Tillerson'dan Kushner'e 'paralel diplomasi' suçlaması

Eski ABD Dışişleri Bakanı Rex Tillerson, ABD Başkanı Donald Trump'ın damadı ve Beyaz Saray Kıdemli Danışmanı Jared Kushner'i, devletin resmi kurumlarının bilgisi ve onayı dışında kendi başına diplomatik girişimlerde bulunmakla suçladı.

Trump yönetiminde Şubat 2017-Mart 2018'de Dışişleri Bakanlığı görevini yürüten Tillerson'un, görev dönemindeki faaliyetlerine ilişkin 1 Mayıs'ta ABD Temsilciler Meclisi Dış İlişkiler Komitesine verdiği kapalı ifadenin metni yayımlandı.

Tillerson ifadesinde, Trump'ın damadı ve Beyaz Saray Kıdemli Danışmanı Kushner'in Dışişleri Bakanlığına danışmadan yaptığı bazı özel görüşmelere ilişkin detaylara yer verdi.

Görev yaptığı sırada Kushner'i, Washington'da bir restoranda Meksika Dışişleri Bakanı Luis Videgaray ile yemek yerken gördüğünü anlatan Tillerson, Kushner'in muhatabıyla yaptığı görüşmeden kendisinin ve bakanlığının haberi olmadığını ifade etti.

Tillerson, Meksikalı yetkilinin kendisini görünce "yüzünün renginin attığını" aktararak, "Yanlarına yaklaşıp şöyle dedim: İşinizi bölmek istememem. Sonra bakana dönüp, 'Bir dahaki sefere şehre uğradığında beni ara.' dedim. Konu orada kapandı." diye konuştu.

Kushner'in Beyaz Saray danışmanı olmasının "emsalsiz bir durum" olduğuna dikkati çeken Tillerson, "Kimse ne iş yaptığını tanımlayamıyordu. Ben unvanın ne olduğunu daha yeni öğrendim." ifadelerini kullandı.

Tillerson ifadesinde, Kushner'in resmi diplomatik teamüller dışında yabancı ülke liderleri ve yetkilileriyle kişisel ilişkilerine dair başka örnekleri de dile getirdi.

Kushner'in Suudi Arabistan Veliaht Prensi Muhammed Bin Selman ile sık buluştuğunu ifade eden Tillerson, bir keresinde Kushner'in kendisine "iki ülke arasındaki ilişkiler için yol haritası" olacak bir belgeyi görüşmek üzere Suudi Arabistan'dan bir yetkiliyle görüşmesi için ricada bulunduğunu aktardı.

Tillerson, Kushner'in dış gezilerinin de bakanlıkta endişe konusu olduğunu kaydederek, zira Kushner'in özel ziyaretlerinde gittiği ülkedeki ABD büyükelçiliklerini ve diğer diplomatik misyonları bilgilendirme gereği duymadığını söyledi. Tillerson bu konudaki endişeleri Kushner'e aktardığını ancak herhangi bir sonuç alamadığını ekledi.

Komite üyelerinden biri Tillerson'a Kushner'in o sırada Trump'ın danışmanlığını yürüten Steve Bannon ile birlikte Suudi Arabistan Veliaht Prensi Bin Selman ve Birleşik Arap Emirlikleri (BAE) Veliaht Prensi Muhammed Bin Zayid ile Mayıs 2017'de bir araya geldiği ve yemekte Körfez ülkelerinin Katar'a ambargo uygulamasına karar verildiğine dair iddiaları sordu.

Böyle bir yemekten haberi olmadığını ifade eden Tillerson, eğer haberi olsaydı buna çok öfkeleneceğini, zira kendisinin ve bakanlığının, o tarihten birkaç hafta sonra uygulanan ambargoya "hazırlıksız yakalandığını" belirtti.

Tillerson'ın dile getirdiği iddialar, o dönemde Dışişleri Bakanlığı'nın Beyaz Saray'ın dış politikadaki karar süreçlerinden dışlandığı ve çoğu meselede karanlıkta bırakıldığına dair tartışmaları destekler nitelikte olması dikkati çekti.

Öte yandan Beyaz Saray Sözcüsü Hogan Gidley, Tillerson'un ifadesinde geçen iddialarla ilgili yaptığı açıklamada, "Buradaki hikayeler tamamen yanlış ve tarihi yeniden yazmaya yönelik ucuz bir girişim. Ambargoya karar verildiği iddia edilen söz konusu yemek buluşması hiçbir zaman yaşanmamıştır. Ne Jared'ın ne de başka bir Beyaz Saray yetkilisinin ambargo kararında dahli olmamıştır." dedi.

Kushner'in tüm dış temaslarında Ulusal Güvenlik Konseyi ve Dışişleri Bakanlığı protokollerine uygun hareket ettiğini ifade eden Gidley, "Beyaz Saray, o sırada Dışişleri Bakanı olan Bay Tillerson'un ekibini neyi neden yaptığına dair bilgi sahibi olduğunu varsaymaktadır." diye konuştu.

ABD'li petrol devi Exxon Mobil'in eski Üst Yöneticisi olan Rex Tillerson, Trump'ın ilk kabinesinde 13 ay boyunca dışişleri bakanlığı görevini yürütmüştü.

Trump ile özellikle Kuzey Kore ve Körfez ülkeleri politikalarında sık sık çatışan Tillerson, Trump tarafından 13 Mart 2018'de görevinden alınmıştı.

Dışişleri Bakanlığının brifinglerini dikkate almadığı gerekçesiyle Trump hakkında, gıyabında "moron", "taş gibi aptal" gibi ifadeler kullandığı da iddia edilen Tillerson'ın yerine İran karşıtlığıyla tanınan ve o tarihte CIA Direktörlüğü görevini yürüten Mike Pompeo getirilmişti.

Kaynak: AA