İsrail Cumhurbaşkanı Isaac Herzog’un Türkiye’ye ziyaret tarihi 9-10 Mart. Ziyaretin Türkiye ve İsrail ilişkilerinde yeni bir sayfa açması bekleniyor. ABD ve Rusya ile ilişkilerinde bazı sorunlar yaşayan Türkiye’nin İsrail ve Dünya Yahudi Kongresi üzerinden çözüm üretmesi söz konusu olabilir.
Hatırlarsınız, Kazakistan olayları patlak vermeden iki hafta önce İstanbul'da toplanan Hahamlar Kurultayı, “Türk Dünyasının Baş Kağanı”nı ve “İslam Aleminin Lideri”ni çoktan ilan etmiş, Türk Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan’a “Menora” sunmuştu.
Bu yazıda, Türkiye'nin yakından izlediği bir “Azerbaycanlı Dağ Yahudisi”nden söz edelim.
KızılKöylü Dağ Yahudisi Azerbaycan'ın Moskova’daki müttefiki…
God Nisanov, çeşitli yatırımlarla milyarlarca dolar kazanmış oldukça başarılı bir Rus iş insanı bilinse de asıl memleketi Azerbaycan.
Nisanov, Rusya genelinde “Gayrimenkulün Kralı” olarak tanınıyor. Moskova'nın her yerinde yaklaşık 14 milyon metrekarelik bir mülkün sahibi. “Moskova'nın tapusu” onun. Bu ekonomik gerçeklikten dolayı, “Rusya'nın güç kralı kim” denilse, inanın birçok Rus vatandaşı hiç düşünmeden Putin’in adını dahi aklının ucuna getirmeden “Godnisanov” der. Çünkü Moskova’da onun olmayan iş merkezi yok gibi bir şey.
ABD merkezli ekonomi finans dergisi Forbes'a göre, iş adamının net mali değeri 3,6 milyar ABD doları civarında. Nisanov, emlak sektörünün yanı sıra, agrocluster , uluslararası bir otobüs terminali, bir iş merkezi, bir akvaryum, bir tema parkı ve bir spor kompleksi dahil olmak üzere bir dizi başka yatırım da yaptı.
God Semenovich Nisanov, Yahudi asıllı bir Rus milyarder emlak geliştiricisi ve en büyük Rus ticari mülkü olan Kievskaya Meydanı'nın sahibi. God Nisanov, Azerbaycanlı şarkıcı Hayyam Nisanov'un amcasıdır.
God Nisanov, 24 Nisan 1972'de Azerbaycan'ın Yahudi yerleşim yeri Krasnaya Sloboda'da doğdu. Babası Azerbaycan’ın Kuba bölgesinde bir konserve fabrikasının müdürü olan Semon Davidovich Nisanov'dır. Annesi Margarita Mordekhayevna Nisanova'nın kızlık soyadı Abramova'dır.
Nisanov'un bir erkek ve iki kız kardeşi var. God Nisanov, evli ve üç erkek bir kız çocuk babası. Ailesiyle birlikte Moskova'da yaşıyor. Nisanov, amatör bir dalgıç ve at yetiştiricisidir. Arapça, Türkçe, Rusça, İbranice, İngilizce ve Farsça olmak üzere altı yabancı dil biliyor.
Önce Maliye ve Kredi Koleji'nden sonra Bakü Hukuk Enstitüsü'nden mezun oldu. İlk idari tecrübelerini babasının fabrikasında yönetici olarak aldı. Daha sonra petrol ürünleri nakliyesi ve satışı ile uğraştı ve nihayet 1992 yılında arkadaşı ve hemşehrisi Zarakh Iliev ile toptan ticarete başladı.
2014 yılında Başkan Putin, Nisanov'a "Rusya Federasyonu ekonomisi için ekonomik proje uygulamasına ve yatırım fonu toplamaya yaptığı büyük katkılarından dolayı" Dostluk Nişanı verdi.
Putin'in ilk kararnamesinden bir yıl sonra, kendisine “1941-1945 Büyük Vatanseverlik Savaşı'nda Zaferin 70. Yıldönümü” hatıra madalyası verildi. Nisanov, Eylül 2014'te 115 ülkeden topluluklar tarafından seçilen Dünya Yahudi Kongresi'nin başkan yardımcılığına seçildi.
Nisanov, 2014 yılında başkan yardımcılığına seçildiği Dünya Yahudi Kongresi aracılığıyla okullara ve projelere bağışta bulundu. Bu rolün bir parçası olarak Dağ Yahudileri Derneği'nin direktörlüğünü yapıyor.
