ANKARA
Siyaset, Ekonomi ve Toplum Araştırmaları Vakfı'nın (SETA) hazırladığı, yeni dönemde Türkiye-ABD ilişkilerinin değerlendirildiği raporda, yarın görevi devralacak Donald Trump döneminde, sivillere ve güvenlik güçlerine karşı saldırı düzenleyen terör örgütü PKK ile açık bağlarının göz önünde bulundurularak, terör örgütü PKK'nın Suriye kolu olan PYD'ye desteğini sonlandırması gerektiği belirtildi.
SETA'nın "Türkiye-ABD İlişkileri ve yeni ABD Yönetimi" başlığıyla hazırladığı raporda, iki ülke arasındaki ilişkiler ve yeni ABD yönetiminin taraflar arasındaki ilişkilerin gelişmesi amacıyla nasıl adımlar atması yönünde tavsiyelerde bulunuyor.
Kılıç Buğra Kanat'ın kaleme aldığı raporda, ABD Başkanı seçilen Trump yönetimini Türkiye ile ilişkilerde zor bir dönemin beklediğine işaret edildi. Raporda, ABD'nin Türkiye'nin güvenlik kaygılarına karşı kayıtsız kalması, Türkiye'deki ciddi krizlere hızlı ve acil cevap vermede yaşanan başarısızlık ve 15 Temmuz'daki darbe girişimini idrak edememenin, ikili ilişkilerde ciddi sorunları da beraberinde getirdiği kaydedildi.
İki ülkenin diplomatik ilişkilerinin, 15 Temmuz'dan sonra oldukça sorunlu bir noktaya geldiğine işaret edilen raporda, taraflar arasında daha iyi ilişkiler için kamu diplomasisi çabalarının yeniden oluşturulması gerektiği vurgulandı.
Raporda, "Trump yönetiminin çok taraflı serbest ticaret anlaşmaları yerine ikili ticari anlaşmaları geliştirmeye çalışması, bu noktada Türkiye ile de bu tip bir anlaşmanın imzalanması için uygun bir zemin oluşturabilir. Yeni ABD yönetimi savunma sanayide Türkiye ile hacmi artırabilmek için bundan sonra Ankara'nın bu alanda atmak istediği adımları da desteklemelidir. ABD ile Türk şirketleri arasında işbirliğine imkan tanımak amacıyla ABD, savunma ihracat kanunlarının reform çabalarına destek vermeyi hesaba katmalıdır." ifadelerine yer verdi.
Suriye'de çatışmaların başlamasından bu yana sorunun Türk-Amerikan ilişkilerinin odak noktası haline geldiğine işaret edilen raporda, iki ülkenin stratejilerinin krizin başında uyumlu olduğu, ancak iç savaşın uzaması sonrasında taraflar arasındaki uzlaşmanın yerini, görüş ayrılıklarına bırakmaya başladığı kaydedildi. Raporda, 2014 yılında DEAŞ'ın bölgede yükselişinin, iki ülkenin Suriye stratejilerindeki uyuşmazlığı derinleştirdiği vurgulandı.
ABD'nin PYD'ye güvenmesi ve kritik bir müttefik olan Türkiye'nin güvenlik kaygılarına kayıtsız kalmasının, durumu daha da gerginleştirdiği belirtilen raporda, şunlara dikkat çekildi:
"Türkiye'nin güvenlik endişelerine rağmen ABD'nin YPG'ye desteğinin devam etmesi, yeni dönemde ilişkilerin önündeki en önemli sorun alanı olacaktır. Yeni yönetim burada önemli bir seçimin arifesinde olduğunun farkında olarak davranmak durumundadır. YPG'ye yapılan her askeri desteğin, PKK'nın güçlenmesine yol açtığı ve bu durumun NATO müttefiki bir ülkenin güvenliğini tehdit eder hale geldiği artık hiçbir şekilde reddedilemez bir gerçektir.
Yeni yönetim, özellikle PKK ve YPG ilişkisinin daha açık bir şekilde ortaya çıkmasının ve buna rağmen yardımların devam etmesinin, ABD için hukuki bir sorun çıkaracak ciddi bir problem oluşturduğunu anlamalı. Örgüte desteğin sona erdirilmesi ve ÖSO ile daha fazla çalışılması, Esed rejiminin yerini alabilecek uygun bir muhalefetin oluşturulmasına yardım edeceği gibi ABD politikalarını, Türkiye'nin politikalarıyla uyumlu hale getirecektir."
FETÖ ele başının ABD'den iadesi konusunda da yeni yönetim başarısız darbe girişiminin Türkiye ile ikili ilişkileri nasıl karmaşık bir hale getirdiğini anlaması gerektiği ve iki ülke arasında diğer alanlarda işbirliği olsa bile bu meselenin samimi bir karar alınmadan kapanmasının çok zor olacağını anlaması gerektiği belirtildi.
Yeni ABD yönetimine tavsiyeler
Raporun, Trump yönetiminin neler yapması konusundaki bölümünde, NATO'nun yeniden canlandırılması için çalışması gerektiği tavsiyesinde bulunuldu.
Yeni yönetimin, ABD ve Türkiye arasında gerginliğin artmasına neden olan PYD ve 15 Temmuz darbe girişimi gibi birkaç ana tutumu gözden geçirmesi, yeni yaklaşımlar geliştirmesi gerektiğinin önemine değinilen raporda, "Yeni Başkan, sivillere ve güvenlik güçlerine karşı saldırı düzenleyen terörist PKK ile açık bağların göz önünde bulundurularak, PYD'ye desteği sonlandırmalıdır. ABD'nin örgüte desteğinin sürmesi, devam eden istikrarsızlığın Türkiye'ye sirayet ettiği Suriye'de etnik ayrışmaya da katkı sağlamaktadır. Yeni ABD Başkanı, Türkiye'yi ABD'nin desteğiyle rahatlatmak için çaba göstermeli ve Türk hükümetinin endişelerine cevap verebilmek için Türk devleti tarafından ulusal güvenlik tehdidi olarak görülen bir örgütle ilgili olarak gerekli önlemleri almalıdır."
Muhabir:Sultan Çoğalan
dikGAZETE.com