Senegal'de animist bir krallık: Oussouye

Senegal'in güneyindeki Kazamans (Casamance) bölgesinde tarihi yüzyıllar öncesine dayanan ve bugün geleneksel olarak varlığını sürdüren Oussouye Krallığı, ormanın içiresinde, kırmızı kaftanlı ve kavuklu, ayağında sadece çorap bulunan ve taht yerinde taburede oturan Kral Sibilumbai Diedhiou tarafından yönetiliyor.

Senegal'in komşu ülkesi Gine-Bissau sınırı ile Kazamans nehri arasındaki bir grup köyden oluşan Oussouye Krallığı, palmiye, Baobab, andiroba ağaçlarının süslediği yemyeşil ormanları ve pirinç tarlaları ile biliniyor.

Krallık, animist inançlara göre yönetiliyor.

Ormanların derininde inşa edilmiş bu krallığı, kırmızı kaftanlı, kırmızı kavuklu, elinde gücün sembolü bambu süpürgesi ve ayağında sadece çorap bulunan, mütevazılığı simgelediği için taht yerinde taburede oturan Kral Sibilumbai Diedhiou yönetiyor.

Siyasi liderlik vasfının yanı sıra tanrıları Ata Emit'in halkın arasındaki elçisi, ruhların tercümanı olarak kabul edilen Kral Sibilumbai'ye, tebası bu vazifeyi yürüttüğü için yerel dilde Mane (Majesteleri) olarak hitap ediyor.

Ülkenin etnik topluluğu Diolaların oluşturduğu krallık, eşsiz doğasının yanında, kültürü, gelenekleri, dini ritüelleri ve sosyal uyumu ile dikkat çekiyor.

Krallık geleneklerine göre dilenmenin yasak olduğu Oussouye'de, Kraliyet tarlalarında hasat edilen pirinç, toplanan meyveler ile gelen yardımlar halkı beslemek ve yıl boyunca fakirlere yardım için kullanılıyor.

Kültürel olarak Senegal'in en dikkat çekici yeri olarak görülen bu animist krallıkta azınlıkta da olsa Müslüman ve Hıristiyanlar yaşıyor.

Ancak yerli inanış biçimi animizm dışında diğer inançlara bağlı olanlar krallığın tebasından sayılmıyor ve krallık konseyinin içinde yer alamıyor.

Yaklaşık 100 bin insanı kapsayan Oussouye'de, kraldan başka kimse kırmızı giyemiyor.

Oussouye halkı, animist gelenek ve ritüelleri uygulayan erk olarak gördükleri Krallarından, doğadaki işaretleri okuyarak animist Tanrı Ata Emit ve ruhları ile iletişimde olmasını, onların mesajlarını kendilerine iletmesini bekliyor.

Kral bunun yanı sıra törenler için tarih belirleme, çiftçilere toprak tahsis etme gibi krallığının ahenk ve refahını sağlama gündemini belirliyor.

Halkın sadece akşam ziyaret edebildiği Kralı, belirli günlerde yerli yabancı birçok turist de ziyaret ediyor.

Özel gün ve ziyaretlerde krallığın gençleri, Aborjinlerin yerel ritüeli Haka dansına benzerliği olan Ekonkone dansı ile gelenleri karşılayıp gösteriler düzenliyor.

En eski kayıtlar 1900'lerin başına kadar gitse de Oussouye Krallığı'ının tarihçesinin yüzyıllar öncesine dayandığı düşünülüyor.

Tarih boyunca hep animist inanışa göre yönetilen krallıkta, kral geleneksel bir monark değil yönetimde "ihtiyar heyeti' de etkin rol oynuyor.

Animist inanca göre, kral veraset yoluyla değil erdemli özelliklerine göre ruhlar tarafından belirlenip ihtiyar heyetine tebliğ edilerek seçiliyor.

Kral seçildiğinde kutsal ruhları devralarak tanrıları Ata Emit ile tebası arasında elçilik vazifesi görüyor.

Ruhlarla arasındaki ruhani bağlantı kesilmemesi için bileğindeki saatten başka teknolojik araç ve gereç kullanmayan Kralın, halkı ve dışarısı ile bağlantısını sağlayan 3 tane yardımcısı bulunuyor.

Kralın ölmesi durumunda ihtiyar heyeti, Krallığın 3 temel ailesi arasında kral olmaya layık kişiyi belirlemek üzere toplanıyor.

Halkı yönetme kabiliyeti olmayan bir kişi bulunmadığında, taht boş kalıyor. Eski Kral öldüğünde Oussouye Krallığı, 16 yıl (1984-2001) başsız kaldı.

İhtiyar heyeti 16 yıl sonunda ismi Olivier Diedhiou olan ve önceki hayatında tamircilik yapıp güvenlik görevlisi olarak çalışan yeni kralı, ruhlar tarafından işaret edildiği gerekçesiyle yönetime getirdi. Olivier, geleneklere göre Sibilumbai Diedhiou ismini alarak tahta geçti.

Oussouye'de kral seçilen kişi tevdi edilen bu görevi reddedemediği gibi ölene kadar bırakamıyor. Kral, Oussouye'de hayatı boyunca tahtta kalmak zorunda.

Resmi bir yetkisi olmasa da meşru bir siyasi ve geleneksel aktör olarak görülen Kral Sibilumbai, ülkedeki bütün otoriteler tarafından saygı görüyor.

Zaman zaman ayrılıkçı faaliyetlerin görüldüğü Kazamans'da Kral barışın sağlanmasında önemli rol oynuyor. Kral Sibilumbai, devlet ile ayrılıkçılar arasında arabuluculuk vazifesini görüyor.

Son kral Sibilumbai, 2000’lerin başında Kazamans bölgesindeki isyanda ve Oussouye’de barışın sağlanmasında önemli bir rol oynadı.

Bölgede şimdilerde ayrılıkçı faaliyetlere rastlanmamasında Kral'ın büyük katkısının olduğu belirtiliyor.

Kraliyet esaslarına göre tahtta kaldığı süre içerisinde hiçbir zaman krallığının sınırları dışına çıkamayan Kral Sibilumbai, AA muhabirine yaptığı açıklamada “Kral olarak hayat çok daha zor” diye konuştu.

Kral Sibilumbai, Türk İşbirliği ve Koordinasyon Ajansı Başkanlığı'nın (TİKA) tebası için zaman zaman gıda ve kırtasiye malzemelerini getirdiğini belirterek, Türkiye'ye teşekkür edip Türk halkına selamlarını iletti.

Getirilen kırtasiye malzemelerinin Oussouye'li çocukların eğitimlerine önemli katkılar sağlayacağına işaret eden Kral, "Türkiye tebama yardım ettiği için minnettarım. Bu çocuklar yarın bir yerlere geldiğinde Oussouye'ye ve Senegal'e büyük katkılar sağlayacak." diye konuştu.

Kaynak: AA