İstanbul
Bağımsızlığını 3 Ağustos 1960'da kazanan Nijer'de, 1974, 1996, 1999, 2010 ve son olarak 26 Temmuz 2023'te yönetim ordunun eline geçti.
Bağımsızlık sonrası ülkeyi 1974'e kadar yöneten Hamani Diori asker tarafından indirilirken, 1993'te ülkenin ilk seçimle iş başına gelmiş ismi Mahamane Ousmane 1996'da darbeye maruz kaldı.
Ousmane devrildikten sonra düzenlenen seçimlerde devlet başkanı seçilen İbrahim Bare Mainassara, 1999'da başka bir darbede suikasta uğradı ve yerine Daouda Malam Wanke getirildi.
Ülkenin başına 1999'da geçen 7. Cumhurbaşkanı Mamadou Tandja, hükümeti feshedip 3. dönemde de iş başında kalmaya çalışınca ordu tarafından Şubat 2010'da indirildi.
Nijer halkı, 26 Temmuz günü yeni bir askeri hareketlilikle karşılaştı ve ülkede yönetim yeniden ordunun kontrolüne geçti.
AA muhabiri, 26 Temmuz'dan bugüne Nijer'de yaşananları derledi.
26 Temmuz
Nijer'in başkenti Niamey'de sabah saatlerinde Cumhurbaşkanlığı Sarayı'na giden yollar kapatıldı.
Nijer Cumhurbaşkanlığı, Cumhurbaşkanlığı Muhafız Alayı'na bağlı unsurların, "cumhuriyet karşıtı bir girişim" başlattığını belirterek bu girişimin devam etmesi halinde ordu ile karşılık vereceklerini duyurdu.
Nijer'de Cumhurbaşkanı Muhammed Bazum, muhafız alayına bağlı unsurlar tarafından alıkonuldu.
Batı Afrika Devletleri Ekonomik Topluluğu (ECOWAS), Afrika Birliği, Birleşmiş Milletler, ABD ve çok sayıda ülke darbe girişimini kınadı.
26 Temmuz akşam saatlerinde darbe girişimini protesto etmek için bazı gruplar sokağa indi.
27 Temmuz
Gece saatlerinde kendilerine "Vatanı Koruma Ulusal Konseyi (CNSP)" ismini veren bir grup asker, bir karargahta çektikleri ve devlet televizyonu ORTN'de yayımlanan videoda darbe bildirisi okudu. Yarbay Amadou Abdramane'nin okuduğu bildiride, giderek kötüleşen güvenlik durumu ve ülkenin içinden geçtiği sosyo-ekonomik kriz nedeniyle Cumhurbaşkanı Muhammed Bazum'un devrildiği ve anayasanın askıya alındığı bildirildi.
Kendisini geçici hükümet başkanı ilan eden Dışişleri Bakanı Hassoumi Massaoudou, darbenin gerçekleşmediğini belirterek Nijer halkına direniş çağrısında bulundu.
Avrupa Birliği (AB) Konseyi Başkanı Charles Michel, Nijer'de askeri darbeyle devrilen Cumhurbaşkanı Bazum ile konuştuğunu ve destek ifade ettiğini bildirdi.
Rusya Dışişleri Bakanlığı Sözcüsü Mariya Zaharova, Nijer'deki gelişmeleri endişeyle takip ettiklerini belirterek ülkedeki sorunların barışçıl ve yapıcı diyalog ile çözülmesi çağrısında bulundu.
Türkiye Dışişleri Bakanlığı, demokratik seçimlerle iş başına gelen Bazum'un görevinden alıkonulmasını ve tüm demokratik kurumların askıya alınmasını derin endişeyle takip ettiklerini duyurdu.
Nijer Silahlı Kuvvetleri, ülkede kan dökülmemesi için yönetime el koyan Cumhurbaşkanlığı Muhafız Alayına bağlı unsurları desteklediklerini duyurdu.
Darbe destekçileri başkent Niamey ve Dosso'da gösteri yaptı.
