İSTANBUL (AA) - Dünya genelinde Kovid-19'a karşı uygulanan aşılar 3 milyar 40 milyon dozu aşarken, başta Avrupa ülkeleri olmak üzere delta varyantının yayılımına ilişkin endişeler ve bu kapsamda gündeme gelen seyahat kısıtlamaları piyasaların odağına yerleşti.
Delta varyantının baskın tür haline geldiği İngiltere'de son 24 saatte 26 binin üzerinde yeni vaka tespit edilmesiyle "son 5 ayda günde görülen en yüksek günlük vaka sayısı" kaydedildi. Halihazırda bazı Avrupa ülkelerinin seyahat engeli koyduğu İngiltere için Almanya'nın da kısıtlamaların Avrupa Birliği (AB) genelinde alınması konusunda çalışmalar yürüttüğü basına yansımıştı. Bu kapsamda Almanya Başbakanı Angela Merkel ile İngiltere Başbakanı Boris Johnson'ın yapması beklenen görüşme piyasaların odağında bulunuyor.
ABD Merkez Bankası (Fed) yetkililerinin açıklamalarının da takip edildiği piyasalarda, Fed Dallas Başkanı Robert Kaplan, bankanın ekonomiye verdiği desteği yıl sonundan önce azaltmaya başlamasını istediğini belirterek, "Fed'in varlık alımlarının hızını azaltmasının yıl sonundan daha erken olmasını tercih ediyorum ve indirimin kademeli olması gerektiğini düşünüyorum." dedi.
Bu gelişmelerle pay piyasalarında karışık ve oynak seyrin devam ettiği, sektör bazlı ayrışmaların belirginleştiği dikkati çekerken, yeni günün Asya borsalarında satış ağırlıklı, ABD ve Avrupa endeks vadelilerinde karışık bir seyirle başladığı görüldü.
Makroekonomi veri tarafında dün ABD'de haziran ayı ADP özel sektör istihdamı 692 bin artışla piyasa beklentilerinin oldukça üzerinde geldi ve cuma günü açıklanacak tarım dışı istihdam verisinin önemini artırdı. Güçlü veriye karşın delta varyantına ilişkin endişelerle New York borsasında karışık bir seyir izlenirken, Dow Jones endeksi yüzde 0,61 yükseldi, S&P 500 endeksi yüzde 0,13 artışla rekor tazeledi, Nasdaq endeksi ise yüzde 0,17 geriledi.
ABD'nin 10 yıllık tahvil faizleri dün yüzde 1,44 ile yaklaşık 10 günün en düşük seviyesine gerilemesinin ardından bugün yüzde 1,47 seviyelerinde dengelendi. Dolar endeksi dün 92,5 ile 8 Nisan'dan bu yana en yüksek seviyeyi test etmesinin ardından bugün de yukarı yönlü seyrini 4'üncü güne taşıyarak 92,4 seviyelerinde dengelendi.
Brent petrolün varil fiyatı, bugün gerçekleştirilecek OPEC toplantısı öncesi 74,4-74,9 dolar dar bandında hareket ediyor. Dünkü yükselişini bugüne taşıyan ve 1.776 dolarda dengelenen altının ons fiyatı, haziran ayında yüzde 7,2 ile Kasım 2016'dan bu yana en yüksek aylık düşüşünü kaydetti.
Avrupa tarafında dün enflasyonun 0,1 puanlık azalışla haziranda yüzde 1,9'a gerilemesine karşın delta varyantına ilişkin endişelerle havacılık sektörü hisseleri öncülüğünde düşüşler görüldü. İngiltere'de FTSE 100 endeksi yüzde 0,7, Almanya'da DAX 30 endeksi yüzde 1 ve Fransa'da CAC 40 endeksi yüzde 0,9 geriledi. Dolar endeksindeki yükselişin etkisiyle avro/dolar paritesi dün 1,1845 ile 6 Nisan'dan bu yana en düşük seviyeyi görmesinin ardından bugün de aşağı yönlü hareketini 4'üncü güne taşıdı.
Asya tarafında da artan jeopolitik riskler ve delta varyantına yönelik endişelerle satış ağırlıklı bir seyir izlenirken, Çin'de Şanghay bileşik endeksi pozitif ayrıştı. Bugün açıklanan verilere göre, imalat sanayi imalat sanayi Satınalma Yöneticileri Endeksi (PMI) Çin'de 0,7 puanlık azalışla 51,3'e geriledi, Japonya'da ise 0,4 puanlık artışla 52,4'e yükseldi. Bu gelişmelerle kapanışa yakın Şanghay bileşik endeksi yüzde 0,2 yükseldi, Japonya'da Nikkei 225 endeksi yüzde 0,4, Hindistan'da Sensex endeksi yüzde 0,1 ve Hong Kong'da Hang Seng endeksi yüzde 0,6 geriledi.
Yurt içinde ise dün satış ağırlıklı bir seyir izleyen Borsa İstanbul'da BIST 100 endeksi, yüzde 1,12 değer kaybederek günü 1.356,34 puandan tamamladı. Dolar/TL ise dün 8,64'e kadar gerilemesinin ardından günü yüzde 0,3'lük düşüşle 8,7086'dan kapatırken, bugün bankalararası piyasanın açılışında 8,70 civarında hareket ediyor.
Öte yandan bugün Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankası (TCMB), Türk lirası zorunlu karşılıkların döviz cinsinden tesis edilmesi imkanı azami oranını yüzde 20'den yüzde 10'a düşürdü, döviz cinsinden mevduat ve katılım fonuna uygulanan zorunlu karşılık oranlarını da tüm vade dilimlerinde 200 baz puan artırdı. Yapılan değişiklikler ile ilk aşamada Türk lirası cinsinden zorunlu karşılık tesislerinin 13,2 milyar TL, döviz cinsinden zorunlu karşılık tesislerinin yaklaşık 2,7 milyar dolar artması bekleniyor.
Analistler, TCMB'nin zorunlu karşılık oranları düzenlemesinin piyasalar üzerinde bir etki yapmasının beklenmediğini belirterek, Kovid-19'un delta varyantı ve para politikalarının seyri açısından ipucu verecek her türlü veri ve sözle yönlendirmenin gündemin odağında kalmaya devam edeceğini söyledi.
Bugün dünya genelinde açıklanacak imalat sanayi PMI verilerinin takip edileceğini aktaran analistler, BIST 100 endeksi için 1.350 puanın destek, 1.370 puanın ise direnç konumunda bulunduğunu bildirdi.