Trump'ın Keşmir önerisine Pakistan ve Hindistan'dan farklı tepkiler

ABD Başkanı Donald Trump'ın, Keşmir sorununda ara bulucu olma önerisi Pakistan tarafından olumlu karşılanırken, Hindistan'da tepkilere neden oldu.

ABD Başkanı Trump'ın hafta başında Pakistan Başbakanı İmran Han'a Washington ziyareti sırasında, Hindistan ile ihtilafa sebep olan Keşmir sorununun çözümü için ara buluculuk yapabileceğine dair sözleri iki ülke kamuoyunda farklı yankı buldu.

Teklif, Pakistan yönetimi tarafından olumlu karşılandı. Başbakanlık'tan konuyla ilgili yapılan açıklamada, "Pakistan Başbakanı ABD Başkanı ile görüşmesi sırasına başta Cammu ve Keşmir'deki ihtilaf olmak üzere kronikleşmiş sorunların daima diyalog ve diplomasi yoluyla çözülmesinden yana olduğunu vurgulamıştır." ifadesine yer verildi.

Başbakan İmran Han'ın Kurumsal İletişim Danışmanı Fidevs Aşık Avan da Karaçi'de basın mensuplarına yaptığı açıklamada, "ABD Başkanı'nın Keşmir sorunundaki ara buluculuk önerisini olumlu karşılıyor ve çözüm için bu yönde atılacak adımları destekliyoruz." dedi.

Avan, Keşmir konusunun ABD Başkanı Donald Trump tarafından bir sorun olarak kabul edilmesinin Pakistan için başlı başına bir zafer olduğunu sözlerine ekledi.

Başkent İslamabad'da yaşayan Pakistanlı analist Fakhar Kakakheil, konu hakkında AA muhabirine yaptığı değerlendirmede, Trump'ın açıklamasının ABD'nin Asya'nın iki nükleer gücü arasındaki kronikleşen sorunları çözmek üzere perde gerisinde sürdürülen çalışmaların yansıması olduğunu kaydetti.

Kakakheil, Başbakan Imran Han'ın Hindistan'da genel seçimler öncesinde seçimleri Modi'nin kazanmasını istediğine ilişkin duyumlar olduğunu hatırlattı.

Öte yandan, Trump'ın açıklamaları Keşmir sorununu kendi iç meselesi olarak gören Hindistan'da infiale yol açtı.

Muhalefet liderleri Trump'ın açıklamaları hakkında, parlamentonun her iki kanadında hükümetin yanıtlaması için soru önergeleri verdi.

Ana muhalefetteki Kongre Partisi lideri Rahul Gandhi Twitter'da yaptığı paylaşımda, "Başkan Trump, Başbakan Modi'nin ona (Trump'a) Keşmir konusunda Hindistan ile Pakistan arasında ara bulucuk yapmasını rica ettiğini söylüyor! Eğer bu doğruysa Başbakan Modi Hindistan'ın çıkarlarına ve 1972'de imzalanan Şimla Anlaşması'na ihanet ediyor demektir. Başbakan ABD Başkanı ile böyle bir buluşmaya neyin sebep olduğunu halka açıklamak durumunda." ifadelerini kullandı.

Hükümet tarafının ise meselenin olumsuz yankılarını asgari seviyeye indirmeye çalıştığı görüldü. Hindistan Dışişleri Bakanlığı Sözcüsü Raveesh Kumar, Twitter'da yaptığı açıklamada, "ABD Başkanı'nın, Hindistan ve Pakistan'ın istemesi halinde Keşmir konusunda ara buluculuğa hazır olduğuna dair açıklamalarını gördük. Başbakan Nerandra Modi'nin ABD Başkanı'ndan böyle bir talebi olmamıştır. Hindistan'ın bu konudaki tutarlı tutumu bu yöndedir." değerlendirmesinde bulundu.

Merkezi Mumbai'de bulunan Gateway House düşünce kuruluşunun araştırmacılarından Samir Patil, Trump'ın açıklamalarının Hindistan'da olumlu karşılanmadığını, Yeni Delhi yönetiminin öteden beri üçüncü tarafların Keşmir sorunun çözümüne katkı sağlamasına karşı çıktığını belirtti.