ECOWAS, Nijer'de darbecilerin okuduğu bildiriyi yok saydıklarını belirterek en kısa sürede anayasal düzene dönülmesi gerektiğini açıkladı.
Birleşmiş Milletler (BM) Genel Sekreteri Antonio Guterres, Cumhurbaşkanı Muhammed Bazum'un derhal serbest bırakılması için çağrıda bulundu.
28 Temmuz
Nijer'de Cumhurbaşkanlığı Muhafız Alayı Komutanı General Omar Tchiani, askeri darbe sonrası geçiş hükümetinin başına geçtiğini açıkladı.
ECOWAS liderleri, Nijer'de yapılan darbeyi görüşmek üzere 30 Temmuz'da acil bir toplantı düzenleyeceklerini duyurdu.
29 Temmuz
Afrika Birliği, darbeci askerlere derhal kışlalarına dönme çağrısı yaptı ve ülkedeki anayasal düzenin yeniden tesis edilmesi için 15 gün süre tanıdı.
ABD Dışişleri Bakanı Antony Blinken, Cumhurbaşkanı Bazum ve bir önceki Cumhurbaşkanı Mahamadou Issoufou ile görüştüğünü ve Bazum'a desteğini yinelediklerini belirtti.
AB Dış İlişkiler ve Güvenlik Politikası Yüksek Temsilcisi Josep Borrell de darbenin ardından değişen yönetimi tanımadıklarını ve tanımayacaklarını belirtti.
30 Temmuz
Askeri cunta, ECOWAS'ın olası bir askeri müdahalesine aynı şekilde karşılık vereceklerini duyurdu.
Fransa, darbe sonrası, bu ülkeye yönelik tüm mali yardımlarını askıya aldığını açıkladı.
Fransa, Nijer'de darbe yapan askeri cuntanın çağrısıyla başlayan ve Fransa'nın Niamey Büyükelçiliğinin hedef alındığı gösterilere ilişkin, ülkesinin çıkarlarına veya vatandaşlarına yönelik herhangi bir saldırıya derhal ve sert şekilde karşılık vereceğini açıkladı.
Cuntanın çağrısıyla halk darbeyi desteklemek için sokaklara çıktı.
ECOWAS, cuntaya, Cumhurbaşkanı Muhammed Bazum'u serbest bırakması ve Bazum'un görevine tekrar başlaması için 1 hafta süre verdi. ECOWAS ülkeleri, Nijer'e tüm hava ve kara sınırlarını kapattı. Nijer'in Batı Afrika Devletleri Merkez Bankasındaki (BCEAO) varlıkları donduruldu. ECOWAS'ın talepleri yerine getirilmezse askeri müdahale de dahil her türlü seçeneği değerlendireceğini vurguladı.
31 Temmuz
Nijer Cumhurbaşkanı Muhammed Bazum, askeri darbeden bu yana ilk kez görüntü verdi. Bazum, ECOWAS talebiyle Nijer'de arabuluculuk faaliyetlerine başlayan Çad Geçiş Dönemi Devlet Başkanı Muhammed İdris Debi İtno'yla görüştü.
AB, Nijer'deki darbe sonrası bu ülkeye askeri müdahale dahil olmak üzere çeşitli tedbirler alan ECOWAS'ın tüm kararlarını desteklediğini bildirdi.
Askeri cunta, Nijer Dışişleri Bakanı Hassoumi Massaoudou'nun, Fransa'nın, Cumhurbaşkanlığı Sarayı'nı bombalamasına izin veren bir belge imzaladığını iddia etti.
Cunta, Cumhurbaşkanı Muhammed Bazum hükümetindeki bazı bakanlar ve yetkilileri gözaltına aldı.
1 Ağustos
Burkina Faso ve Mali, ECOWAS'ın Nijer'e olası askeri müdahalesinin, kendilerine karşı bir savaş ilanı olacağını açıkladı.
Fransa, Nijer'de yaşanan darbe ve Büyükelçiliğine yapılan saldırı sonrası bu ülkedeki vatandaşlarını tahliye etme kararı aldı.
Kaynak: AA
dikGAZETE.com