İSTANBUL (AA) - Merkezi sinir sistemi hastalığı multipl skleroz (MS), Türkiye'de yaklaşık 70 bin kişiyi etkilerken, kadınlarda 2 kat fazla görülüyor.
Novartis'ten yapılan açıklamada, şirket ile Türkiye MS Derneği iş birliğinde MS hastalarının zorlu yolculuğuna dikkati çekmek ve kamuoyunda farkındalık oluşturmak amacıyla gerçekleştirilen MS Hasta Yolculuğu ve Farkındalık Araştırması'nın sonuçları paylaşıldı.
Türkiye'nin yanı sıra KKTC'de yaşayan bin 500'e yakın MS hastasını kapsayan ve Dünya MS Günü'nde sonuçları açıklanan araştırmanın "en çarpıcı" sonuçları; hastaların hastalıklarını yakın çevreleri ile paylaşmak istememesi, evliliklerini sürdürememeleri, geleceğe endişeli bakan hasta oranının yüksek olması ve tanı süresinin nöroloji uzmanlığı dışına başvurulduğunda gecikmesi oldu.
Araştırmaya göre, hastalık ortalama 29 yaşında tespit edilebiliyor. MS hastalarının yalnızca yüzde 51'i aktif olarak çalışabiliyor. Hastalık izni kullanamamak ve doktor randevularını rahatça ayarlayamamak hastaların iş hayatıyla ilgili yaşadığı en büyük zorluklar arasında yer alıyor.
MS'te belli aralıklarla doktor kontrolü büyük önem arz ediyor. Hastaların sadece yüzde 34'ü her 3 ayda bir kontrol için doktora gidebiliyor. MS hastalarının yüzde 40'ı işlerini kaybetme endişesi gibi pek çok nedenden dolayı hastalıklarını yakın çevreleriyle bile paylaşmak istemiyor.
MS hastalarının en büyük endişelerinin başında "MS sebebiyle oluşabilecek engellilik durumu" geliyor.
- Kadınlarda 2 kat daha fazla görülüyor
MS kişiden kişiye değişik özellikler gösterdiği için belirtiler ve ataklar farklı seyredebiliyor. MS konusunda bilinçli olmak, zamanında tanı ve tedavi ile birlikte düzenli takip MS hastalarının uzun ve kaliteli bir yaşam sürmesini sağlıyor.
MS'te, merkezi sinir sistemindeki yapıların hasarlanması sonucunda beynin ve omuriliğin, görme, konuşma ve yürüme gibi vücut fonksiyonları üzerindeki kontrol kabiliyeti olumsuz etkileniyor.
Merkezi sinir sistemi beyin, beyincik, beyin sapı ve omurilikten oluşurken, bu hastalığa beynin ve omuriliğin birden çok yerinde görülmesinden dolayı multipl, yani çoklu; hasar gören yerlerde sert doku oluşmasından dolayı da skleroz, yani sertleşme adı veriliyor.
Hastalık görme bozukluğu, güç veya denge kaybı, konuşma bozuklukları, yorgun hissetme, uyuşma veya karıncalanma hissi gibi belirtilerle de ortaya çıkabiliyor. Toplumda MS, en sık 20-40 yaşları arasında ortaya çıkıyor ve kadınlarda 2 kat daha fazla görülüyor. Türkiye'de tam bilinmemekle birlikte yaklaşık 70 bin MS hastası olduğu tahmin ediliyor. Dünyada ise yaklaşık 3 milyon MS hastası bulunuyor.
- "MS, umutsuz bir hastalık değildir"
Açıklamada görüşlerine yer verilen Türkiye MS Derneği Yönetim Kurulu Başkanı Dr. Melih Tütüncü, MS hastalığı üzerine yapılan araştırmalar sonucu hastalığın toplumda bilinirlik kazandığını belirterek, şunları kaydetti:
"MS alanında bilimsel anlamda her gün yeni gelişmeler yaşanıyor ve MS artık daha iyi bilinen bir hastalık. Araştırmaya katılan hastaların yüzde 49'unda MS tanısından önce en sık görülen semptomların başında ellerde ve ayaklarda uyuşma olması geliyor. Kol ve bacaklarda kuvvetsizlik, görme bozukluğu, yorgunluk ve baş dönmesi MS hastalarının en çok şikayet ettikleri diğer semptomlar arasında yer alıyor. Hastalardaki bitkinlik ve halsizlik durumu ilerleyen dönemlerde depresyona kadar gidebiliyor."
Tütüncü, araştırmaya katılan MS hastalarının yüzde 63'ünün geleceğe umutla bakamadığını aktararak, "Çalışmaya katılan hastaların yalnızca yüzde 30'unun derneğe üye olduğunu görmekteyiz. Tüm MS'lileri derneğimize üye olmaya davet ediyoruz. MS, umutsuz bir hastalık değildir. Derneğimiz aracılığıyla doğru ve güvenilir bilgiye ulaşmak geleceğe umutla bakmayı sağlayacaktır." ifadelerini kullandı.
- "Erken tanı ve tedavi özürlülüğü engelleyebilir"
Türkiye MS Derneği Yönetim Kurulu Üyesi Dr. Serkan Demir de bu hastalıkta erken tanı ve tedavinin, ilerleyen dönemde oluşabilecek özürlülüğü engelleyebileceğini, bu nedenle tanıda gecikmeden hastaların doğru hekime başvurmalarının önemli olduğunu vurguladı.
Bu çalışmada Türkiye'de hastaların yaşadıkları ilk belirti sonrası farklı uzmanlıklara başvurduğunu gördüklerini aktaran Demir, "Bu yüzden farkındalığın artırılarak hastaların MS tedavisi konusunda uzman nöroloji hekimine ulaşmasını sağlamak tanı ve tedaviye başlama süresini azaltacaktır." değerlendirmesinde bulundu.