?>

Urgancılık Tire'de artık sadece müzede yaşatılıyor

İzmir'in Tire ilçesinde yüzyıllarca ailelerin geçim kaynağı olan el urgancılığı, artık yalnızca Tire Belediyesince 2014'te kurulan Kent Müzesi'nde tanıtım amacıyla yapılıyor.

Çevre-Hayat - 2 yıl önce

İzmir

Küçük Menderes Ovası'nda yetiştirilen kenevirin evlerin bahçelerindeki çarklarda geleneksel yöntemlerle işlenmesiyle elde edilen halatlar, yüzyıllarca bölgenin en önemli gelir kaynağı oldu.

Geçmişi Antik Çağ'a dayanan ve Fatih Sultan Mehmet'in İstanbul'un fethinde gemilerde kullandığı urganları ördürdüğü yer olarak rivayet edilen Tire'de, kayıtlara göre 1950'lerde 600 civarında çark bulunurken, fabrikasyon üretimin gelişmesi ve Küçük Menderes Nehri'ndeki suyun azalmasıyla aileler mesleği zamanla bıraktı.

Özel bir firmaya ait fabrikada modern makinelerle üretimin devam ettiği ilçede, geleneksel el urgancılığı ise 62 yaşındaki usta Raife Baysal tarafından yok olmaya yüz tutmuş meslekleri tanıtmak için Kent Müzesi'nde oluşturulan bölümde sembolik olarak sürdürülüyor.

Müzede görevli Baysal, urganın dışında kenevirden dekoratif eşyalar da üretiyor.

Urgancılık meşakkatli

Raife Baysal, AA muhabirine, ilkokuldan sonra eğitimine devam etmediğini, anne babasının yanında urgancılığı öğrendiğini söyledi.

Çocukluğunda Tire'de yaygın olarak urgancılık yapıldığını dile getiren Baysal, "Babam, amcalarım urgancıydı. Tire'nin geçimi de urgancılıktan sağlanırdı. Her evde hiç yoksa en azından bir tane çark vardı." dedi.

Urgancılığın meşakkatli bir meslek olduğunu ifade eden Baysal, üretim sürecini şöyle anlattı:

"Kendir tohumu tarlaya ekilmesinin ardından bitkinin yetişerek 2,5-3 metre olması beklenir. Bunlar büyüdükten sonra biçilir, suya gömülür. Eskiden Küçük Menderes vardı, şimdi suyu kesildi. Berrak akardı, o suyun içinde 9-10 gün gömülürdü. Sudan çıkarıldıktan sonra kurutulur ve develerle evlere dağıtılırdı. Evlerde soyulur ve ancak o zaman işlenmeye hazır olur. Mahlacımız dövülür, tarakta taranır, incelmiş halde çarkımızda işlenmeye hazır olur. Büyük kalıplarla birleştirildiğinde urgan halat haline gelir. 75 metre, 100 metre istediğimiz uzunlukta olur. Daha önceleri kamyonlarda yük sarmalarında kullanılırdı, kuyu urganları yapılırdı."

Tireli gençlerin geleneksel meslekleri öğrenmeye meraklı olduğunu belirten Baysal, "Bu sanatı bildiğim için gurur duyuyorum. Unutulmamasını istiyorum. Bizler ölmeden birilerine miras bırakılsın istiyorum. Dilim döndüğünce anlatmaya çalışıyorum. Gençlerimiz öğrensin, bilinsin, bunlar atalarımızın mesleği." diye konuştu.

Kenevirden ev eşyaları da yaptığını vurgulayan Baysal, şunları kaydetti:

"İşlemiş olduklarımı ne yapsam diye düşündüm. Runnerler (dekoratif uzun, dar masa örtüsü), sepetler, çantalar, şapkalar yapmaya başladım. Ürettiklerimiz de müzemizde satılıyor. Oğluma da öğrettim ama ileride yapar mı bilmiyorum. Ata meslekleri olduğu için ölmemesi gerektiğini düşünüyorum. Sağlıklı bir malzeme. Eskiden kilimlerimiz vardı, atıklarından minder yapardık. Her hali değerlendirilirdi. Öğrenmek isteyen çok. Hiçbir şey kolay öğrenilmiyor. Her işin bir zorluğu olduğu gibi bunun da zorlukları var, birden bire düzgün olmuyor."

Kaynak: AA

dikGAZETE.com
Haftanın Öne Çıkanları

ABD: Taliban'ın kızların üniversite eğitimini askıya almasının sonuçları olacak

2022-12-21 00:23 - Dünya

Gazzeli balıkçıların ağları "İsrail’in engellerine" takılıyor

2022-12-16 18:14 - Dünya

Çeşitli motiflerle işlediği Devrek bastonlarını geleceğe taşıyor

2022-12-16 12:05 - Kültür Sanat

Elon Musk: İşi üstlenecek kadar aptal birini bulur bulmaz CEO'luktan istifa edeceğim

2022-12-21 05:23 - Medya

DSÖ, Çin’de artan Kovid-19 vakalarından endişeli

2022-12-21 21:32 - Dünya

AB ülkeleri Rusya'ya karşı 9'uncu yaptırım paketinde anlaştı

2022-12-16 00:09 - Dünya

Göz tembelliğinden kurtulmak için tedaviye okul öncesi dönemde başlanmalı

2022-12-20 11:53 - Sağlık

Türkiye-Macaristan ilişkileri birçok alanda gelişmeye devam ediyor

2022-12-20 12:39 - Dünya

Kayserispor Asbaşkanı Ali Çamlı, olağanüstü kongre sürecini değerlendirdi

2022-12-16 13:30 - Spor

Kamerunlu gençlerin Sanaga Nehri'nde zorlu ve tehlikeli kum çıkarma mesaisi

2022-12-15 12:19 - Çevre-Hayat

İlgili Haberler

Giresun'da kadın besici devlet desteğiyle sürü sahibi oldu

14:18 - Çevre-Hayat

Tekirdağ'da pazar tezgahlarından çıkan atıklar organik gübreye dönüşüyor

14:13 - Çevre-Hayat

Iğdır'ın köyünde kitap okuyan anneler çocuklarının eğitimine güç katıyor

14:08 - Çevre-Hayat

Şehirde pastaneciliği bırakıp köyde hayvancılığı seçti

13:42 - Çevre-Hayat

İlkokul öğrencileri engelli arkadaşları için "iyilik hareketi" başlattı

13:38 - Çevre-Hayat

Günün Manşetleri

Uludağ'da kar kalınlığı yaklaşık 1 metre ölçüldü

14:38 - Gündem

Bursa-İstanbul deniz otobüsü ile Çanakkale'de feribot seferlerinin bazıları iptal edildi

14:32 - Gündem

Karacabey Ovası'nın verimi Gölecik Barajı ile artacak

14:28 - Ekonomi

Kalyon PV "karbon nötr panel" üreticisi olmaya hazırlanıyor

14:23 - Ekonomi

Kanada Başbakanı Trudeau'ya göre, Trump'ın 30 günlüğüne askıya aldığı gümrük vergisi süreb

14:17 - Dünya