Ankara
Türkiye Odalar ve Borsalar Birliği, 2024 yılı Sanayi Kapasite Raporu istatistiklerini yayınladı.
Buna göre, 2023 yılında 97 bin 346 olan "kapasite rapor" sayısı, 2024'te yüzde 3,28 azalışla 94 bin 150 olarak kayıtlara geçti.
Bu raporların ait olduğu üretim tesislerinin yüzde 43,27'sinde 1-9, yüzde 39,73'ünde 10-49, yüzde 8,15'inde 50-99, yüzde 6,17'sinde 100-249, yüzde 2,68'inde ise 250'den fazla çalışan bulunuyor.
Geçen yıl sanayi kapasite raporuna sahip tesislerde toplam çalışan sayısı, önceki yıla göre yüzde 0,32 artarak 4 milyon 7 bin 51 kişiye yükseldi.
Bu kişilerin yüzde 5,11'i 1-9 çalışan bulunan tesislerde istihdam edilirken, yüzde 21,66'sı 10-49, yüzde 13,49'u 50-99, yüzde 22,33'ü 100-249, yüzde 37,42'si 250 ve daha fazla çalışanı bulunan tesislerde istihdam ediliyor.
Geçerli raporlara göre istihdamın en fazla olduğu 5 il, İstanbul (761 bin 209), Bursa (335 bin 441), İzmir (262 bin 768), Kocaeli (255 bin 979) ve Ankara (233 bin 671) olarak sıralandı.
En az çalışan bulunan son 5 il ise Iğdır (1298), Hakkari (783), Tunceli (586), Ardahan (577) ve Bayburt (239) olarak kayıtlara geçti.
Bu dönemde KOBİ ölçeğindeki sanayi firmalarının istihdamdaki payı yüzde 63,06'dan yüzde 62,58'e gerilerken, büyük firmaların payı yüzde 36,94'ten yüzde 37,42'ye yükseldi.
Sanayide en çok istihdam artışı sağlayan şehirler de yüzde 20,60 ile Sakarya, yüzde 16,73 ile Iğdır, yüzde 14,12 ile Yozgat, yüzde 11,86 ile Zonguldak ve yüzde 10,52 ile Kırıkkale oldu.
Sanayide istihdam azalışının en çok olduğu şehirler ise yüzde 14,64'le Malatya, yüzde 20,33'le Bayburt, yüzde 20,4'le Gümüşhane, yüzde 26,46'yla Muş ve yüzde 30,97'yle Ağrı olarak kayıtlara geçti.
Bölgeler bazında sanayi istihdamında en çok artış yüzde 3,89 ile Orta Anadolu, yüzde 3,34 ile Batı Anadolu ve 3,26 ile Batı Karadeniz'de görüldü.
Sanayi istihdamında düşüş yaşanan bölgeler ise yüzde 9,83 ile Ortadoğu Anadolu, yüzde 7,31 ile Kuzeydoğu Anadolu ve yüzde 3,08 ile İstanbul olarak belirlendi.
En çok mühendis Doğu Marmara'da çalışıyor
Doğu Marmara'da çalışan 50 bin 735 mühendise karşılık, Batı Anadolu'da 45 bin 894, İstanbul'da 43 bin 602, Ege'de 29 bin 424, Akdeniz'de 12 bin 595 mühendis sanayi tesislerinde istihdam edildi.
Toplam çalışanların yüzde 5,38'ini mühendis, yüzde 4,65'ini teknisyen, yüzde 6,22'sini usta, yüzde 71,19'unu işçi, yüzde 11,31'ini idari personel oluşturdu.
Sanayi tesislerinde ortalama 42,56 kişi çalışıyor. Sanayi tesisi başına en çok çalışanı bulunan il Çankırı olurken, bu kenti Zonguldak, Bartın, Bilecik ve Tekirdağ izledi.
Kapasite raporlarının 2 bin 938'i yüksek teknoloji alanında düzenlendi
Söz konusu dönemde yüksek teknoloji kapsamındaki sanayi tesislerinin oranı yüzde 2,36'dan yüzde 2,48'e yükseldi. Orta-yüksek teknoloji kapsamındaki sanayi tesislerinin oranı yüzde 24,12'den yüzde 26,6'ya çıktı. Orta-düşük teknoloji kapsamındaki sanayi tesislerinin oranı yüzde 30,45'ten yüzde 29,56'ya geriledi. Düşük teknoloji kapsamındaki sanayi tesislerinin oranı ise yüzde 43,07'den yüzde 41,34'e düştü.
Geçerli kapasite raporlarının 2 bin 938'i yüksek teknoloji ürünleri, 31 bin 527'si orta-yüksek teknoloji, 35 bin 70'i orta-düşük teknoloji ve 49 bin 1'i düşük teknoloji alanında düzenlendi.
2024 yılı sonu itibarıyla en çok kapasite raporu "fabrikasyon metal ürünleri imalatı (makine ve teçhizat hariç)" konusunda hazırlandı. En çok kodlanan diğer faaliyet grupları "başka yerde sınıflandırılmamış makine ve ekipman imalatı", "gıda ürünlerinin imalatı", "tekstil ürünlerinin imalatı" ve "kauçuk ve plastik ürünlerin imalatı" olarak kayıtlara geçti.
En az kapasite raporu düzenlenen faaliyet grupları ise "tütün ürünleri imalatı", "diğer hizmet faaliyetleri", "balıkçılık ve su ürünleri yetiştiriciliği", "ham petrol ve doğal gaz çıkarımı" ve "ormancılık ile endüstriyel ve yakacak odun üretimi" olarak sıralandı.
En çok rapor İstanbul'da, en az rapor Bayburt'ta düzenlendi
En çok kapasite raporu düzenlenen 5 il, İstanbul (25 bin 984), Bursa (6 bin 437), Ankara (6 bin 339), İzmir (5 bin 899) ve Konya (4 bin 170) oldu.
En az kapasite raporu düzenlenen iller ise Bayburt (14), Ardahan (26), Tunceli (37), Hakkari (38), ve Iğdır (64) olarak kayıtlara geçti.
2024 yılı sonu itibarıyla 1222 yabancı sermayeli firma kapasite raporu yaptırdı.
Yabancı sermayeli firmaların üretim tesislerinin en çok olduğu kent İstanbul (266) oldu. Bu ilin ardından İzmir (221), Kocaeli (201), Bursa (121) ve Tekirdağ (87) geldi.
Yabancı sermayeli firmaların kapasite raporu yaptırdıkları tesislerin faaliyet grubuna göre sıralamasında 236 ile "fabrikasyon metal ürünleri imalatı (makine ve teçhizat hariç)" öne çıktı. Bunu, 181 ile "kimyasalların ve kimyasal ürünlerin imalatı" 157 ile "başka yerde sınıflandırılmamış makine ve ekipman imalatı", 144 ile "kauçuk ve plastik ürünlerin imalatı", ve 112 ile "büro yönetimi, büro destek ve iş destek faaliyetleri" takip etti.
Yabancı sermayeli sanayi tesisi sayısında 255 ile Almanya ilk sırada yer aldı. Bu ülkeyi Hollanda (114), İtalya (87), Fransa (71) ve İspanya (63) izledi.
Kaynak: AA
dikGAZETE.com