ANKARA
Adalet Bakanı Bekir Bozdağ, konuk olduğu AA Editör Masası'nda, cumhurbaşkanlığı sisteminin getireceği yeniliklere ilişkin açıklamalarda bulundu.
Mevcut durumda cumhurbaşkanının Yüce Divan'da yargılanmasındaki belirsizliklere dikkati çeken Bozdağ, şu değerlendirmelerde bulundu:
"Cumhurbaşkanı Yüce Divan'a gitti. Divan kaç günde karar verecek? O belli değil. Karar verdi, mahkum etti, cumhurbaşkanlığı düşecek mi? O da belli değil. Şimdi süre konuldu ve o süre içerisinde karar vermekle mükellef tutuldu ve ceza alması halinde de cumhurbaşkanının görevi sona erecektir. Bütün bunların hepsi de cumhurbaşkanının hem hukuki hem siyasi hem de cezai sorumluluğu bakımından Türkiye'de devrim niteliğinde düzenlemelerdir ve bunların önemli bir kısmı ilk defa getirilmiştir. Nasıl cumhurbaşkanı tek adam olacaktır? Her türlü eylem ve işlemi yargı denetimine açık, sandıkta halk denetimi var, Anayasa Mahkemesinin cumhurbaşkanlığı kararnamesini denetimi var. TBMM bütün işleri, iddia edilen suçlarla ilgili denetim yapabiliyor, Meclis seçim kararı alarak cumhurbaşkanının görevine son verebiliyor. Bütün bunlara baktığımızda bu sistemin tek adamlığa izin vermeyeceğini çok net göreceksiniz. Çünkü sistemin özü tek adam değil, milletin adamı olana iktidar imkanı veriyor ve yasama ile yürütmeyi birbirinden tam ayırıp güçlendiriyor."
"Yargı denetimi geliyor"
Mevcut sistemde, cumhurbaşkanına tek başına yaptığı işlemlerin tamamına karşı yargı yolunun kapalı olduğunu hatırlatan Bozdağ, şunları kaydetti:
"Bugün salt cumhurbaşkanını bu yolla denetleme imkanı yok. İlk defa bu geliyor. Şu anda cumhurbaşkanına, tek başına yaptığı işlemlerin tamamına karşı yargı yolu kapalı. Cumhurbaşkanının tek başına işlediği bütün iş ve işlemlere karşı yargı yolu açılıyor, yargı denetimi geliyor. Ayrıca cumhurbaşkanının şu anda resen imzaladığı emir ve kararlara karşı da yargı yolu kapalı, şimdi bunlara karşı da yargı denetimi açılıyor. Cumhurbaşkanı kararnamesi hem siyasal denetim bakımından Meclis'in, yasamanın denetimine tabi hem de yargısal denetim bakımından Anayasa Mahkemesinin denetimine tabidir. Bu yönüyle de bir denetim altına getiriliyor."
Madde madde cumhurbaşkanlığı sistemi
Bozdağ'ın cumhurbaşkanlığı sistemine ilişkin açıklamalarından öne çıkan başlıklar şöyle:
- Anayasanın ilk dört maddesinde, teklifle değişiklik kesinlikle öngörülmüyor. - Türkiye'nin yönetim şekli cumhuriyettir. Cumhuriyetin nitelikleri bellidir. Eğer siz cumhuriyetin niteliklerini değiştirir, başka bir niteliğe büründürürseniz o zaman orada rejim değişikliğinden bahsedebilirsiniz. Şu anda Türkiye'nin yönetim şekli değişiyor mu? Değişmiyor. Onun için burada bir rejim değişikliği kesinlikle söz konusu değilidir.- Cumhurbaşkanlığı sistemi, doğası gereği siyasi istikrar ve güçlü iktidar kuracak.- Cumhurbaşkanlığı sistemi esasında sermayenin, medyanın, karanlık güçlerin, kirli güçlerin, dış güçlerin, milletin iradesi dışında iktidar belirleme yetkisini ve gücünü elinden alıyor.- Cumhurbaşkanını halk seçecek, sandıkta hükümeti halk kuracak.- Cumhurbaşkanının üzerinde bir vesayet organı olmayacaktır.- Bu sistem yürürlüğe girdiği zaman TBMM bugünkünden daha güçlü hale gelecektir.- Cumhurbaşkanlığı kararnamesiyle insan haklarına ilişkin kısımlar düzenlenmeyecek. Yani anayasadaki temel haklar düzenlenmeyecek. Siyasi haklar ve ödevler düzenlenmeyecek. Yasamayla ilişkin konular düzenlenmeyecek. Yargıya ilişkin konular düzenlenmeyecek.
- Yasalaşma işini başlatacak da sonuçlandıracak da milletvekili olacaktır. Sadece cumhurbaşkanı bütçe kanun teklifini parlamentoya gönderecektir. - Askeri yargıyı kaldırıyoruz ve Türkiye'de asker-sivil kim olursa olsun yargılama usulleri, uygulanacak kanunlar, yargılayacak mahkemeler ve temyiz yerleri bakımından herkesi birbirine eşitliyoruz.
-Bu teklif ilk defa Meclise cumhurbaşkanlığı seçimlerini yenileme yetkisi veriyor.- Sadece vatana ihanetle suçlanan cumhurbaşkanı işlediği iddia edilen bütün suçlardan dolayı suçlanabilecek ve Meclis'in karar vermesi halinde de Yüce Divan'a sevk edilip yargılanmasının da yolu açılacaktır.
- HSYK'ya üye seçmek için 400 milletvekilinin anlaşması gerekecek
- Cumhurbaşkanına siyasi sorumluluk getiriliyor ve yasamanın cumhurbaşkanını değişik yöntemlerle denetleme imkanı getiriliyor.- Cumhurbaşkanının tek başına işlediği bütün iş ve işlemlere karşı yargı yolu açılıyor, yargı denetimi geliyor.- Meclis, yürütmeye dönük bakanlara yazılı olarak soru sorabilecek, gündem dışı konuşmalarla Türkiye'nin yönetimine dair denetim yapabilecek, grup önerileri getirmek suretiyle yürütmenin yaptığı işlerle ilgili bugün olduğu gibi siyasal denetim, yasama denetimi yapabilecek.- Partili cumhurbaşkanlığı düzenlemesi referandumdan sonuç alınır alınmaz yürürlüğe girecek.
dikGAZETE.com