dedi.
Diğer dünya oyuncuları nispeten dengeli bir pozisyon aldılar. Örneğin; Tahran, Karabağ'daki gerginliğin artmasıyla ilgili endişelerini dile getirerek ve tarafları diyalog yoluyla meseleleri çözmeye çağırarak, yine de Karabağ'ın Azerbaycan Cumhuriyeti'nin bir parçası olduğunu düşündüğünü belirtti.
İran Dışişleri Bakanlığı Sözcüsü Nasır Kanani, “İran İslam Cumhuriyeti Dağlık Karabağ'ı Azerbaycan Cumhuriyeti'nin bir parçası olarak görüyor ve sakinlerinin hakları ve güvenliği de dahil olmak üzere sorunlarının bu çerçevede ve diyalog yoluyla çözülmesi gerektiğine inanıyor” dedi.
Kanani, bir kez daha bölgedeki ülkelerin anlaşmazlıkların barışçıl yollarla çözülmesine yardımcı olmadaki rolünün altını çizdi ve İran'ın bu vesileyle “3+3” formatında bir toplantı yapmaya hazır olduğunu hatırlattı.
Sırbistan Cumhurbaşkanı Alexander Vuciç, ülkesinin her zaman olduğu gibi BM üyesi ülkelerin toprak bütünlüğünü desteklediğini belirterek, “Umarım bu ilkeye her zaman saygı duyulacaktır” dedi. Vuciç aynı zamanda, “savaştan kaçınmamız gerektiğini” de söyledi.
Karabağ'da “Çatışmaların başlamasıyla ilgili endişeler” Moskova tarafından ifade edildi.
Rusya Devlet Başkanı Basın Sekreteri Dmitry Peskov şu anda asıl önemli olanın “Erivan ve Bakü'yü güç yöntemlerinden vazgeçmeye ve müzakere masasına oturmaya ikna etmek olduğunu” söyledi.
Peskov, “Biz hem Ermeni hem de Azerbaycan tarafıyla temas halindeyiz. Askerlerimiz, çözüm sürecini siyasi ve diplomatik kanala geri döndürmek için çalışıyorlar” dedi.
Moskova’nın, Kasım 2020'de imzalanan üçlü belgelerin çözüm için en iyi temel olduğuna inandığını kaydeden Peskov, “Herkesi bu belgelerin durumuna doğal olarak yeni gerçekleri hesaba katarak, Ermeni tarafının 1991 yılı itibarıyla Azerbaycan topraklarının tanınması gerçeğine atıfta bulunmaya çağırıyoruz” dedi.
Tırmanmanın sona ermesi çağrısında bulunan bir takım dünya oyuncuları açıkça haksız, düşmanca davrandılar, bazıları Azerbaycan'a karşı açıkça, düşmanca bir tutum sergilediler.
Özellikle, Paris tarafından, beklenen önyargılı bir açıklama yapıldı; Karabağ'da “Azerbaycan'ın askeri operasyonun başlangıcını en kararlı şekilde” ağır silahlarla, “nüfuslu bölgelere karşı da dahil olmak üzere” kınıyoruz.
Fransa, Azerbaycan'a “saldırıyı derhal durdurmaya ve uluslararası hukuka saygıya dönmeye” çağırıyor.
Azerbaycan, Karabağ'ın “sivil nüfusun kaderinden tamamen sorumludur” diyen Fransa, BM Güvenlik Konseyi toplantısının acil olarak toplanmasını talep ediyor.
Cumhurbaşkanı Emmanuel Macron, Karabağ'da “Azerbaycan'ın kuvvet kullanımını şiddetle kınadığını” söyledi. Macron, “Saldırının derhal durdurulması gerekiyor, sakinlerin hakları ve güvenliği konusundaki diyaloğun yenilenmesi gerekiyor. Başbakan Paşinyan'la irtibatta kalıyorum" dedi.
AB'nin Dışişleri ve Güvenlik Politikası Yüksek Temsilcisi Josep Borrel, Azerbaycan'a Karabağ'da “düşmanlıkların durdurulması” çağrısında bulundu.
AB diplomasisi Başkanı, “AB, temas hattı boyunca ve Karabağ'ın diğer bölgelerinde askeri tırmanmayı kınıyor" dedi.
Avrupa Konseyi Başkanı Charles Michel, “Bakü ile Karabağ Ermenileri arasında gerçek diyaloğu sağlamak için Azerbaycan'ın askeri faaliyetlerinin derhal durdurulması gerektiğine inanmaktadır” dedi.
