EDİRNE - CİHAN DEMİRCİ
Serebral palsi hastalığı nedeniyle yürüyemeyen, ellerini kullanamayan ve konuşmakta zorlanan Keşanlı Muratcan Çiçek, engellilerin göz ve baş hareketleriyle cep telefonu kullanabilmesi amacıyla proje hazırladı.
Amerika Kaliforniya Santa Cruz Üniversitesi'nde yapay zeka üzerine doktora yapan ve fiziksel engellilerin hayattaki engellerini bilişim yoluyla kaldırmayı amaçlayan 24 yaşındaki Çiçek, Silikon Vadisi'ndeki stajında hareketleri kısıtlı bedensel engellilerin cep telefonunu kullanabilmesi amacıyla önemli bir çalışmaya imza attı.
Çiçek'in hazırladığı ve geliştirmeye devam ettiği projeyle akıllı telefonların ön kamera sensörleri sayesinde engellilerin telefonlarını sadece kafa ve göz hareketleriyle kontrol etmesi amaçlanıyor.
Kendisi kullanmaya başladıKendi tekerlekli akülü sandalyesine bir aparat yardımıyla yerleştirdiği cep telefonunu kafa ve göz hareketleriyle kullanabilen Muratcan, mail ve mesaj yazıp gönderebiliyor, sosyal medyada yazışabiliyor.
Hastalığından dolayı konuşmakta zorlanan Muratcan Çiçek, duygu ve düşüncelerinin büyük bir kısmını yazarak aktardığı AA muhabirine, uzun süredir engellilerin hayatını kolaylaştıracak projeler üzerinde çalışmalar yaptığını belirtti.
Silikon Vadisi'ndeki stajında ellerini kullanamayan engellilerin cep telefonunu rahatça kullanabileceği bir proje hazırladığını belirten, Çiçek, "Hazırladığım projeyi kendim uyguladım ve kullanabiliyorum. Fiziksel engelin insanların hareketlerini kısıtlamayacağını düşünüyorum. Hayatımı bunu ispatlamaya adadım. Bu konuda teknoloji en büyük destekçim ve uzun süredir bu kapsamda çalışmalar yapıyorum." dedi.
Akıllı telefonlarda kullanılabilen HeadGazeLib isimli açık kaynak kodlu bir kütüphane hazırladığını anlatan Çiçek, şunları kaydetti:
"Silikon Vadisi'ndeki staj projem kapsamında önemli bir ekiple hazırladığım HeadGazeLib kütüphanesi engellilerin telefon kontrolüne yeni bir yaklaşım getiriyor. Önemli bir detay olarak açık kaynaklı şekilde tamamen ücretsiz herkese açılan teknoloji akıllı telefonlardaki ön kamera sisteminden yararlanıyor. Burada yer alan kamera ve sensörleri kullanan teknoloji kişilerin telefonlarını sadece kafa hareketleriyle kontrol etmesine yardımcı oluyor.
Ellerini kullanamayan engelli kişiler ile birlikte herkese hitap eden bu teknoloji hayatınızı birçok açıdan kolaylaştırabilir. Örneğin yağlı ellerinizle yemek yaparken internetten tarifi kontrol etmeniz için telefonunuza dokunmanız gerekmeyecek. Yine bankacılık işlemlerinizi sadece kafa sallayarak yapabileceksiniz. Tüm uygulamaların gerçekleşmesi için Türk yazılımcılarına büyük görev düşüyor, benim geliştirdiğim kütüphaneyi kendi uygulamalarına entegre edebilir, bu teknoloji ile yeni uygulamalar geliştirebilirler. Projeme hazırladığım kütüphanenin https://github.com/eBay/HeadGazeLib adresinden ulaşabilirler."
Çiçek, demo haldeki ve sadece proje ekibinin kullandığı projesini hayata geçirmek için Santa Cruz Üniversitesi'nde çalışmalarına devam edeceğini kaydetti.
Engellilerin yaşamını kolaylaştıracakAnne Nilgün Çiçek (57), hayatını oğlunun eğitimine ve gelişimine adadığını söyledi.
Doğumundan bu yana Çiçek'in yanından ayrılmadığını ve eğitimi için yurt dışına birlikte gittiklerini aktaran Çiçek, şöyle devam etti:
"Muratcan, Silikon Vadisi'nde 3 ay staj gördü. Stajında, göz ve baş hareketleriyle akıllı telefonların kullanımını kolaylaştıracak bir kodlama projesi geliştirdi. Bu uygulama Amerika'daki teknoloji fuarlarından sergilendi ve tanıtıldı. Muratcan konuşmakta zorluk çektiği için projeyi hazırlarken bir de uzman vardı yanında. Engelliler rahatla telefonlarını kullanabilecek. Kodlamayı şimdilik kendi kullandı, başarıyla mesaj ve mail yazabiliyor, bizimle iletişime geçebiliyor. Amerika'daki gazetelerde bu yayımlandı, başarı elde edildi. Ben sürekli Muratcan'ın yanındayım. Stajında, okulunda hep beraberiz. Oğlum akademisyen olmak istiyor. Türkiye'yi yurt dışında en iyi şekilde temsil ediyor."
Kaynak: AA
dikGAZETE.com