ANKARA
Türkiye'de ağırlıklı olarak "mültecilere destek" adı altında çalışmalar yürüten yurt dışı kaynaklı 5 sivil toplum kuruluşunun (STK) faaliyet izinleri, yardım dışı faaliyetlerde bulunduklarının saptanması üzerine durduruldu.
AA muhabirinin edindiği bilgiye göre, özellikle 15 Temmuz'daki darbe girişimi ve anayasa değişikliği halk oylaması sürecinde Türkiye'de çalışma yürüten yurt dışı kaynaklı STK'ların faaliyetleri mercek altına alındı.
Çalışmaların amacını, insani yardım uygulamalarının dışına çıkarak Türkiye'nin milli birliğini bozan, misyonerlik faaliyetleri yürüten veya başka nedenlerle yasalara aykırı hareket eden vakıfların belirlenerek bu tarz faaliyetlerin önüne geçilmesi oluşturuyor. Hükümet, ilerleyen dönemde kuruluşların bu tip çalışmalar yapmasını engellemek üzere sahadaki yardımları düzenleyen, koordine eden ve bu şekilde dağıtan yeni bir sisteme geçilmesini de planlıyor.
Türkiye'de Ocak ayından bu yana yapılan incelemeler sonucunda ABD, İtalya, İngiltere kaynaklı 5 STK'nın faaliyet izinleri insani destek konularının dışına çıktıkları, izinsiz yabancı çalıştırma, para transferi gibi yardım dışı uygulamalarda bulundukları gerekçesiyle durduruldu.
Bu kapsamda 15 Ocak'tan itibaren çalışmaları durdurulan STK'lar, "Coordination of the Organizations for Voluntary Service (COVS)", "International NGO Safety Organisation (INSO)", "Business Software Alliance Incorparation (BSA)", "Turkish Coalition of America (Amerika Türk Koalisyonu) Türkiye Temsilciliği" ile "Mercy Corps Türkiye Temsilciliği".
"Faaliyetlerine devam ediyorlar" şikayetleri var
Öte yandan, ilgili mercilere, Mercy Corps Türkiye Temsilciliği başta olmak üzere izinleri iptal edilen kuruluşların, illegal olarak Türk dernekleri, izinli-izinsiz yabancı STK'lar, kuruluşlar ve şahıslarla iş birliğine giderek faaliyetlerini dolaylı yoldan sürdürdüklerine ilişkin duyum ve şikayetlerin ulaştığı öğrenildi.
Ayrıca halihazırda kapatılan STK'lar haricindeki bazı sivil toplum kuruluşlarının da benzer şekilde Türkiye'deki çalışmalarını yasa dışı sürdürdüğüne ilişkin kapsamlı inceleme süreci yürütülüyor.
Ortak noktaları "mülteciler"
Faaliyetine 15 Ocak'ta son verilen COVS, İstanbul, Gaziantep, Kilis ve Hatay'da faaliyet gösteriyordu. Merkezi İtalya'da bulunan STK'nın internet sitesinde 1968'den bu yana kadın, çocuk, insan hakları, ırkçılıkla mücadele, barış ve çevrenin korunmasına yönelik faaliyetler yürütüldüğü bilgisi yer alıyor. Akdeniz'de, Balkanlar ve Latin Amerika'daki yardım kuruluşlarıyla iş birliği içinde mültecilere yönelik çalışmalar da yapan kuruluşun Türkiye'de geçmişte yürüttüğü faaliyetlere ilişkin net bilgi bulunmuyor.
Gaziantep'te çalışmalar yürüten ve faaliyetleri aynı tarihte sonlandırılan INSO da mültecilerin sığındıkları ülkedeki yaşam hakları, bulundukları kampların koşulları gibi konular üzerine yoğunlaşıyor. Kuruluşun merkez çalışmalarının İngiltere üzerinden yürütüldüğü görülürken, Dubai'de de bir merkezleri bulunuyor. Afganistan, Irak, Suriye, Kenya, Mali, Nijerya, Somali ve Ukrayna gibi ülkelerde faaliyet gösteren INSO'nun internet taramalarında Türkiye'de yürütmüş olduğu somut faaliyete rastlanmıyor.
Türkiye genelinde verilen temsilcilik açma izni 20 Şubat'ta iptal edilen, merkezi ABD'deki uluslararası STK Mercy Corps'un ise kendisine verilen izinlerin dışına çıkarak, yurt dışına para çıkış işlemleriyle ilgili yasa dışı faaliyetlerde bulunduğu öğrenildi.
Doğal afet, ekonomik çöküş veya çatışma gibi nedenlerle aniden geçiş dönemine girmiş bölgelerde faaliyet gösteren Mercy Corps, Ege Bölgesi, Ankara ve Gaziantep'te programlar uygulayarak, Türkiye'deki mültecilerin ihtiyaçlarına cevap verme amacını güttüğünü belirtiyor.
"Korsanla mücadele" konusunda çalışıyordu
Korsan yazılımlarla mücadele üzerine faaliyetler yürüten BSA'nın Türkiye genelinde yürüttüğü faaliyetler de 3 Şubat'ta sonlandırıldı. Kendilerini "uluslararası boyutta etkinlik gösteren denetleme şirketi" olarak tanıtan BSA, korsan yazılımlara yönelik denetim, takip ve eğitim gibi çalışmalar yapıyor. Türkçe internet sayfası bulunan BSA'nın genel merkezleri ABD (Washington), İngiltere (Londra) ve Singapur'da bulunuyor.
Aynı tarihte Türkiye genelindeki temsilcilik açma izni kendi talepleri üzerine sona erdirilen Amerika-Türk Koalisyonu Türkiye Temsilciliğinin merkezi Washington ve Boston'da bulunuyor. Koalisyonun başkanlığını Lincoln McCurdy yürütüyor.
dikGAZETE.com