Nisanov, 2015 yılında Moskova'da Cheder Menachem Yahudi okulunun inşasına yardım etti. 2019'da Nisanov ve iş ortağı Iliev, küçük Dağ Yahudileri topluluğunun eşsiz kültürel ve tarihi geleneklerinin korunmasına yardımcı olmak için Moskova'daki Dağ Yahudileri Toplum Merkezi'ni finanse etti ve açtı.
Yaklaşık yüzde 97'sinin Müslüman olduğu 10 milyonluk bir ülke olan Azerbaycan'da, yüzyıllardır orada Müslümanlarla Dağ Yahudileri yan yana yaşıyor.
Azerbaycan'ın kuzeydoğu Guba/Kuba bölgesindeki tamamı Yahudi olan Krasnaya Sloboda / Kızıl Köy yerleşiminde Dağ Yahudileri Tarih ve Kültür Müzesi açıldı. Köyün adı, çatıların çoğunda kullanılan kırmızı kiremitlerden gelmektedir. Krasnaya Sloboda yerleşiminde üç Yahudi sinagogu var.
Avrupa'da, Amerika'da ve dünya genelinde Müslüman çoğunlukta olan ülkelerdeki sinagoglar bir kale gibi güvenlik altına alınırken, Azerbaycan'da silahlı muhafızların veya yüksek teknolojili güvenlik çözümlerinin zar zor görüldüğü yerlerde bu tür önlemler görülmüyor.
2019'da, Yahudi Yeni Yılı'nı kutlayan bir yardım etkinliğinde Nisanov, Dünya Yahudi Kongresi Başkanı Ronald Lauder'a Küresel Etki Ödülü'nü verdi.
Nisanov ve Iliev, Azerbaycan'ın Krasnaya Sloboda köyünde bulunan ve 2020'de açılan, dünyanın ilk Dağ Yahudilerine adanmış müzesinin yapımını başlattı ve sponsor oldu. Nisanov, St. Petersburg Devlet Deniz Teknik Üniversitesi'nde bir spor kompleksinin inşaatını finanse etti.
2005 Biscuit'in sahibi olarak Moskova'daki Hotel Ukraina'yı açık artırmada satın aldı; Otel "Ukrayna", "Radisson Royal Hotel Moscow" adı altında açıldı; Ukrayna Hotelini satın alma fikrinin Vladimir Putin'in sınıf arkadaşı ve yakın dostu Ilgam Ragimov'dan çıktığı söyleniyor. Nisanov'un bir başka dostu ise Telman Ismailov.
Azerbaycan Cumhurbaşkanlığı İdaresi Başkanlığı God Nisanov'a Rusya'daki yurttaşları himayesi ve desteği nedeniyle “Tereggi” (İlerleme) madalyası verdi.
2006'da Kievsky tren istasyonunun yakınında Avrupa alışveriş merkezi açıldı.
Nisanov'un faaliyetlerinde dikkat çeken bir olay, 2014 yılında seçkin Food City alışveriş kompleksinin açılışıydı. Eşsiz tarım pazarı, Moskova Çevre Yolu'na sadece 900 metre uzaklıktadır ve Rusya'daki ilk tarım kümesidir.
Son beş yılda, yetenekli girişimci Nisanov'un özel sermayesinin büyüklüğü neredeyse iki katına çıktı ve "Nisanov" ve "İliev" isimleri Forbes dergisinin milyarder sıralamasında yer alıyor.
Ermenilere posta koydu!..
Temmuz 2020'de Rusya’nın başkenti Moskova’daki en büyük gıda marketlerinden Food City’nin Azerbaycan vatandaşı sahibi God Nisanov, Ermeni ürünlerine yaptırım uyguladı. Kendisini bu kararından vaz geçirmek için görüşmeye gelen üç Ermeni diplomatı, polis zoruyla dışarı attırmıştı.
Dünya Yahudi Kongresi'nin başkan yardımcısı…
“Rus Emlak Kralı” olarak bilinmesine rağmen Nisanov, ticari çıkarlarını gıda tarım kümelerini de kapsayacak şekilde genişletti. Nisanov, Olimpik Ulusal Spor Kompleksi'nin yönetim kurulu başkanı olan Kievskaya Ploshchad LLC'nin yönetim kurulu başkanı ve Dünya Yahudi Kongresi'nin başkan yardımcısı olarak görev yapıyor.
