'Yerel yönetimler de özel tiyatroları desteklemeli'

Kültür ve Turizm Bakan Yardımcısı Özgül Özkan Yavuz, koronavirüs salgını süresince mali anlamda özel tiyatroları ve meslek birliklerini desteklediklerini belirterek, yerel yönetimlere de özel tiyatroları destekleme konusunda iş düştüğünü ifade etti.

Yavuz, AA muhabirine yaptığı açıklamada, dünyada koronavirüs salgın süreciyle kültür sanatın olumsuz etkilendiğini, salgının insanların üzerindeki psikolojik yansımaları nedeniyle sıkıntıların bir süre daha devam edebileceğini belirtti.

Tiyatro sanatının özel olmasının, sanatçı ve seyircinin bir arada bulunmasının getirdiği atmosferden kaynaklandığını dile getiren Yavuz, özel tiyatroları maddi anlamda desteklediklerini, Bakanlığa ait salonların ve dekorların kullandırılmasıyla katkıda bulunduklarını söyledi.

Yavuz, yönetmelik değişikliği ile özel tiyatroların destek başvurularını 1 Temmuz'a çekerek, yeni sezon öncesinde mali kayıpları olan özel tiyatrolar için destek üst limitlerini profesyonel tiyatrolar için 80 bin liradan 150 bin liraya, geleneksel tiyatrolar için de 15 bin liradan 30 bin liraya çektiklerini söyledi.

Türkiye'de ilk kez uygulanacak özel tiyatroların kayıt altına alınması sürecini de başlattıklarını bildiren Yavuz, şu değerlendirmelerde bulundu:

"Özel tiyatroların çalıştırdıkları sigortalı tiyatro oyuncusu, teknik personel sayısı, salon kapasitelerini kayıt altına alacağız. Bu kayıtlar, vereceğimiz destekler için de kriter olarak getirildi. Özel tiyatroların kurumsallaşmasını istiyoruz. Sosyal güvencesi olmayacak bir şekilde oyuncu ve ekip çalıştırmalarını istemiyoruz. Bir oyuncu ile tek bir gün bile çalışsalar sigortalarını yatırmaları gerekiyor. Aksi durumda oyuncularımız zor durumda kalıyor. Amacımız bunun endüstri ve kültür ekonomisi olduğunu ortaya koymak. Daha fazla kurumsallaşmaları konusunda onları yönlendirmek istiyoruz."

2019-2020 sezonunda özel tiyatrolara 6 milyon bütçe aktardıklarını belirten Yavuz, mali destek alan özel tiyatroların en az 20 defa oyunlarını gerçekleştirmesi şartının olduğunu fakat salgın dolayısıyla bunun yerine getirilemediğine dikkat çekti.

Yavuz, bu şarta af getirdiklerini ve sahneye çıkmadıkları dönemde de özel tiyatroları desteklemeye devam ettiklerini vurguladı.

Özel tiyatroların bu süre boyunca oynayamadıkları ama dijitale aktardıkları oyunları arşiv haline getireceklerini aktaran Yavuz, şunları kaydetti:

"Biz Bakanlık olarak hem mali anlamda ve hem diğer imkanlarımızla özel tiyatrolarımızı destekliyoruz. Ama yerel yönetimlere de özel tiyatroların desteklenmesi konusunda iş düşüyor. Özel tiyatrolarımızın yerel yönetimlerden talepleri var. Yerel yönetimlerimizin çok fazla kültür merkezleri var. Bu salonlarını özel tiyatrolarımıza daha fazla tahsis etmeleri gerekiyor. Kültür merkezlerinin çok fazla boş günleri var. Ben özel tiyatrolarımızın da bir sözcüsü olmuş olayım, yerel yönetimlerimizin özel tiyatrolarımıza salon tahsisi konusunda destek olmaları gerekiyor. Biz Bakanlık olarak elimizden geleni yapıyoruz, mali anlamda ve fiziksel mekanlarımızı kullandırma anlamında ama bu işin bir ayağı da belediyeler. Özel tiyatrolarımıza biraz daha destek olmalarını istiyoruz."

Özgül Özkan Yavuz, özel tiyatroların hepsini destek alsın ya da almasın kayıt altına alacaklarını belirterek, devlet olarak özel tiyatroların kapasitelerini, nerede kaç kişi çalıştığını, bunun nasıl bir ekonomi ve istihdam yarattığını, bilgiler kayıt altında olmadığı için bilmediklerini söyledi.

Devlet Tiyatrolarının istatistikleri ve kayıtları olduğuna ama özel tiyatrolar açısından sağlıklı verilerin bulunmadığına işaret eden Yavuz, şöyle konuştu:

"Kültür-sanat diyoruz ama ne kadar seyirciye ulaştığımızı görebilmek için istatistik üretmemiz lazım. Biz ne kadar istatistik üretirsek, somut veriyle konuşabilirsek, bu işin her alanda daha ciddiye alınmasını sağlamış oluruz. Kayıt altına alarak, özel tiyatrolarla ilişkimizi geliştirmiş olacağız. Kayıt altına almaya başladık, başvuruların temmuzda artacağını düşünüyorum."

