'Turizm mevsimsellikten kurtarılmalı'

İSTANBUL - Çiğdem Alyanak

Türkiye Otelciler Birliği (TUROB) Başkanı Timur Bayındır, Türkiye turizminin mevsimsellikten kurtarılması gerektiğini belirterek, turist sayısının önemli bölümünü oluşturan deniz-kum-güneş turizminin yanında görece daha nitelikli turist profili ve gelir grubuna hitap eden kongre, kültür, gastronomi, sağlık, alışveriş ve termal turizm gibi alanlarda çalışma ve teşvik uygulamalarının hayata geçirilmesi gerektiğini söyledi.

Bayındır, AA muhabirine yaptığı açıklamada, konaklama sektöründe doluluk ve fiyat artış trendinin yüksek sezonda da devam ettiğini söyledi.

Yılın turizm açısından iyi başladığını ve iyi devam edecek gibi göründüğünü dile getiren Bayındır:

"Yıl sonu itibarıyla hem turist sayısında hem doluluklarda çift haneli artışların devam etmesini bekliyoruz. Fiyat artışı da söz konusu. Ancak turist ve doluluk artışı kadar hızlı bir yükseliş bekleyemeyiz. Fiyatlarda 2013-2014 yıllarının seviyelerine dönmemiz biraz zaman alacaktır."

Türkiye'de bugün itibarıyla yaklaşık 4 bin 800 tesiste 1,2 milyon yatak kapasitesinin bulunduğunu belirten Bayındır, sözlerine şöyle devam etti:

"Bu yılın ilk yarısında 39 ilde toplam 15 bin 222 yataklı 92 otel projesi için teşvik başvurusu yapıldı. Söz konusu 92 tesis için 1 milyar 590 milyon TL tutarında yatırım yapılacak. Geçen yılın aynı dönemine göre yatırım adedinde yüzde 9, yatırım miktarında ise yüzde 5,5 azalma meydana geldi. Ocak-Haziran 2017 döneminde 38 ilde toplam 16 bin 20 yataklı 101 tesis için 1 milyar 681 milyon TL'lik teşvik başvurusunda bulunulmuştu.

İlk yarıda yatırımlarda gerileme eğilimi minimumda kaldı. Ancak ikinci yarıdaki ekonomik koşullar doğrultusunda gerilemenin artmasını bekliyoruz. Antalya ve İstanbul'daki yeni yatırımlar arz fazlalığına rağmen artmaya devam ediyor. Yatak arzındaki aşırı artış, turizmdeki sıkıntılardan biri haline gelmiş durumda. Bir planlama yapılması şart."

Bir otel yatırımının geri dönüşünün bugünkü fiyatlarla minimum 20 yılı bulduğunu anlatan Bayındır, "Bu süre 10 yıl öncesine kadar 7-8 yıldı. 2014 yılından bu yana son dört yılın verileri kıyaslandığında toplam yatırım tutarında kademeli olarak yüzde 40'a yakın bir düşüş yaşanırken, yatak başı maliyet miktarı yüzde 35'in üzerinde arttı. Karadeniz'deki yatırımlardaki artış da dikkat çekici. Bu bölgedeki plansız yatırımlar gelecek dönemde atıl kapasite sorununu ortaya çıkarabilir." dedi.

Son yıllarda Türkiye turizminde önemli bir pay edinen Orta Doğu pazarının bu yıl da lokomotif olma özelliğini sürdürdüğünü belirten Bayındır, Orta Doğu bölgesinden Türkiye'ye 2018 yılında gelen turist sayısındaki artışın sürdüğünü söyledi.

İstanbul'a gelen her 4 turistten birinin Arap olduğunu ifade eden Bayındır, "Arap turistlerin rotalarındaki en önemli ve en çok rağbet gören ülke olan Türkiye. Son zamanlarda Arap turistler yeşil ve serin destinasyon tercihlerinin yanı sıra Muğla, Antalya ve Marmaris gibi sıcak ve denize kıyısı olan destinasyonlara da ilgi göstermeye başladı." diye konuştu.

Bayındır, 2017 yılını 26,2 milyar dolar turizm geliriyle kapattıklarını aktararak, turizm gelirlerinin son dönemde arttığını, bunun devam etmesini arzuladıklarını söyledi.

Kişi başı harcamanın bu yılın ikinci çeyreğinde 638 dolara gerilediğini anlatan Bayındır, kişi başı harcamayı artırıcı uygulamaların devreye sokulması gerektiğini belirtti.

Timur Bayındır, son günlerde yaşanan kur hareketlerinde net döviz girdisi sağlayan sektörlerden biri olan turizm için hükümetten bir teşvik veya vergi indirimi müdahalesi bekleyip beklemediklerine ilişkin soru üzerine Bayındır, "Sektöre yönelik tesisler yönetmeliği, telif hakları, nitelikler yönetmeliği gibi beklemede olan yasal düzenlemelerin hayata geçirilmesi en önemli teşvik olacaktır." dedi.

Sektörün süregelen sorunlarına kalıcı çözüm bulunması, turizm pazarlarının çeşitlendirilmesi, turizmin mevsimsellikten kurtarılarak tüm yıla ve ülkeye yaygınlaştırılması halinde gerek turist sayısı gerekse turizm gelirinde önemli artış yakalanmasının aşikar olduğunu ifade eden Bayındır, şunları kaydetti:

"Ülkemizin yakaladığı turist sayısının önemli bölümünü oluşturan deniz-kum-güneş turizminin yanında görece daha nitelikli turist profili ve gelir grubuna hitap eden kongre, kültür, gastronomi, sağlık, alışveriş ve termal turizm gibi alanlarda çalışma ve teşvik uygulamaları hayata geçirilmelidir.

Turizm ürünleri ve çeşitliliği bakımından birincil rakiplerimizden olan İspanya'da turist başı harcama 1050 avro civarında, yani Türkiye'nin epey üstünde. Türkiye'de 2017 yılında ortalama harcama kişi başı 681 dolar olarak gerçekleşmişti. Yine rakibimiz konumundaki İtalya'da 1100 avro ve Fransa'da ise kişi başı harcama 1400 avronun üzerine çıkıyor. Buradaki farkın en önemli sebeplerinden biri, turiste şehir içinde eğlence, gastronomi, kültür/sanat gibi alanlarda harcama yaptırabilmektir."

Kaynak: AA