ANKARA (AA) - Amerikan Havacılık ve Uzay Ajansı (NASA) öncülüğünde yürütülen bilimsel çalışmada, Kuzey Kutup Dairesi'ndeki (Arktik kuşak) donmuş permafrost toprakların mevcut hızda çözülmeye devam etmesi halinde, 2300 yılına gelindiğinde bölgedeki karbon salımının, 2016 yılında dünya çapında fosil yakıtlardan kaynaklanan karbon salımının 10 katına çıkacağı belirtildi.
Çalışma için Alaska ve Sibirya'da toprak ısı ölçümleri yapan araştırmacılar, bunu bölgedeki karbon emisyon verileriyle karşılaştırdı.
Permafrost kuşağının güney kesimlerinde ısı artışıyla birlikte topraktaki çözülmenin daha hızlı olmasına rağmen, bitki gelişiminin ve fotosentezin daha fazla olması sebebiyle karbon salımının daha çabuk dengelendiği gözlendi. Bilim adamları, bu sebeple Arktik permafrost toprakların güneyinde gelecek 200 yıl içinde karbon salımı bakımından nötr özellikte olmayı sürdüreceğini vurguladı.
"Kritik eşik daha erken aşılabilir"Permafrost kuşağının kuzeyinde ise dengeleyici faktörlerin zayıf olması nedeniyle kritik eşiğin tahmin edilenden erken aşılabileceği tahmin ediliyor. Bilim adamları çözülmenin mevcut hızda sürmesi halinde bölgenin 40 ila 60 yıl içinde karbon salımı üretmeye başlayacağına dikkati çekti.
Permafrost topraklar, yer yüzeyinin altındaki toprak tabakasının uzun yıllardır donmuş halde olduğu kutup kuşaklarında yer alıyor. Güney Kutup Dairesinde Antarktika kıtası, Kuzey Yarımküre'de ise Alaska ve Sibirya gibi Kuzey Kutup Dairesi'ne uzanan kıta parçaları bu türden toprakların bulunduğu yerler.
Permafrost topraklar donmuş halde olduğundan içinde büyük miktarda organik materyal, bitki ve hayvan artıkları çürümeden muhafaza ediliyor. Küresel ısınmayla artan sıcaklık donun çözülmesine ve organik materyalin çürüyerek karbondioksit ve metan gibi sera etkisi yaratan gazların atmosfere salınmasına yol açıyor.
Araştırmanın sonuçları "The Cryosphere" dergisinde yayımlandı.
Muhabir: Emre Aytekin