Sanki "yasal" olanının az zararı varmış gibi; sanki legal olan aileleri dağılma noktasına getirmiyormuş gibi!.. Bir de bu var!.. Tüm dünyada olduğu gibi Türkiye'de de spora yönelik, yasa dışı bahis pazarının tehdidi artıyor. Devlet, bir zamanlar "Suç" olarak gördüğü bahislere izin verirken ve bu yolla vergi kaybı da yaşarken, yasa dışı bahisler de oynanan kumarın yanısıra, sportif mücadelelerin sonuçlarını manipülasyona daha açık hale getiriyor.
Deloitte Türkiye’nin hazırladığı ‘Türkiye Spor Bahsi Pazarı/Yasa dışı Bahsin Etkisi’ başlıklı rapora göre, ülkemizde oynanan yasal bahis pazarı 8 milyar lirayken yasa dışı pazar 6 milyar lirayı aştı. Üstelik yasa dışı pazarı rakamlarına sokak bahis pazarı dahil değil. Yasal ve yasa dışı bahis arasındaki makas giderek daralıyor. Raporda, bin 550 kişi ile anket yapılarak bahis oynayanların davranışları ve neden illegal bahise yöneldikleri soruldu.
NEDEN YASA DIŞI TERCİH EDİLİYOR
Yasa dışı bahis oynayanların tercihlerini etkileyen en önemli faktör kolay kupon yapabilmek ve parasını da kolayca tahsil etmek. Bunun yanısıra oyuncular, bahis oynadıkları sitelerin yasal olmasının önemli olduğunu işaretleseler de oynadıkları sitelerin yasal olduğunu düşünüyor. Yani yasal olmayan sitelerin pek farkında değiller. Yasal bahise yıllık kişi başı en büyük harcama bin 118 dolarla Hong Kong’a ait olurken Türkiye’de bu rakam 49 dolar. Yasa dışı bahisin en büyük mecrası internet. Deloitte ropurunda Malta ve Curaçao Adaları gibi ülkelerin ülke ekonomilerini canlandırmak için internet sitelerine lisans verdiği kaydediliyor.
DÜNYA NE TÜR TEDBİRLER ALIYOR?
1-Erişim engelleniyor İnternet servis sağlayıcıları üzerinden DNS filtreleme ve IP engelleme ile internet sitelerine erişim engellenebiliyor. - Ancak oyuncular, çeşitli programlar kullanarak veya internet ayarlarını değiştirerek yasaklanmış olan sitelere erişim sağlayabiliyor. - Ayrıca yasa dışı bahis siteleri isimlerini değiştirmekte ve böylece yasaklanan adresten farklı bir adres üzerinden hizmet sunmaya devam ediyor. 2-Ödeme kanalları kısıtlanıyor Ödeme kanallarını engellemek için bankalar aracılığıyla çeşitli kısıtlamalar uygulanabiliyor. - Yasal düzenlemelerle yasa dışı bahis sitelerine para nakline izin veren bankalara önemli yaptırımlar getiriliyor. - Bankalar, bahis sitelerine kredi kartıyla ödeme sınırlaması getiriyor veya yasa dışı bahis sitelerinin hesap numaralarına yapılan havale/EFT işlemlerini engelliyor.
İLLEGAL OYUNLA MÜCADELE iÇiN NE YAPILMALI?
1-TİB, şikayetleri ve erişimin engellenmesi kararlarını zamanında değerlendirip hızla aksiyon alabilmeli. 2-Kapatılan sitelerin arkasındaki şirketler de yakından takip edilmeli. Çünkü kapatılanlar başka bir isimle faaliyetlerine devam ediyor. 3-Ödeme kanallarını sınırlandırmak için bankalara, MASAK ve BDDK’ya büyük görev düşüyor. 4-Bahis şirketlerinin farklı işkolu kodlarıyla faaliyet göstermeleri ve şahıs hesaplarına para transferi talep etmeleri nedeniyle mücadele sektereye uğruyor. 5-Cepbank ve kartsız ATM işlemleri yaygın olarak yasa dışı bahis şirketlerine para aktarmak için kullanılıyor. 6-Bankalar yasa dışı sitelerin hesaplarına doğrudan veya dolaylı olarak para transferi yapanları belirlemeli. 7-MASAK ve BDDK, Bankaların yasa dışı para transferiyle şüpheli şüpheli işlem bildirimler konusunda yükümlülüklerini yerine getirmeyen bankalara yaptırım uygulamalı. 8-Kamu kurumları ve özel sektör işbirliğine yönelik hususlar mevzuatta açıkça tanımlanmalı, her bir paydaşın rol ve sorumlulukları netleştirilmeli. 9-Koordinasyonun sağlanması için teknolojiden faydalanılmalı. 10-Bir veri tabanı oluşturularak şüpheli şirketlerin ve oyuncuların hesap bilgileri kayıt altına alınmalı. 11-Tüm paydaşlar bilgilendirilmeli ve hızlı aksiyon alınmasını sağlayacak şekilde işbirliği sağlanmalıdı. Para akışına yasak Fransa 2010’da lisanssız siteleri kapatırken bankalardan da para transferlerini durdurdu. Norveç de 2010’da yasa dışı siteleriyle yapılan para akışını illegalal olarak tanımladı.
YASA DIŞI BAHiS NASIL OYNANIYOR?
1-Liberal piyasa yapısına sahip olan ülkelerden çalışma lisansı alan birçok şirket, bahis oynamanın yasak olduğu veya sadece belirli operatörlerin olduğu (monopol) ülkelerde internet üzerinden faaliyet göstererek işlerini yürütmekte. 2-Malta ve Curaçao Adaları gibi ülkeler ekonoyi canlandırmak için birçok internet sitesine bahis lisansı veriyor. Bu ülkeler hem vergi, hem de mevzuat kolaylığı nedeniyle spor bahsi oynatan internet siteleri için ideal ortam sunmaktadır.
TÜRKİYE BAHiS "CENNET"i!
Türkiye'deki mevzuat devlet açısından da büyük bir vergi kaybını beraberinde getiriyor. Raporda verilen bir örneğe göre, İngiltere’de yasal olarak faaliyet gösteren ancak Türkiye’de yasa dışı olarak bahis oynatan bir şirket, 2013 yılında 135 milyon lira kazanıyor. Şirket gelirinin yüzde 30’unu Türkiye’den sağlarken gelirinin ancak yüzde 4’ü İngiltere’den!
BAHiSTE PARALAR NASIL ÖDENİYOR?
- Yasal oyuncular internet ve ATM kullanıyor. - Yasa dışı oyuncular ise, nakit ve kredi kartı kullanıyor.
YASAL SİTE SANIYORLAR!
Deloitte, anketinde kullanıcılara yasa dışı siteleri neden tercih ettiklerini de sordu. Kullanıcıların yüzde 60’ının ‘yasal olması’ cevabını vermesi dikkat çekti! Kullanıcıların en büyük çoğunluğu (yüzde 67.8’i) bayiye gitmeden kolaylıkla kupa yapabildiği için tercih ettiğin söyledi.