BM'nin baş insan hakları savunucusu Avusturyalı hukukçu Volker Türk, tırmanışa ilişkin endişelerini dile getirdi; “özellikle sivil nüfusa, silahlı kuvvet kullanımının yeniden başlatılmasının sonuçları… Azerbaycan ve Ermenistan'ın barış sürecine geri dönmeleri ve insan haklarına dayalı bir anlaşma üzerinde çalışmaları kritik öneme sahiptir. Bu her zamankinden daha önemli” dedi.
AB'nin Güney Kafkasya Özel Temsilcisi Toivo Klar, bugün (19 Eylül) mayın patlamaları sonucu ölen insanların trajik raporlarının alındığını belirtti; Klar, “Ancak, devam eden askeri eylemler sadece durumu daha da kötüleştirecektir. Bakü ile Karabağ Ermenileri arasında barışçıl bir arada yaşama ulaşmanın tek yolu olarak gerçek diyaloğu sağlamak için ateşin derhal durdurulması gerekiyor” dedi.
ABD Dışişleri Bakanı Anthony Blinken, Karabağ'daki durumla ilgili derin endişelerini dile getirdi.
Bakan Blinken, Ermenistan Başbakanıyla yaptığı görüşmede, ABD'nin Azerbaycan'ı “askeri operasyonları derhal durdurmaya ve derhal diyaloğa dönmeye” çağırdığını söyledi. Blinken, ayrıca Ermenistan Başbakanına ABD'nin Ermenistan'ın egemenliğini, bağımsızlığını ve toprak bütünlüğünü tamamen desteklediğini söyledi.
19 Eylül'de Azerbaycan Cumhurbaşkanı İlham Aliyev'i de arayan ABD Dışişleri Bakanı Anthony Blinken, bu durumdan endişe duyduğunu, ateşkesin sağlanmasına yönelik çağrıda bulunduğunu ve ABD'nin Bakü ile Karabağ bölgesinde yaşayan Ermeni sakinlerinin temsilcileri arasında doğrudan diyaloğu desteklediğini belirtti.
Azerbaycan'ın yerel terörle mücadele faaliyetlerine tepki, bir kez daha uluslararası aktörlerin uluslararası hukuk ilkelerine karşı gerçek tutumunu gösterdi; bunlardan hangisinin adalet ve hakikat tarafında, kimlerin önyargı ve çifte standartlarda olduğunu gösterdi.
Azerbaycan'ın Karabağ bölgesinde yaşayan Ermeni nüfusun kaderinden endişe duyanların ezici çoğunluğunun notuna göre: Ordumuzun meşru hedefleri, tamamen yasadışı askeri oluşumlar ve askeri altyapıdır.
Alınan önlemler çerçevesinde, yüksek hassasiyetli silahlarla ön cephe ve derinlik pozisyonları, uzun süreli ateş noktaları, Ermenistan Silahlı Kuvvetleri oluşumlarının askeri amaçlı savaş araçları ve tesisleri etkisiz hale getiriliyor.
Azerbaycan Ordusu, hiçbir koşulda sivil nüfusa 44 Günlük Savaş sırasında olduğu gibi hiçbir şekilde saldırmaz ve burada “endişe duyanlar”ın Azerbaycan'ın barışçıl şehirlerine yönelik hedefli füze saldırılarını ve Ermenistan'ın savaş suçlarının masum kurbanlarını hatırlamalarına zarar vermez.
Öte yandan, Azerbaycan Savunma Bakanlığı'na göre, Karabağ'daki mevcut terörle mücadele faaliyetleri sırasında Ermeni oluşumlarının darbelerden kaçınma amacıyla sıklıkla yerleşim yerlerine zırhlı araçlar ve yenilgi araçları yerleştirdikleri ve aynı zamanda sivilleri askeri hedeflere çektikleri defalarca gözlemlenmiştir.
Sivillerin askeri tesislerde tespit edildiğinde, bu tür tesislerin etkisiz hale getirilmesi durduruldu.
Bölgede devam eden inşaat ve restorasyonda yer alan işçilerin yanı sıra Azerbaycan Cumhuriyeti'nin anayasal sisteminin restorasyonuna katılan işçiler de Ermenistan’ın bu taktiğinin canlı şahitleridir.
Bölgede barış ve istikrara ulaşmanın tek yolu, Ermeni Silahlı Kuvvetlerinin Azerbaycan'ın Karabağ bölgesinden koşulsuz ve tamamen çekilmesi, yasadışı Ermeni silahlı kuvvetlerinin tamamen silahsızlandırılması ve yasadışı rejimin çözülmesidir; Bakü’nün bu konuda defalarca uyardığı gibi.
