İSTANBUL
İran'da Devletin Maslahatını Teşhis Konseyi Genel Sekreteri Muhsin Rızai'ye ait bir yayın organındaki analizde, Türkiye ve Rusya'nın Suriye'de artan işbirliğinin İran'ı "kenarda oturan bir oyuncuya" dönüştürdüğü belirtildi.
İran'da aynı zamanda eski Devrim Muhafızları komutanlarından olan Rızai'ye ait "tabnak.ir" sitesinde, "Putin'in Ankara'ya yönelmesi ve Tahran'a çıkardığı engeller" başlıklı bir analiz yayınlandı.
Analizde, "Türkiye'nin, İran-Türkiye-Rusya üçlüsünün oluşturduğu eksende gittikçe daha fazla rol aldığı" görüşü ifade edildi.
Moskova'da dışişleri bakanları düzeyinde iki hafta önce gerçekleşen üçlü görüşmeden sonra İran'ın gittikçe "kenarda oturan bir oyuncuya" dönüştüğü kaydedilen analizde, Suriye'deki "güvenlik gündeminin" Moskova ve Ankara'ya devredildiği yorumu yapıldı. Analizde, şu ifadeler yer aldı:
"Ateşkes anlaşmasında Ankara ve Moskova'nın oyun kurucu ve garantör sıfatıyla tanıtıldığını açıkça gördük. Kremlin her ne kadar İran'ın ateşkes anlaşmasında etkili olduğunu söylese de İran'ın ateşkes anlaşmasına müdahil olmaması ve isminin garantörlük sıfatından çıkarılması temel sorundur."
Rusya'nın, Suriye'nin kuzeyinde süren Fırat Kalkanı Harekatı'na destek verdiğine işaret edilen analizde, şu tespitler yer aldı:
"Harekat, Rusya'nın hava desteğiyle devam ediyor. Yakın gelecekte Türkiye'nin Suriye'de stratejik ve oldukça iyi bir askeri konum elde edeceği tahmin edilebilir. Suriye'deki şartlar gelecekte Türkiye lehine değişebilir. İran bu konuda sessiz kalmayı tercih edip sadece Suriye'nin kuzeyinde Türkiye ve Rus güçlerinin işbirliğini izliyor. Daha önce gündeme gelmeyen ve olması düşünülmeyen bir durum."
Analizde, Türkiye'nin Suriye'deki işbirliğinin Rusya için çok önemli olduğunun belirtilerek, "Bu o kadar büyük öneme sahip ki Rus Büyükelçinin Ankara'da öldürülmesi dahi bu işbirliğine darbe vurmadı." yorumunda bulunuldu.
Ankara ve Moskova arasındaki yakın işbirliğinin Türkiye'nin NATO üyesi olması nedeniyle Batı için ciddi güvenlik kaygısı oluşturarak, özellikle ABD'yi endişelendirdiği görüşüne yer verilen analizde, bu nedenle Washington yönetiminin Suriye'de Türkiye ve Rusya'yla birlikte hareket etmeye mecbur kaldığı savunuldu.
Analizde, şu düşünceler paylaşıldı:
"Eğer ABD koalisyonu Türkiye'ye bu şekilde destek vermeye devam ederse, Suriye'de özellikle İran için önemli sorunlar ortaya çıkacaktır. Diğer bir deyişle NATO, Türkiye'nin Rusya eksenine girmesini engellemeye çalışıyor. Bu şartlarda Moskova, çıkarları için Ankara'nın önemini göz önünde bulundurarak, Türklere daha fazla imtiyaz sağlayabilir bu da pazarlık masasında Türkiye'nin elini İran'dan daha güçlü hale getirebilir.
Şu anda Ankara'nın Türkiye-Rusya-İran ekseninde giderek daha fazla rol üstlendiği, Rusların da Türkiye'nin Suriye'de kendi çıkarlarını izlemesinden rahatsız olmadıkları ve Ankara'yla işbirliğine bazı şartlar altında öncelik verdikleri anlaşılıyor."
Değerlendirmede, Suriye'deki durumun bu şekilde devam etmesi halinde İran'ın Suriye'de, uğruna 5 yıldan fazla bir süredir mücadele ettiği önemli çıkarlarını koruyamayabileceği yorumu yapıldı.
Muhabir: Ahmet Dursun
dikGAZETE.com