Nobel Kimya Ödülü sahiplerini buldu

ANKARA

Nobel Kimya Ödülü'nün bu yılki sahibi, numunelerin son derece düşük sıcaklıkta incelenmesine olanak tanıyan kiro-elektron mikroskobisini geliştiren İsviçreli Jacques Dubochet, Alman Joachim Frank ve İngiliz Richard Henderson'un oldu.

İsveç Kraliyet Bilim Akademisi Nobel Komitesi, Nobel Kimya Ödülü'nün "çözelti haldeki biyomoleküllerde yüksek çözünürlüklü yapının belirlenmesini sağlayan kiro-elektron mikroskobisini geliştirdikleri için" Dubochet, Frank ve Henderson arasında paylaştırıldığını açıkladı.

Akademiden yapılan açıklamada, "Biyomoleküllerin görüntülenmesini hem kolaylaştıran hem de ilerleten kiro-elektron mikroskobisini geliştiren Dubochet, Frank ve Henderson, bu yılki Nobel Kimya Ödülü'ne layık görüldü. Bilim adamlarının geliştirdiği yöntem, biyokimya alanında yeni bir çağın başlangıcı oldu. Güçlü elektron ışınları biyolojik materyali öldürdüğü için elektron mikroskoplarının sadece ölü maddelerin görüntülenmesine uygun olduğu sanılıyordu. 1990'da Henderson, elektron mikroskobunda atomik çözünürlükte bir proteinin üç boyutlu görüntüsünü elde etmeyi başardı. Dubochet, Frank ve Henderson'ın çalışmaları sayesinde elektron mikroskobu, çok daha verimli bir biçimde kullanılmaya başlandı. 2013'te atomik çözünürlük hedefine ulaşıldı ve araştırmacılar, artık biyomoleküllerin üç boyutlu yapısını düzenli olarak elde edebiliyor. Geçen birkaç yılda bilimsel literatür, antibiyotik dirence yol açan proteinlerden Zika virüsünün yüzeyine kadar her şeyin görüntüleriyle doldu. Büyük bir hızla gelişen biyokimyayı heyecan verici bir gelecek bekliyor." ifadeleri kullanıldı.

Dubochet, 1942'de İsviçre'de dünyaya geldi. Cenevre ve Basel'de eğitim gören Dubochet, halihazırda Lozan Üniversitesinde görevine devam ediyor.

1940'ta Almanya'da dünyaya gelen Frank, 1970'te Münih Üniversitesinden mezun oldu. ABD'de yaşayan Frank, New York'taki Columbia Üniversitesinde öğretim üyesi olarak çalışıyor.

Henderson, 1945'te İngiltere'de dünyaya geldi ve 1969'da da Cambridge Üniversitesinden mezun oldu. Henderson, Cambridge'de Moleküler Biyoloji alanında çalışmalarını sürdürüyor.

Dubochet, Frank ve Henderson, 9 milyon İsveç Kronu (yaklaşık 4 milyon lira) tutarındaki ödülü paylaşacak. Üç bilim adamına, Alfred Nobel'in ölüm yıl dönümü 10 Aralık'ta düzenlenecek ödül töreninde birer diploma ve altın madalya da verilecek.

Nobel Edebiyat Ödülü'nün sahibi yarın belli olacak. Norveç Nobel Komitesi cuma günü Barış Ödülü'nün, İsveç Kraliyet Bilim Akademesi de pazartesi günü Ekonomi Ödülü'nün sahiplerini açıklayacak.

Muhabir: Umur Koçak Semiz