Tüm imalara en iyi cevap, Azerbaycan Cumhurbaşkanı İlham Aliyev'in ABD Dışişleri Bakanı Anthony Blinken ile telefon görüşmesinde yaptığı açıklamalardan görülebilir.
Devlet Başkanı Aliyev, Azerbaycan'ın Dağlık Karabağ bölgesinde Ermenistan silahlı kuvvetleri oluşumlarının sabotaj ve istihbarat grupları tarafından terör amacıyla mayınların önceden kurulması, bunun sonucunda sivillerin ve polis memurlarının öldürülmesinin yanı sıra ordumuzun birliklerinin havan topları ve çeşitli kalibreli küçük silahlarla bombardımanına ilişkin gerçekleri kaydetti.
Sarkisyan, 9 Eylül'de Azerbaycan'ın Karabağ bölgesinde sözde “cumhurbaşkanlığı seçimleri” yapılması da dahil olmak üzere bu eylemlerin Ermenistan tarafından maksatlı provokasyonların ve Azerbaycan'ın egemenliğine karşı yarattığı ve desteklediği sözde ayrılıkçı eğitimin devamı olduğunu vurguladı.
Azerbaycan Cumhurbaşkanı, benzer kışkırtıcı ve kışkırtıcı eylemleri engellemek için Azerbaycan'ın bölgede yerel nitelikte terörle mücadele faaliyetlerine başlaması gerektiğini belirtti.
Devlet Başkanı Aliyev, terörle mücadele faaliyetlerinin uygulanması sırasında sivil nüfusun ve altyapı tesislerinin hedef olmadığını, yalnızca meşru askeri hedeflerin yok edildiğini vurguladı.
Azerbaycan Cumhurbaşkanı, yönetimin ülkemizin Dağlık Karabağ bölgesinde yaşayan Ermeni nüfusun temsilcilerini yeniden bütünleşme meselelerini görüşmek üzere diyaloğa birkaç kez davet ettiği, ancak yine de yerel nitelikte terörle mücadele faaliyetlerinin devam etmesi sırasında tekrar diyaloğa davet edilmedikleri dikkatlere sunuldu.
Devlet Başkanı, silahlar istiflenirse ve Ermenistan silahlı kuvvetlerinin oluşumları silahsızlandırılırsa terörle mücadele faaliyetlerinin durdurulacağını belirtti.
Azerbaycan Cumhuriyeti Savunma Bakanlığı da Rus Barış Gücü birliği aracılığıyla alınan Karabağ Ermeni sakinlerinin temsilcilerinin muamelesi dikkate alındığında, 20 Eylül 2023 tarihinde saat 13.00'da yerel nitelikte terörle mücadele faaliyetlerinin askıya alınmasına ilişkin mutabakatın şu koşullar altında gerçekleştiğini bildirdi:
1- Azerbaycan Cumhuriyeti'nin Dağlık Karabağ bölgesinde bulunan Ermenistan silahlı kuvvetleri ve yasadışı Ermeni silahlı birlikleri silahlarını istifliyorlar, savaş pozisyonlarını ve askeri görevlerinden ayrılıyorlar ve tamamen silahsızlanıyorlar. Ermenistan silahlı kuvvetleri birimleri Azerbaycan topraklarından ayrılıyor, yasadışı Ermeni silahlı birlikleri dağılıyor.
2- Paralel olarak, tüm silahlar ve ağır makineler teslim edilir.
3- Yukarıdaki süreçlerin uygulanması, Rus Barış Gücü ile koordineli olarak sağlanmaktadır.
Azerbaycan Cumhuriyeti Cumhurbaşkanı yönetimi, Karabağ Ermeni sakinlerinin temsilcileriyle buluşmanın bildirildiği bir bildiri yayınladı ve bu bildiri 21 Eylül'de (bugün) Evlach'ta gerçekleştirilecek.
Azerbaycan Cumhuriyeti Cumhurbaşkanı yönetiminin önerisi üzerine 21 Eylül'de Evlach'ta, Karabağ Ermeni sakinlerinin temsilcileriyle Azerbaycan Cumhuriyeti'nin Anayasası ve yasaları temelinde yeniden entegrasyon konularını görüşmek üzere bir araya geleceği de kaydedildi.
.
Nərmin Novruzova, dikGAZETE.com
.