Ilgar Hacıyev - Godnisanov kavgası…
-Moskova Belediye Başkanı ile…
3 Temmuz 1973'te Ermenistan'ın Stepanavan bölgesine bağlı Kirov köyünde doğan İlqar Əlləz oğlu Hacıyev, Rusya'da Ticari Şeffaflık ve Kurumsal Baskınlarla Mücadele Merkezi'nin kurucusu ve Azerbaycan’ın Moskova Büyükelçisi Polad Bülbüloğlu'nun eski danışmanı. Ocak 2019'da Ilgar Hajiyev, Londra'da Rusya'da İş Şeffaflığı ve Kurumsal Baskınlarla Mücadele Merkezi'ni kurdu. Günümüzde İsviçre'de yaşıyor. Evli ve dört çocuk babası.
Azerbaycan Cumhuriyet Başsavcısı Zakir Garalov'un İlqar Əlləz oğlu Hacıyev ile başı dertte. Garalov, on yıldan fazla bir süredir Accord inşaat şirketinin kurucusu Ilgar Hajiyev'in gölge ortağıydı. İlqar Əlləz oğlu Hacıyev'ın şirketinin başsavcının himayesinde büyüdüğü söyleniyor. Zakir Garalov, yaklaşık 20 yıldır Azerbaycan Başsavcılığının başında bulunuyor ve bu nedenle, ilk kez eleştiri konusu olmuyor.
SDI Group'un sahibi olan Ilgar Hajiyev aleyhine, ona baskı yapmak için uydurulmuş birkaç ceza davası açıldı. Hacıyev, Moskova Bölgesi valisi Andrei Vorobyov tarafından kendisine yapılan baskının Azerbaycan Cumhurbaşkanı İlham Aliyev ve ailesinin çıkarları doğrultusunda yapıldığını öne sürüyor.
Nisanov’un, Moskova Valisi Andrei Vorobyov, Maxim Vorobyov ve diğer nüfuzlu kişileri İsrail'e götürdüğü basında yer almıştı. Moskova belediye başkanı Sergei Sobyanin'i parmağında oynatıyor.
Rusya Dış İstihbarat Servisi Başkanı Sergey Narışkin…
Sadece o olsa neyse?
Koskoca Rusya Dış İstihbarat Servisi Başkanı Sergey Narışkin, Godnisanov'un sahibi olduğu 'Otel Ukrayna /Radisson Royal Hotel Moscow'un kapalı bölme özel yüzme havuzundan yakın zamana kadar çıkmıyordu. Rus medyasının diline düşünce biraz ara verdi. Radisson Royal Hotel Moscow'un bir katı tamamen Azerbaycan Cumhurbaşkanı İlham Aliyev'in ilk kızı Leyla Aliyeva'ya ait.
Rus ayısının kış uykusu yüzyıllardır sürüyor. Ninnisini Yahudiler söylüyor. Vah Rus Mujiklere vah… Votka şişesini kafaya dikip; "Kara bahtım kem talihim/ Taşa bassam iz olur" deyip 'Dumka' söylesinler.
.
Ömür Çelikdönmez, dikGAZETE.com
Seçilmiş Kaynakça
https://www.dw.com/tr/israil-cumhurbanı-türkiyeye-geliyor/a-60783666
https://en.god-nisanov.ru/
https://dirbiz.ru/nisanov.htm
https://ceoworld.biz/2019/11/05/ceo-spotlight-interview-with-real-estate-mogul-god-nisanov/
https://www.worldjewishcongress.org/pl/bio/god-nisanov
https://www.today.az/print/news/politics/98790.html
https://caspiannews.com/news-detail/historical-museum-opens-in-azerbaijans-all-jewish-town-2020-2-8-0/
https://www.vedomosti.ru/realty/articles/2013/11/27/zarah-iliev-i-god-nisanov-stali-vladelca
https://isroil.info/set/news_set/jewish/gorskie/news_ge/10211-ot-veschevogo-rynka-k-sostoyaniyu-v-24-mlrd-samoe-pervoe-intervyu-goda-nisanova.html
https://www.richestrussian.com/profiles/god-nisanov/
https://www.investorsglobe.com/investors/god-semenovich-nisanov/
https://www.moscow-post.su/politics/three_on_nisanovs_plane_not_counting_hajiyev37193/
https://axar.az/news/gundem/86584.html
https://www.msk-post.com/society/power_opposition_of_god_nisanov32361/
https://www.rupertwilloughby.co.uk/byzantine-genealogy/the-origins-of-the-naryshkin-or-narischkine-family-of-muscovy/
https://www.yenicaggazetesi.com.tr/azerbaycan-asilli-milyarderermenistanli-diplomatlari-polis-esliginde-disari-atildi-290248h.htm