Samsun
Çevre, Şehircilik ve İklim Değişikliği İl Müdürlüğü, 6306 sayılı Afet Riski Altındaki Alanların Dönüştürülmesi Kanunu kapsamında yapı malikleri veya kanuni temsilcilerin müracaatıyla lisanslandırılmış firmalar aracılığıyla kentte riskli yapı tespiti araştırması gerçekleştirdi.
Araştırma sonucunda 2 bin 171 bina riskli yapı tespit edildi. Bu binaların 4 bin 742'si konut ve 1304'ü de iş yeri olmak üzere 6 bin 46 bağımsız bölümden oluştuğu belirlendi.
Ondokuz Mayıs Üniversitesi (OMÜ) Mimarlık Fakültesi Dekanı Prof. Dr. Mehmet Çetin, AA muhabirine, 6306 sayılı Afet Riski Altındaki Alanların Dönüştürülmesi Kanunu kapsamında binaların riskli yapı olarak tespit edilebildiğini söyledi.
Bu riskli yapı tespit sürecinin belli hüküm ve yönetmeliklere göre planlandığına işaret eden Prof. Dr. Çetin, şöyle konuştu:
"Bu planlarda, yapıların yapısal durumu, kullanılan malzemeler, taşıyıcı sistemlerin yeterliliği, zemin koşulları, yaşı ve planlama süreçlerindeki etkiler değerlendirilmektedir. Bu kapsamda, riskli yapıların tespiti ve bu yöndeki çalışmalar, yapı güvenliğinin artırılması ve kentlerin afetlere karşı dirençli hale getirilmesi açısından büyük önem taşımaktadır. Riskli yapıların tespit süreci, can ve mal güvenliğini sağlamak ve deprem veya diğer afetlerde oluşabilecek kayıpları önlemek amacıyla yürütülmektedir. Riskli yapıların belirlenmesi, sadece bireylerin değil aynı zamanda toplumsal güvenliğin sağlanmasının da bir parçasıdır. Bu süreç ilgili yönetmelikler ve hükümlere göre, riskli binalardaki mülk sahiplerine 18 ay, kiracılara ise 2 ay kira yardımı yapılmaktadır. Samsun'daki riskli yapıların hızlı ve sağlıklı bir şekilde yenilenmesi hem sosyal hem de kentsel yapının sağlıklı bir dönüşüm geçirmesi için hedeflenmektedir. Bu bağlamda, dönüşüm süreçlerinin planlı ve etkili bir şekilde yürütülmesi amaçlanmaktadır."
Prof. Dr. Çetin, riskli yapılarda bina sahiplerinin oturmasının da risk taşıdığına dikkati çekerek, "Riskli yapılarda, yapının taşıyıcı sistemlerindeki yetersizlikler, kolonlardaki deformasyonlar ve zamanla yıpranan yapı malzemeleri, yapısal bütünlüğü zayıflatarak ani göçmelere (çökmelere) yol açabilir. Özellikle yapının kullanım ömrü dolduğunda yapının taşıyıcı sistemindeki deformasyonlar ve zemin özelliklerindeki bozulmalar, göçme riskini daha da yükseltmektedir." dedi.
"Riskli yapıların tespiti büyük önem taşımaktadır"
Doğal afetlerin bu süreci hızlandırdığını aktaran Çetin, sözlerini şöyle sürdürdü:
"Zemin etüdünün düzgün yapılmaması, ilerleyen zamanda zeminde kayma, sıvılaşma gibi sorunlara sebep olabilir. Bu etkiler yapının taşıyıcı sisteminde büyük zorlanmalara sebep olur ve bu zorlanmalar taşıyıcı elemanlarda deformasyonlara yol açar. Bunun sonucunda yapı elemanlarında oluşan çatlaklar sebebiyle kolonlarda korozyon, donatı demirlerinde ise paslanmalar oluşur. Ayrıca malzemelerin bozulmasına ve yapının çürümesine yol açar. Bu olumsuzluklar, belirli bir süre sonunda yapıyı göçme aşamasına getirir. Bu tehlikelerin önüne geçmek için riskli yapıların tespiti büyük önem taşımaktadır. Güvenli yaşam alanlarının oluşturulması sadece bireysel değil toplumsal bir sorumluluktur. Riskli yapıların belirlenmesi, gelecekte meydana gelebilecek can ve mal kayıplarını önlemek açısından kritik bir adımdır. Bu tür yapılarda yaşamaya devam edilmesi, olası afetlerde ağır sonuçlara yol açabileceğinden, riskli yapıların kullanılmaması için gereken özenin gösterilmesi gerektiği vurgulanabilir."
"Tehlikeler göz ardı edilmemelidir"
Samsun'un Kuzey Anadolu Fay Hattı'nın nispeten yakın olduğunu vurgulayan Prof. Dr. Çetin, şunları kaydetti:
"Kuzey Anadolu Fay Hattı Türkiye'nin en aktif ve tehlikeli fay hatlarından birisi fakat Samsun'un merkezinden doğrudan geçmemektedir. Samsun, Kuzey Anadolu Fay Hattı'na nispeten yakın bir konumda yer almaktadır. Bu sebeple şehir deprem riski açısından düşük ila orta riskli bir bölge olarak değerlendirilmektedir. Fakat deprem riskinin düşük olması yapıların tamamen güvende olduğu anlamına gelmemektedir. Bu bağlamda depremin şiddetinin düşük veya yüksek olmasına bakılmaksızın riskli yapıların taşıdığı tehlikeler göz ardı edilmemelidir. Yapıların taşıyıcı sistemlerinin yetersizliği, zemin özellikleri, iklim koşulları ve diğer yapısal problemler risk faktörlerini arttırarak riskli yapılarda tehlike oluşturur. Bu riskli yapılar ani göçmelere sebep olacağı için bu bağlamda gerekli önlemlerin alınması gerektiği düşünülmektedir. Yapıların güvenli ve yönetmeliklere uygun şekilde yapılması hayati önem taşıdığı ifade edilebilir. Hem ekonomik anlamda hem de can kaybının önlenmesi anlamında bu yapıların güçlendirilmesi ve dirençli bir kent yapısının oluşturulması gerektiği düşünülmektedir."
Kaynak: AA
dikGAZETE.com