MOSKOVA (AA) - EMRE GÜRKAN ABAY - "Rusya’nın Davos'u" olarak nitelendirilen St. Petersburg Uluslararası Ekonomi Forumu (SPIEF), yüzlerce üst düzey yetkili ve binlerce ziyaretçinin katılımıyla sona ererken, Türk iş dünyasının zirveye ilgisi sınırlı oldu.
Rusya’nın St. Petersburg kentinde 1-3 Haziran'da düzenlenen SPIEF, tüm dünyadan yaklaşık 14 bin ziyaretçiye ev sahipliği yaptı.
Rusya Devlet Başkanı Vladimir Putin, Hindistan Başbakanı Nerandra Modi, Avusturya Şansölyesi Christian Kern ve BM Genel Sekreteri Antonio Guterres'in de konuşmacı olarak yer aldığı SPIEF'deki oturumlar, televizyon ve internet üzerinden canlı olarak 83 ülkede izlendi.
143 ülkeden iş dünyası temsilcileri, uzmanlar, akademisyenler ve devlet yetkilileri de zirvenin ziyaretçileri arasında yer aldı.
SPIEF’in düzenleyicisi Roscongress yetkililerinden alınan bilgiye göre, sadece ABD’li 140 şirketin 560 temsilcisinin katıldığı foruma, Rusya ve Türkiye arasında giderek ivme kazanan ticari ilişkilere rağmen Türk iş dünyasının ilgisi düşük kaldı.
36 milyar dolarlık anlaşma imzalandıRusya’ya yönelik uygulanan yaptırımlara rağmen çoğunluğu ABD ve AB gibi bölgelerden olmak üzere yaklaşık 637 şirket SPIEF’te temsil edilirken, forum kapsamında toplam değeri 2 trilyon rubleyi (yaklaşık 36 milyar dolar) geçen 386 anlaşma imzalandı.
Türk iş dünyasından ise forumda ön plana çıkan tek anlaşma, IC İçtaş İnşaat ve İtalyan Astaldi firmalarının kurduğu ortak girişim ICA ile Rusya Federal Karayolları Genel Müdürlüğü (Rosavtodor) arasında imzalanan iş birliği protokolüydü.
Forumda Orta Doğu, Doğu Avrupa ve Avrasya bölgelerindeki ekonomi ve enerji alanlarındaki gelişmeler de birçok farklı oturumda Rusya’dan ve dünyadan uzmanlarla ele alınırken, bu yıl Sırbistan ve Hindistan temalı çok sayıda sunum ve tanıtım yapıldı.
Özellikle Rusya'da geçtiğimiz hafta yürürlüğe giren ve Türk şirketlerine, vatandaşlarına ve ürünlerine yönelik domates ithalatı hariç tüm kısıtlamaları kaldıran kararnamelere rağmen Türkiye’den hiçbir uzman oturumlarda yer almazken, Türk iş dünyasından da çok az sayıda katılımcının forumu ziyaret ettiği görüldü.
"Yapısal reform" retoriği ön plana çıktıForumun Rus ekonomisine ilişkin ön plana çıkan konuları ise ağırlıklı olarak, ülkede yıllardır tekrar edilen bir retorik haline gelen “yapısal reformlar” oldu.
Rus ekonomisinde geçtiğimiz yılın son çeyreğinden itibaren çıkılan resesyona rağmen, yüzde 0,5 ila 1 arasında seyreden ekonomik büyümenin nasıl arttırılabileceği forumun öne çıkan tartışma konularından biri olurken, Batılı ülkelerin Rusya’ya yönelik devam eden yaptırımları da yine gündemdeydi.
Rusya Devlet Başkanı Vladimir Putin’in ekonomi danışmanı ve Rus Stratejik Araştırmalar Merkezi Başkanı Aleksey Kudrin, forumda yaptığı bir konuşmada, kamu sektör payının azaltılmasının ve özel sektöre ağırlık verilmesinin Rus ekonomisi için önemli bir gereksinim olduğunu vurgulayarak, “Ülkenin tüm petrol sanayisinin 7 yıl içerisinde tamamıyla özelleştirilmesi gerekiyor.” ifadelerini kullandı.
Rusya Merkez Bankası Başkanı Elvira Nabiullina da Rus ekonomisinin toparlanması için enflasyondaki gerilemenin kendi başına yeterli olmadığı değerlendirmesinde bulundu.
Diğer çoğu yetkili gibi yapısal reformların önemine de vurgu yapan Nabiullina, gerekli reformların yapılması halinde iki yıllık resesyon sürecinden sonra Rus ekonomisinin tekrar istikrarlı büyüme rakamlarına ulaşabileceğini söyledi.
ABD’li iş adamlarıyla bir toplantı yapan Devlet Başkanı Vladimir Putin de katılımcılardan yardım isteyerek, “ABD ile tekrar diyalog kurulmasına destek olun. Donald Trump ve yönetimine yardımcı olmalısınız.” dedi.
Enerjide önemli anlaşmalarSPIEF’te Rusya’nın önde gelen enerji şirketlerinden Rosneft ve Gazprom’un yaptığı anlaşmalar da özellikle bölgesel enerji dinamikleri açısından büyük önem taşıyacak.
Örneğin Rusya’nın en güçlü figürlerinden biri olarak gösterilen Rosneft Üst Yöneticisi İgor Seçin ve BP İcra Kurulu Başkanı Bob Dudley’in hazır bulunduğu bir törenle, iki şirketin 2019'dan itibaren doğalgaz satış, keşif, üretim ve pazarlamasına yönelik iş birliği anlaşması imzalandı.
Anlaşma kapsamında iki şirket arasında, doğalgaz satış, keşif, üretim ve pazarlanması ile Rusya ve başka ülkelerdeki sıvılaştırılmış doğalgaz (LNG) projelerinde de stratejik iş birliği yapılacak. Rosneft'in çıkardığı doğalgazın 2019'dan itibaren BP tarafından Avrupa’ya satılması planlanıyor.
Dünyanın en büyük doğalgaz üreticisi konumundaki Gazprom’un elinde bulundurduğu Rusya’dan doğalgaz ihraç etme tekelini, bu anlaşma ile Rosneft’in kırıp kıramayacağı da önümüzdeki dönümde sık sık gündeme geleceğe benziyor.
Forum kapsamında 50’ye yakın anlaşma imzalayan Gazprom ise yine SPIEF’in öne çıkan Rus şirketlerinden birisi oldu.
Avusturyalı enerji şirketi OMV arasında Karadeniz'de düşük hacimli sıvılaştırılmış doğalgaz (LNG) üretim, nakliye ve satışının artırılmasına yönelik iş birliği anlaşması imzalayan Gazprom, İtalyan Edison ve Yunan DEPA enerji şirketleri ile de Rus gazının Türkiye üzerinden Yunanistan ve İtalya'ya gönderilmesi konusunda iş birliği protokolü imzaladı.
Söz konusu protokolle, TürkAkım Doğalgaz Boru Hattı Projesi'nin Avrupa'ya doğalgaz tedarik edecek ikinci hattı ile Türkiye-Yunanistan-İtalya Doğalgaz Boru Hattı ve Avrupa Poseidon Boru Hattı Projelerinin desteklenmesi hedefleniyor.