Bakan Yardımcısı Yavuz, salgının başladığı dönemden itibaren Fikir ve Sanat Eserleri Sahipleri ile Bağlantılı Hak Sahipleri Meslek Birlikleriyle de bağlantıda olduklarına, kültür ve sanatın her alanında ilgili meslek gruplarını desteklediklerine dikkati çekti.

Meslek birliklerinin, özellikle sanatçıların takip edilmesi ve telif ücretlerinin sanatçılara iletilmesi noktasında önemli bir rol oynadığını kaydeden Yavuz, sözlerini şöyle sürdürdü:

"Sanatçıların ve sektörün sorunları için her şeyi nasıl yapabiliriz noktasında meslek birlikleri ile çalışıyoruz. Mali destek de veriyoruz onlara, bu çok bilinmiyor. 2010'dan bu yana sinema sektöründe faaliyet gösteren tüm meslek birliklerine, 2012'de yayıncıların meslek birliklerine, 2016'dan itibaren güzel sanatlar alanında faaliyet gösteren meslek birliklerine, 2019'da da müzik alanında çalışma yapan meslek birliklerine destek olmaya başladık. Kültür-sanat alanında 27 meslek birliğine Bakanlığımız finansal anlamda destekler veriyor."

Meslek birliklerinin sanatçıların hakları için çalışırken bir bütçe kullanmaları gerektiğini belirten Yavuz, "Bir ofislerinin olmasından tutun da, hukuki anlamda sanatçıların hakları için mücadele ederken mali giderleri oluyor. Bizim onları desteklememiz, sektörün kurumsallaşması ve sanatçının haklarını desteklediğimiz anlamına geliyor. Bu sene salgın olunca, meslek birliklerine verdiğimiz destekleri yüzde 50 oranında artırdık, sene sonunu beklemeden ilan ettik ve destekleri kendilerine aktardık ki bu süreçte sanatçılarımız için çalışmaya, telif haklarının takibini yapmaya devam edebilsinler." diye konuştu.

Bakan Yardımcısı Yavuz, salgın sürecinde sanatseverlerin sanattan uzak kalmamaları için "Sanat Cepte" uygulamasıyla haftada 6 gün ve günde iki defa sosyal medya üzerinden program yaptıklarını belirtti.

Bakanlığın bütün sanat birimlerinin faaliyetlerine ilişkin bilgilere ulaşılabilecek bir uygulama olarak 2019'da Sanat Cepte uygulamasını başlattıklarını anımsatan Yavuz, şunları kaydetti:

"Sanatsal etkinliklere pandemi dolayısıyla ara verince, bu uygulamanın sosyal medya hesaplarını açtık. Instagram ve YouTube üzerinden sanatçıları sanatseverlerle buluşturalım diye düşündük. Sanat Cepte ile 6 haftadır, pazar hariç haftanın 6 günü, günde iki defa tiyatrodan, baleden, senfonilerimizden, operadan, Türk müziği gruplarımızdan bire bir sanatçılarımızı sanatseverlerle buluşturuyoruz. Onlar evlerinden canlı performans gerçekleştiriyorlar. Uygulamanın sosyal medya hesaplarından bunu paylaştık. Sosyal medyadaki takipçilerimiz artıyor. Bu kısa dönemde 10 bin izleyici kazanmış olduk. Bunu geliştirerek devam ettireceğiz. Sanat Cepte, sanatseverler için artık markalaşmaya başladı. Ben daha fazla sayıda insanın cep telefonunda Sanat Cepte aplikasyonu olacağına inanıyorum."

Bakanlığın YouTube kanalı üzerinden bale, opera, konser ve tiyatronun içinde olduğu 60'a yakın temsili de paylaştıklarını kaydeden Yavuz, izleyici sayısının 1 milyona yaklaştığını ifade etti.

Yavuz, "Salonda izlemek kadar keyifli olmasa da evde kaldığımız dönemi etkin bir şekilde değerlendirmiş olduk. Bu projenin bu kadar etkili olabileceğinden emin değildik ama çok iyi sonuçlar aldık. Temsiller için talep devam ediyor. 11 çocuk oyunumuz var, 250 bin çocuk oyunları izledi. En çok 'Turta Girmemiş Ormanla', 'Çizmeli Kedi'yi beğeniyor çocuklar." dedi.

Türkiye'nin tarih severler tarafından en çok beğenilen 16 müzesini de sanal olarak ilgililerle buluşturduklarını anlatan Yavuz, 6 milyondan fazla insanın dijital ortamda müzeleri gezdiğini, objeleri incelediğini söyledi.

Sanal Müze uygulamasının çok ilgi çektiğini, Göbeklitepe Ören Yeri'nin 2 milyondan fazla ziyaretçi aldığını, Birinci Meclis Binası'nın 1 milyonu aşkın ziyaretçi tarafından gezildiğini anımsatan Yavuz, Efes Müzesi'nin ve Troya Müzesi'nin de 500 bin rakamı ile en çok ziyaretçi ile sanal müzeler arasına girdiğini sözlerine ekledi.

Kaynak: AA