Ankara
ABD'nin ve Avrupa ülkelerinin Rusya'ya karşı açıkladığı ekonomik yaptırımlar sonrası Rus ham petrol ihracatının tamamen kesilmesi halinde petrol fiyatlarında çok yüksek bir sıçramanın gerçekleşebileceği ve Brent petrolün varil fiyatının 130 dolara çıkabileceği değerlendiriliyor.
Oxford Enerji Araştırmaları Enstitüsünün raporuna göre, Rusya'dan petrol ihracatının tamamen durması durumunda risk altındaki miktar günlük yaklaşık 4,2 milyon varil civarında.
Bu durumda Brent türü petrolün varil fiyatının 2022'nin üçüncü çeyreğine kadar 130 dolara kadar yükseleceği ve bu yıl ortalama 116 dolar seviyesinde seyredeceği öngörülüyor.
Rusya-Ukrayna Savaşı'nın başlamasının ardından ABD, İngiltere, Avrupa Birliği, Avustralya ve bazı Asya ülkeleri, Rusya ekonomisini hedef alan uluslararası yaptırımları devreye sokmuştu.
Rusya'ya yönelik ilk yaptırımlar, petrol arzını veya enerji ödemelerini hedef almamıştı. Ancak dün Beyaz Saraydan yapılan açıklamada, Rusya'dan petrol ve gaz ihracatında yaptırım seçeneğinin ihtimaller dahilinde olduğu bildirildi.
ABD ve AB yaptırımları her ne kadar enerji ticaretini ve enerjiyle ilgili ödemeleri kapsamasa da bazı Rus bankalarının SWIFT sisteminden çıkarılması, birtakım finans kuruluşlarını Rusya ile ilgili işlemleri yapmaktan kaçınmaya sevk etti.
Ayrıca, bazı şirketlerin Rus kurumlarıyla iş yaparken maruz kalacakları risklerden kaçınmak amacıyla Rus ham petrolünü satın almakta isteksiz oldukları da piyasa oyuncuları tarafından dile getirildi.
Söz konusu şirketlerin yaptırımlara maruz kalmamasına rağmen kendi inisiyatifleriyle uyguladıkları bu ilave yaptırımların ciddi seviyelere gelmesiyle mart ve nisan aylarında Rusya'nın petrol ihracatında 3 ila 4 milyon varil civarında gerileme olacağı tahmin ediliyor. Böyle bir durumda da Brent türü petrolün varil fiyatının şu anki seviyesinin 25 dolar üzerinde seyredebileceği değerlendiriliyor.
Bu yüksek fiyatların küresel ekonomi üzerindeki potansiyel etkisi göz önüne alındığında, ABD'nin ve diğer ülkelerin kritik sonuçlara yol açacak bu tür senaryolardan kaçınmak isteyeceği ifade ediliyor. Ancak Rusya'nın mevcut yaptırımlara misilleme olarak enerji arzını kısıtlamaya gitme olasılığının risk algısının güçlenmesine yol açtığı kaydediliyor.
Rus petrolü kesilirse alternatif İran olabilir
Raporda, bu yıl petrol piyasasını şekillendiren önemli gelişmelerden birinin de uygulanan yaptırımların kaldırılarak İran petrolünün piyasaya sürülmesi olacağı belirtildi.
"Kapsamlı Ortak Eylem Planı" olarak adlandırılan anlaşmaya ilişkin müzakerelerde ilerleme kaydedildiğine yönelik açıklamalar, bu müzakerelerden yakın zamanda olumlu sonuç çıkacağı beklentilerini artırdı. Ancak Rusya-Ukrayna Savaşı'nın ABD'yi mevcut anlaşmazlıkları bir an önce çözerek bir anlaşma yapmaya zorlayıp zorlamayacağı konusundaki belirsizlik devam ediyor.
İran'ın, petrol fiyatlarındaki artışı anlaşmada çözümsüz kalan konularda elini güçlendirecek bir koz olarak görüp bu konuların çözülmesi konusunda ayak diremesi halinde, Viyana'da devam eden İran müzakerelerinin bir süre daha uzayabileceği ifade ediliyor.
Müzakerelerden gelecek günlerde sonuç çıkmasının beklendiği belirtilen raporda, İran'ın petrol ihracatının son aylarda zaten artış kaydettiği vurgulandı.
İran'n resmi haber ajansı IRNA'nın Uluslararası Atom Enerjisi Ajansının (IAEA) açıklamasına dayandırdığı haberine göre, IAEA Başkanı Rafael Mariano Grossi, cumartesi günü Tahran'ı ziyaret edecek.
İran Petrol Bakanına göre, İran'ın yabancı alıcılara petrol ürünleri satışı, ABD yaptırımlarına rağmen rekor seviyeye ulaştı. İran'ın petrol hareketlerini takip eden şirketlerden gelen son tahminlere göre, İran 2021'de günde 1,2 milyon varil petrol ihracatı yaptı.
Oluşacak artış seviyesi göz önüne alındığında, İran'ın yaptırım döneminde petrol üretim kapasitesinin bir kısmını kaybetmiş olabileceği değerlendiriliyor.
Kaynak: AA
dikGAZETE.com