İstanbul
Küresel sorunlardan kaynaklı olarak sıfır araçta bulunurluk problemi devam ediyor. Piyasada istediği ya da herhangi bir sıfır araç bulamayan tüketiciler de ikinci ele yöneliyor. Bu talebin devam edip etmediği ve fiyatlarla ilgili beklentiler merak konusu oldu.
Otokoç Otomotiv İkinci El ve Filo Operasyonları Direktörü Birkan Çalışkan, AA muhabirine yaptığı açıklamada, yılın ilk 6 ayında bir yandan 2. el pazarında talebin karşılanmasında zorlanılan bir döneme tanıklık edilse de iş sonuçları açısından bir önceki yılla karşılaştırıldığında yüzde 32'lik bir büyüme kaydedildiğini söyledi.
Talepteki söz konusu yüksek seyrin bayram arifesine kadar devam ettiğini aktaran Çalışkan, "Bununla birlikte, bayram dönüşünden itibaren gerek kredi faizlerindeki yükselişler ve kredibilitedeki zorluklar gerekse yükselen fiyatlar tüketici taleplerinde bir miktar düşüşe sebep oldu. Ağustos başı itibarıyla bakıldığında ise aynı durumda seyreden bir ikinci el pazarıyla karşı karşıya olduğumuzu söylemek mümkün." dedi.
Sıfır araç tedarikinde 2022 başından itibaren yaşanmaya başlanan problemlerin, ikinci el piyasasında talebin, buna bağlı olarak da satış adetlerinin artmasını beraberinde getirdiğini anlatan Çalışkan, "Bununla birlikte temmuz ayında başlayan yavaşlama ve ağustos ayı başında da benzer ilerleyen talebe bakıldığında, artık bu etkinin ortadan kalktığını söylemek mümkün. Nitekim önemli bir gösterge kabul edilen ilan sayılarındaki artış ve şu anda satışta olan ikinci el araç sayısının yaklaşık bir ay öncesine göre bile yüzde 20 daha fazla olması da ikinci el pazarında bir stok birikiminin başlamakta olduğunun bir göstergesi." diye konuştu.
"Ortalama yüzde 7 seviyesinde bir fiyat düşüşü gözlemlenmekte"
İkinci ele yönelik talebin biraz yavaşladığını ifade eden Çalışkan, "Bu da fiyatlarda belli oranda bir düşüşü beraberinde getiriyor. Bakıldığında, temmuz ayı başından ağustos ayı başına kadar olan dönemde, pazarda ortalama yüzde 7 seviyesinde bir fiyat düşüşü gözlemlenmekte. Yüksek değişkenlik gösteren günümüz ekonomik şartları içerisinde, önümüzdeki çok yakın döneme ilişkin bir öngörüde bulunmak pek de kolay değil. Bununla birlikte şu anda özellikle satıcıların elinde daha önceki yüksek maliyetlerle oluşmuş stoklar da ne yazık ki fiyatların çok fazla düşmesine imkan vermeyecektir görüşündeyim." dedi.
Sıfır araç fiyatlarında kura bağlı artışın da devam ettiğine işaret eden Çalışkan, "Önümüzdeki dönemde stok birikimine bağlı olarak aşağı doğru birtakım fiyat hareketleri gerçekleşiyor gibi görünse de orta ve uzun vadede genel olarak makro ekonominin etkileriyle fiyatların tekrar yukarıya doğru gitme potansiyeli taşıdığını düşünüyorum." ifadesini kullandı.
Çalışkan, son dönemlerde tüketicide oluşan ÖTV'de düzenleme beklentisine ilişkin ise "Düzenlenme ifadesiyle 'ÖTV indirimden ziyade ÖTV baremlerindeki bir güncelleme' kastediliyor gibi düşünülebilir. Yetkililerce böyle bir barem düzenlemesi yapılması durumunda güncelleme oranına bağlı olarak kimi araçların da bir alt ÖTV dilimine düşmesi ve beraberinde de fiyatı bir ölçüde daha uygun hale getirmesi söz konusu olabilir." değerlendirmesinde bulundu.
"Tüketiciler 'bekle-gör' politikasına geçti"
letgo Araba Operasyonlarından Sorumlu Genel Müdürü Tuluy Noyan ise 2. el oto pazarının temmuz ayının son haftasındaki ÖTV gündemiyle birlikte normalin gerisinde seyrettiğini ancak gerek kurdaki hareketlilik gerekse ÖTV söylemlerinin fiyatları geçici olarak etkilediğini söyledi.
"Piyasalar böylesi gündemlere karşı direnç kazandığı için etkisi de mevcut ortamda sınırlı kalıyor" diyen Noyan, pazarda geçmişe kıyasla çok daha az yeni araç bulunduğu için arz olmayınca indirimin etkisinin de sınırlı olduğunu kaydetti.
Noyan, bu tarz gündemlerle tüketicilerin "bekle-gör" politikasına ve pazarın da bir müddet beklemeye geçtiğini ancak ağustos ayı içinde normalleşme beklediklerini bildirdi.
