ABUJA - Tuğrul Çam
Türkiye'nin Abuja Büyükelçisi Hakan Çakıl, Nijerya'nın Türk iş adamları için önemli fırsatlar sunduğunu, ülkenin özellikle altyapı yatırımlarına ihtiyaç duyduğunu belirterek, "Nijerya'ya yatırım yapacak firmalarımız ilk başta rekabet nedeniyle belki biraz sıkıntı çekseler bile 3-4 yıllık süre zarfında burada kalıcı olurlar ve Nijerya'nın yükselişe geçeceği, dünyanın gelişen 10 pazarından biri konumunu güçlendireceği dönemde burada ciddi kar elde edebilirler. Nijerya'nın istikbali parlak." dedi.
Yaklaşık 200 milyon nüfuslu Nijerya'nın Sahraaltı Afrika'sının en önemli ülkesi olduğunu vurgulayan Çakıl, AA muhabirine verdiği mülakatta, ülkenin Türkiye'nin stratejik ortakları arasında bulunduğunu söyledi.
Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan'ın Mart 2016'da Nijerya'yı ziyaret ettiğini hatırlatan Çakıl, Erdoğan'ın bu ziyarette Türkiye tarafından stratejik ortak olarak görüldüğüne vurgu yaptığını kaydetti.
Çakıl, Nijerya'nın 1960'da ilan ettiği bağımsızlığını tanıyan ilk ülkelerden birinin Türkiye olduğunu ifade ederek, o zamandan beri ikili ilişkilerin gayet iyi seyrettiğini, iki ülkenin birçok uluslararası örgütte yakın iş birliği içinde olduğunu vurguladı.
Ekonomik iş birliklerinin ilişkilerde önemli bir boyut oluşturduğunu kaydeden Büyükelçi Çakıl, 2014 yılında Nijerya'nın, Türkiye'nin Sahra altındaki bir numaralı ticari ortağı olduğunu, 2015 ve 2016 yıllarında dördüncü sıraya düştüğünü söyledi.
Çakıl, bunun nedeninin ticari ilişkilerin azalmasından değil, Türkiye'nin Nijerya'dan ithal ettiği petrol ve doğal gazın birim fiyatlarındaki düşüşten kaynaklandığını aktardı. Çakıl, iki ülke arasındaki ticaret hacminin 2014 yılındaki 2,5 milyar dolardan 2015 yılında 1,1 milyar dolara, geçen yıl ise 1 milyar doların biraz altına düştüğünü ifade etti.
Türk iş adamlarının Nijerya'ya ilgisinin son yıllarda arttığını dile getiren Çakıl, 200 milyonluk ülkenin karlı bir pazar olduğunu, çok çeşitli iş imkanları bulunduğunu belirterek, "Firmalarımız çok kısa sürede yüzde 100 Türk sermayeli şirket kurup faaliyete başlayabilirler. Bu anlamda Türk firmalarını Nijerya'ya yatırım yapmaya davet ediyorum." diye konuştu.
Nijerya'da yatırım imkanları
Çakıl, "Özellikle enerji sektörü, dayanıklı tüketim mallarının Nijerya'ya ithalatı iş adamlarımız için karlı olabilecek sektörlerin başında geliyor. Müteahhitlik de Nijerya için önemli bir sektör. Ülke geniş ve kalabalık olduğu için konut ve farklı amaçlı binalara ihtiyacı ciddi seviyede. Türk firmaları özellikle bu konut projelerine talip olarak önemli projeler alabilirler." dedi.
Hakan Çakıl, başkent Abuja, ülkenin ticari başkenti sayılan Lagos, kuzeydeki büyük şehirler Kanu ve Kaduna'daki konut ihtiyacını Türk firmalarının karşılayabileceğini dile getirdi. Büyükelçi Çakıl, ayrıca Türkiye'nin Nijerya'dan petrol dışında palmiye ve susam yağı ithal ettiğini, tarım sektörünün iki ülke arasında önemli bir iş birliği alanı olabileceğini kaydetti.
Çakıl, Nijerya'daki elektrik üretim açığına da dikkati çekerek, yatırım imkanı bulunan alanlar hakkında şu bilgileri verdi:
"Türk firmalarının hidroelektrik santral ya da kömür veya mazotla çalışan elektrik santralları üretebilmek amacıyla Nijerya'ya gelmelerinde yarar görüyorum. Çünkü Nijerya'nın kısa ve orta vadede mutlaka enerji altyapısına önemli projeler hazırlaması gerekmektedir. Bunun dışında karayollarının rehabilitasyonu da önemli bir alandır. Keza, konut dışında hastane ve okul gibi yapılara ihtiyaç duyulmaktadır. Nijerya petrol piyasasını da özelleştirmiştir. Dünyanın petrol şirketlerinin çoğu Nijerya'da faaliyet göstermektedir. TPAO başta olmak üzere petrolle ilgilenen Türk firmaları da bu alanda yatırım yapabilirler."
Nijerya ekonomisinin Güney Afrika ile Afrika kıtasının en büyük iki ekonomisinden biri olduğuna işaret eden Çakıl, Nijerya halkının Türkiye'ye sempati duyması ve ikili siyasi ilişkilerin de iyi olması sayesinde Türk iş adamları için ülkede uygun bir yatırım iklimi bulunduğunu vurguladı.
"Yerel ortak tavsiyesi"
Büyükelçi Çakıl, Türk yatırımcıların Nijerya'da karşılaşabileceği zorluklar konusunda ise "Burada önemli olan iş adamlarımızın kendilerine güçlü bir yerel ortak bulmalarını tavsiye ederim." dedi.
