Kayseri
TURKOVAC aşısını geliştiren Prof. Dr. Aykut Özdarendeli, Kırım Kongo Kanamalı Ateşi (KKKA) hastalığına karşı daha iyi sonuç veren ve üretimi cansız virüs veya bakteri aşılarına (inaktif) kıyasla daha kolay olan yeni aşı için klinik öncesi çalışmalara başladıklarını söyledi.
Erciyes Üniversitesi Aşı Araştırma ve Geliştirme Uygulama ve Araştırma Merkezi (ERAGEM) Müdürü Özdarendeli, AA muhabirine, 2002'de ilk kez bir hastaya KKKA teşhisi konulduğunu, ilkbahar, yaz aylarında özellikle "Kelkit Vadisi" denilen bölgedeki kentlerde kene tutunması sonucu ortaya çıkan hastalığın çok sayıda şehirde yayıldığını anlattı.
KKKA vakalarının en çok görüldüğü ülkenin Türkiye olduğuna dikkati çeken Özdarendeli, vaka görülmeyen ülkelerde de aşı araştırma çalışmaları yapıldığını aktardı.
Türkiye'nin KKKA hastalığına çare bulması gerektiğini vurgulayan Özdarendeli, şöyle konuştu:
"2006'dan bu yana KKKA hastalığıyla ilgili çalışmalar yapıyoruz. Sona doğru yaklaşıyoruz, iyi şeyler olacak diye düşünüyorum. 2023 Mayıs sonu itibarıyla çalışmalara başladık. 3 seneye yakın ara vermiştik. Bir TÜBİTAK projesi bitirmiştik, 1003 projesi ve onun devamı şeklinde de TÜSEB (Türkiye Sağlık Enstitüleri Başkanlığı) projemiz çıktı, mayıstan itibaren yürürlüğe girdi proje. TURKOVAC'tan dolayı ara verdiğimiz çalışmalara başladık.
Rekombinant (virüs DNA'sı yeniden düzenlenmiş) bir aşı üzerine çalışıyoruz şu anda. Preklinik (klinik öncesi) çalışmalar belirli bir noktaya geldi. Aynı zamanda TÜSEB'in desteklediği ve özel sektörle birlikte TURKOVAC'ı başarıyla üreten Dollvet ile işbirliğimiz var. Bu noktada da projenin sonuna geldiğimizde preklinik çalışmaların hemen hemen hepsi tamamlanmış olacak. İyi sonuçlar elde edildiği takdirde de Faz-1 çalışmalarına geçmeyi umut ediyoruz."
Klinik öncesi sonuçlar daha iyi
KKKA hastalığıyla mücadelede farklı bir aşı platformuna yöneldiklerini belirten Prof. Dr. Özdarendeli, şunları kaydetti:
"İnaktif aşı üretilmesine yönelik çalışmada Faz-1 noktasına gelmiştik ama şimdi rekombinant bir aşı platformumuz var. Bunun klinik öncesi verilerinde inaktif aşıdan daha yüksek, daha iyi sonuçlar alındı. Bu noktada rekombinant aşıya yönelmeye karar verdik çünkü veriler çok daha güzel. Diğeri de gayet güzeldi ama buradaki veriler daha güzel, üretimi daha kolay."
Kovid-19 varyantlarına karşı çalışmalar sürüyor
Özdarendeli, Kovid-19'a karşı geliştirilen TURKOVAC ile ilgili çalışmaları tamamladıklarını, çok güzel neticeler alındığını, yıllar sonra Türkiye'de ilk beşeri aşı üretiminin gerçekleştirildiğini hatırlatarak, paydaşlara teşekkür etti.
Aşı merkezi olarak Kovid-19'un varyantlarına karşı araştırmalarının sürdüğünü anlatan Özdarendeli, "Kovid ile ilgili SARS-CoV-2 virüsüyle ilgili çalışmalarımız devam ediyor. Belki aşı bazında değil ama araştırma bazında devam ettiğimiz çalışmalar var. Omicron varyantları güncel şu anda. Bu varyantlara karşı izolasyonlarımız var, birtakım varyantlara karşı etkinlik çalışmalarımız devam ediyor." ifadelerini kulandı.
Kaynak: AA
dikGAZETE.com