Merkezi Yeni Delhi'de bulunan Siyaset Çalışmaları Vakfı düşünce kuruluşunun Direktörü Çitrapu Uday Bhaskar da Trump'ın açıklamalarının ülkeyi sarstığına değinerek, "Her ne kadar profesyoneller üzerini örtmeye çalışsa da Keşmir artık uluslararası istek listesine girmiş durumda. Bu sorununun ikili düzlemden çıktığı anlamına gelmiyor. Hindistan, 'Meseleyi bize bırakın, biz ikili olarak çözelim.' diyor." dedi.

Bu arada ihtilafın merkezindeki Keşmir'de, bağımsızlık yanlısı gruplar Trump'ın açıklamalarını coşkuyla karşıladı.

Bağımsızlık yanlısı hareketin önde gelen isimlerinden Mirvaiz Umar, "Bu sorundan en fazla etkilenen kesim olan Keşmir halkı, soruna acil çözüm bulunmasını istiyor. Her düzeydeki diyaloğu, Hindistan ve Pakistan'ı buna zorlayacak her türlü çabayı destekliyoruz. Cammu Keşmir ABD Başkanı'nı bağrına basıyor." ifadelerini kullandı.

Eski Cammu Keşmir Başbakanı Ömer Abdullah da Twitter'da yayımladığı mesajda, "Hint hükümeti şimdi Donald Trump'a yalancı mı diyecek, yoksa Hindistan'ın Keşmir'e üçüncü tarafların müdahalesiyle ilgi tutumunda dile getirilmeyen bir değişim mi söz konusu?" diye sordu.

ABD Başkanı Trump ile Pakistan Başbakanı İmran Han, 21 Temmuz'da Beyaz Saray'da yaptıkları görüşmenin öncesinde Oval Ofis'te basın mensuplarına gündemi değerlendirmişti.

Yaklaşık 40 dakika süren basınla soru cevap bölümünde Pakistan ile Hindistan arasındaki Keşmir meselesinde de rol oynayabileceğini belirten Trump, "İki hafta önce Başbakan Narendra Modi ile beraberdim. Bu konuyu da konuştuk. Kendisi benim ara bulucu olup olamayacağımı sordu. Onlar da siz de bu konunun çözüme kavuşmasını istiyorsunuz. Ben de 'Yardım edebilirim, ara bulucu olabilirim.' dedim. Bu konu çözüme kavuşmalı." açıklamasını yapmıştı.

İngiltere, 1947'de Hindistan'dan çekilirken prenslik şeklinde yönetilen Keşmir'i Hindistan ya da Pakistan ile birleşme konusunda serbest bıraktı. Nüfusunun yüzde 90'ı Müslüman olan Keşmir halkı, 1947'de Pakistan'a katılmaktan yana tavır alsa da dönemin prensi, Hindistan ile birleşmeye karar verdi. Karara Müslüman Keşmir halkı karşı çıktı. Pakistan ve Hindistan'ın bölgeye asker göndermesiyle taraflar 1947'de ilk kez savaştı. İki ülke arasında yine aynı nedenle 1965 ve 1999'da savaş çıktı.

Keşmir'in yüzde 45'i Hindistan'ın, yüzde 35'i Pakistan'ın kontrolünde. Bölgenin yüzde 20'sine ise Çin hakim. Hindistan, ele geçirdiği bölgeleri "Cammu Keşmir" eyaleti adı altında kendine bağladı. Cammu Keşmir, halen Hindistan'da Müslüman nüfusun çoğunlukta bulunduğu tek eyalet durumunda. Pakistan ise kendi kontrolü altındaki Keşmir'e "Azad Keşmir (Bağımsız Keşmir)" ve "Gilgit Baltistan" olarak 2 özerk bölge statüsü verdi.

Birleşmiş Milletler Güvenlik Konseyi (BMGK), 1948'den itibaren aldığı kararlarla Keşmir'in askerden arındırılmasını ve geleceğinin halk oyuyla belirlenmesini öngördü. Hindistan, halk oylamasına sıcak bakmazken, Pakistan BMGK kararlarının uygulanmasını istiyor.

Kaynak: AA