Çakıl, "Nijerya'da iş adamlarımızın birtakım sorunları olabilir. Yalnız bu sorunlar bir yabancı ülkede yabancı ülkede yatırım yapılırken karşılaşılan ortalama sorunlardan çok fazla değildir." ifadesini kullandı.
Nijerya'da yatırım yapan Türk şirketlerinin 2 yıl gibi bir sürede kara geçmeye başladığını aktaran Çakıl, büyükelçiliğin de Türk iş adamlarına yardıma hazır olduğunu söyledi.
En büyük rakip Çin
Çakıl, Türk iş adamlarının Nijerya'daki tek rakibinin Çinli firmalar olacağını, bu firmaların kendi finansmanlarını getirdiğini, eyalet ya da federal düzeydeki ihalelerin çoğunu son yıllarda Çinli şirketlerin kazandığını belirtti.
Çinli şirketlerin genellikle yap-işlet-devret modeliyle ihale aldığını ya da proje karşılığında ham petrol aldıkları bilgisini paylaşan Çakıl, ABD ve Avrupalı şirketlerin bu yöntemle rekabet edemediğini söyledi.
Çakıl, "Nijerya'nın ham petrol ihraç ettiği ülkelerde birinci sırada Çin, ikinci sırada Hindistan gelmektedir. Çin, finansmanını yanında getirdiği için çok güçlü bir rekabetçidir. Türk firmalarımızın Çin ile ciddi bir rekabeti olacaktır. Ancak Türk firmalarının müteahhitlik hizmetlerinin kalitesini de Çin firmaları ile karşılaştırmamak gerekiyor." diye konuştu.
Nijerya'nın genç nüfusu ve zengin doğal kaynaklarına vurgu yapan Çakıl, "Nijerya, altyapı ihtiyacı olan bir ülke. Petrol ve doğal gazdan düzenli geliri olduğu için bu altyapı ihtiyacını peyderpey karşılayacaktır." değerlendirmesini yaptı.
Çakıl, ülkedeki doğal gaz kaynaklarının da altyapı eksikliğinden yeterince kullanılamadığını, altyapı yatırımları yapıldığında Nijerya'nın dış gelirlerinin büyük artış göstereceğini belirterek, "Dolayısıyla Nijerya orta ve uzun vadede çok karlı bir pazar olacaktır." diye konuştu. Çakıl, şöyle devam etti:
"Ben 15-20 yıllık bir periyotta kalabalık ancak zenginleşmekte olan bir Nijerya görüyorum. Özellikle bu dönemlerde Nijerya'ya yatırım yapacak firmalarımız ilk başta rekabet nedeniyle belki biraz sıkıntı çekseler bile 3-4 yıllık süre zarfında burada kalıcı olurlar ve Nijerya'nın yükselişe geçeceği, dünyanın gelişen 10 pazarından biri konumunu güçlendireceği dönemde burada ciddi kar elde edebilirler. Nijerya'nın istikbali parlak."
Nijerya'nın gelecek 5 yılda enerji üretim kapasitesini artırma kararı aldığını, bu nedenle ciddi altyapı yatırımlarına girişeceğini belirten Çakıl, ülkenin orta vadedeki geleceği hakkında şu değerlendirmede bulundu:
"Ülke çok zengin doğal kaynaklara sahip. Bunları altyapı nedeniyle yeterince işletemediği için ülkenin geliri arzu edilen seviyede değil. Tabii petrol fiyatlarının düşük seyretmesi de bunun bir başka nedeni. Ancak üretim arttıkça fiyatlardaki düşük seyir Nijerya'yı fazla etkilememeye başlayacak. Dolayısıyla orta vadede güçlü, gelişmekte olan ve Türk firmaları için karlı bir Nijerya görüyorum."
Siyasi istikrarsızlık beklenmiyor
Büyükelçi Çakıl, Nijerya'nın siyasi geleceği hakkındaki değerlendirmesinde ise ülkede şu anda istikrar bulunduğunu, kısa ya da orta vadede siyasi istikrarsızlık olacağını tahmin etmediğini kaydetti.
Ülkenin bağımsızlığını kazandığı 1960'tan 1999'a kadar askeri rejimle yönetildiğini hatırlatan Çakıl, bu tarihten itibarin sivil yönetime geçildiğini, her 4 yılda bir seçimlerin yapıldığını aktardı. Çakıl, "Ülkede demokrasi ve çoğulculuk kültürü yerleşmiştir. Nijerya'da bir siyasi istikrarsızlık olacağı kanaatinde değilim. Nijeryalıların hepsi demokrasinin tadını almıştır." dedi.
Büyükelçi Çakıl, ayrıca Türkiye'de 3 bine yakın Nijeryalı öğrencinin üniversite öğrenimi gördüğünü, KKTC'de de 7 bin civarında Nijeryalı öğrenci bulunduğunu, halkın da Türkiye'yi sevdiğini vurgulayarak, "Hükümet Türkiye ile ilişkilere önem veriyor. Sayın Cumhurbaşkanımıza özellikle sokaktaki halkın da çok büyük bir sevgi ve muhabbeti var. Dolayısıyla iş adamlarımızı Nijerya'ya yatırıma çağırıyorum. Aynı şekilde Nijeryalı iş adamlarını da imkanları ölçüsünde Türkiye'ye yönlendirmeye gayret ediyorum." ifadesini kullandı.
dikGAZETE.com