İSTANBUL (AA) - Türkiye'de yeni tip koronavirüs (Kovid-19) salgını nedeniyle geçici süre kapatılan 356 alışveriş merkezi (AVM), yeniden kapılarını açıyor.
Ülkede ilk koronavirüs vakalarının görülmesiyle önce çalışma saatleri değiştirilen, daha sonra Bilim Kurulunun tavsiye kararı ile kademeli olarak kapatılan alışveriş merkezleri, yarından itibaren müşterilerini ağırlamaya başlayacak. Daha önce market, eczane ve hijyen ürünleri satan firmalar dışında hizmetlerini durduran AVM'lerde, restoran, kafe, spor ve eğlence sektörü dışındaki iş yerleri faaliyet gösterecek.
11 Mayıs'ta esnek çalışma saatleriyle isteğe bağlı kepenk açacak firmalar, 1 Haziran itibarıyla zorunlu çalışma sistemine geçecek.
Alışveriş Merkezleri ve Yatırımcıları Derneği Başkanı Prof. Dr. Hüseyin Altaş, AA muhabirine yaptığı açıklamada, AVM'lerdeki firmaları mağdur etmemek için 11 Mayıs-1 Haziran'ı kapsayan ihtiyari açılım kararı alındığını söyledi.
Esnafın ilk etapta iş yerini açıp açmama konusunda serbest olduğunu belirten Altaş, bazı firmaların 10.00-22.00, bazılarının da 11.00-21.00 saatlerinde hizmet verebileceğini dile getirdi.
Esnek çalışma saatlerinin uygulandığı süreçte firmaların herhangi bir hukuki yaptırımla karşılaşmayacağının altını çizen Altaş, esnafı mağdur etmemek için çalıştıklarını anlattı. Altaş, bu kapsamda AVM'lerdeki iş yerlerinden mayısta kira alınmayacağına dikkati çekti.
80 AVM salgında hizmet vermeyi sürdürdüAVM'lerin salgın sürecinde tavsiye kararı çerçevesinde inisiyatifle kapatıldığını kaydeden Altaş, bazı AVM'lerin tavsiye kararına uymayarak hizmet vermeyi sürdürdüğüne değindi.
Altaş, "Biz kendimiz AVM'ler olarak, dernek olarak kapatmayı tavsiye ettik. Bu tavsiyeye 436 AVM'den 80'i hariç uydu. Zaten 'Kapattık' dediklerimizde de halkın temel ihtiyaç malzemelerini temin etmek için marketlerimiz, eczanelerimiz ve hijyen maddesi satan yerler açıktı. Dolayısıyla biz AVM'lerin kapılarını tamamen kapatamadık." dedi.
Restoran, kafe, fast food sahaları ile spor ve eğlence alanlarının İçişleri Bakanlığı kararıyla kapatıldığına işaret eden Altaş, "Bunlar yeni bir karar olmadığı için açılmayacak. Yani bir AVM düşünün, yüzde 15-20'si zaten açıktı, yüzde 30 civarını zaten hiç açamıyoruz etti yüzde 50. Bahsettiğimiz, ayın 11'inden sonraki açılış yüzde 50'lik mağazalara ilişkin bir açılış aslında." değerlendirmesinde bulundu.
Söz konusu kapalı kalacak iş yerlerinin AVM'lerdeki alanların yüzde 30-40'ını, yoğunluğun ise yüzde 60'ını oluşturduğunu anlatan Altaş, bu sebeple AVM'lerdeki insan yoğunluğunun ciddi şekilde azalacağına inandığını kaydetti.
Altaş, bugün itibarıyla AVM'lerin açılışa hazır olduğunu vurgulayarak, şöyle konuştu:
"AVM'ler açılışa hazır ama perakendecilerden hazır olmayanlar var. Adam, 'Malım gelmedi, açmamın bir anlamı yok, açarsam kısa çalışma ödeneğim kesiliyor.' diyor. Dolayısıyla 1 Haziran'a kadar zaman isteyenler var. Biz de serbest bıraktık, isteyen 11'ine gelsin açsın, isteyen 1 Haziran'da tamamen açma zorunluluğu içerisinde olsun."
Altaş, şu ana kadar 1 Haziran'da hizmet vermeyi talep eden 8 AVM bulunduğunu kaydetti.
"AVM'ler bundan sonraki süreçte çok hızlı biçimde şekilde değiştirecek"Çin'de salgın sonrası AVM'lere giriş oranlarının düştüğünü belirten Altaş, koronavirüsün alışveriş alışkanlıklarını değiştireceğine ve bu etkinin en az bir yıl süreceğine inandığını söyledi.
Firmaların cirolarında anormal bir düşüş beklemediğini dile getiren Altaş, şunları kaydetti:
"Çin'de AVM'ler ilk açıldığı ay giriş sayılarında yüzde 60 düşme olmuş. Ama ciroları yüzde 80'de tamamladılar, yani yüzde 20 kayıp var. Bu da aslında şunu gösteriyor: AVM'ler bundan sonraki süreçte çok hızlı biçimde şekil değiştirecek. Salgın süresince marketlerdeki gibi nokta atışı alışverişe yönelecek insanlar. Gelecek AVM'ye çorap mı alacak, alıp gidecek. Eskisi gibi dolaşmayacak. Eskiden bizim müşterilerimizden 100 kişiden 8'i alışveriş yapıyordu. Şimdi 8 kişiden 8'i alışveriş yapacak. Dolayısıyla cirolarda anormal bir düşme olmayacak. Perakende tarafı biraz fazla abartıyor. Abartmasının nedeni de elinde mal yok. Malını elektronik ortamda yaptığı satışlarda harcadı. Kaybı yok aslında."
Altaş, her şartta ticaretten ziyade halk sağlığını öncelediklerini sözlerine ekledi.