"Bu sektörü bir yatırım alanı olarak görüp hareket eden bir kitle oluştu"
Son dönemde normal tüketicinin dışında ikinci el oto alım satımı yapan, bu sektörü bir yatırım alanı olarak görüp hareket eden bir kitle oluştuğunu ifade eden Noyan, "Son gündemle birlikte soğuyan pazara 2. el araç sektörünün oyuncuları yüzde 3-5 bandında bir indirime giderek yanıt verdi. Diğer yandan pazardaki gelişmeleri, sıfır araç girişleri ve fiyatlar açısından değerlendirdiğimizde, markaların yüzde 10'a kadar varan fiyat artışlarına gittiğini görüyoruz. Dolayısıyla ilk şok etkisi atlatıldıktan sonra ikinci el oto pazarında yeniden bir yükseliş beklemek doğru olur." şeklinde konuştu.
Tuluy Noyan, 2. el fiyatlarında öngörülebilir sürede daha fazla düşüş beklemediklerini aktararak, şunları kaydetti:
"ÖTV düzenleme beklentisi pazarı çok hızlı etkiledi. Bu tarz haberler anlık olarak pazara yansıyor. Satışlar pazar genelinde temmuzun son haftası itibarıyla düştü. Ardından fiyatlarda yüzde 3-5 bandında kısmi bir gerileme oldu ve burada durdu. Ancak ağustos içerisinde normalize olmasını bekliyoruz. Diğer yandan pazardaki gelişmeleri; sıfır araç girişleri ve fiyatlar açısından değerlendirdiğimizde markaların yüzde 10'a kadar varan fiyat artışlarına gittiğini görüyoruz. Dolayısıyla ilk şok etkisi atlatıldıktan sonra ikinci el oto pazarında yeniden bir yükseliş beklemek doğru olur."
"Şu anda otomotiv piyasasında 'sıfır araç yok' algısı var"
2plan İcra Kurulu Başkanı Orhan Ülgür de "Bayram öncesi başlayan durgunluk, otomotiv ve ekonomideki gelişmelerin etkisiyle ağustos ayında da devam ediyor. ÖTV indirimi beklentisi, döviz kurlarında son dönem yaşanan artış, kredilerdeki ulaşılmaz görünüm tüketicinin 'bekle ve gör tutumu' sergilemesine yol açıyor. 2. el firmalarının ellerindeki stok miktarının artması ve işletmeden işletmeye yapılan ticaretin yavaşlaması sonucunda da yaşanan durgunluk arttı." ifadelerini kullandı.
"Sebebi ne olursa olsun şu anda otomotiv piyasasında 'sıfır araç yok' algısı var" diyen Ülgür, anlık ya da birkaç günlük küçük oranlarda geri gelişler yaşansa da fiyatlarda genel gidişatın yukarı yönlü olacağını söyledi.
"ÖTV'ye ilişkin açıklamalar tüketicide beklenti oluşturdu"
Otoshops Genel Müdürü Melih Mutlu ise sıfır araç piyasasındaki tedarik problemlerinin doğrudan 2. el araçların fiyat ve talep artışlarına neden olduğunu, pazara yeni araç girememesi nedeniyle ikinci el araçlarda da çeşitliliğin dönem dönem azaldığını kaydetti.
Mutlu, "Talebin piyasada bulunan arzı karşılamaması sebebiyle fiyatlar yılbaşından bu yana yaklaşık yüzde 50 artış gösterdi. Yüksek model yılına ait ikinci el araçların, sıfır araç fiyatları seviyesinde seyretmesiyle birlikte bayram sonrası tüketicinin satın alma eğiliminde durgunluk gözlenmeye başlandı. Temmuz ayı sonunda yapılan ÖTV'ye ilişkin açıklamaların tüketicide beklenti oluşturmasıyla ağustosun diğer aylara göre durgun başlamasına sebep olduğu söylenebilir." değerlendirmesinde bulundu.
Fiyatların yönüyle ilgili beklentisini de paylaşan Mutlu, sözlerini şöyle tamamladı:
"Talep azalmasına tüketicilerin bir kısmının ÖTV konusunda beklenti içinde olması, bir kısmının da krediye ulaşmakta zorlandığı ya da pahalı finansmandan kaçınmasını sebep olarak gösterebiliriz. Taleplerde oluşan azalma devam ettiği sürece ikinci el araç fiyatlarında düşüşler gözlenebilir. Ancak döviz kurlarının etkisiyle yükselen sıfır araç fiyatları, ikinci el araçlarda talep ve fiyat artışını tekrar tetikleyecektir. Araç bulunurluğunun kısıtlı olduğu bir dönemde yapılacak olan düzenlemenin sıfır araç piyasasına yansıması da sınırlı olacaktır. İkinci el pazarında bu beklenti ile fiyatlar dengelenmeye başlamış ve tüketiciler için alım fırsatları oluşmaya başlamıştır."
Kaynak: AA
dikGAZETE.com