ANKARA(AA) - Yurt dışına kaçırılan kültür hazinelerinin yurda geri kazandırılması çabaları devam ediyor.
Kültür ve Turizm Bakanlığından yapılan açıklamaya göre, Anadolu kökenli ve milattan önce 3000-2000 tarihine dayanan, iki boğalı kağnı heykeli ile üç parçalı Sidamara tipi bir lahit, 15 Şubat'ta İngiltere'den yurda getirilecek.
İngiltere'deki Bonham's Müzayede Evi'nde Anadolu kökenli olduğu belirlenen ve milattan önce 3000-2000'e tarihlendirilen, iki boğa tarafından çekilen kağnı heykelinin satışa çıkarıldığı tespit edildi. Söz konusu eserin benzerlerinin Şanlıurfa Müzesi koleksiyonunda olduğunun tespit edilmesi üzerine, bu alanda yayınları bulunan Prof. Dr. Fikri Kulakoğlu ile irtibata geçilerek eserin kökenine ilişkin bir rapor hazırlanması talep edildi. Hazırlanan rapor, Kültür ve Turizm Bakanlığı Londra Kültür ve Tanıtma Müşavirliğine iletildi ve müzayede evinden eserin satışının durdurulması talep edildi. Müzayede evi ilk girişimi reddedince Müşavirlik, İngiliz polisi ile irtibata geçerek eserin satışının durdurulması konusunda destek istedi.
Kültür ve Turizm Bakanlığı Kültür Varlıkları ve Müzeler Genel Müdürlüğü ile Londra Kültür ve Tanıtma Müşavirliğinin girişimleri sonucunda satıştan çekilen eserin sahibiyle müzayede evi kanalıyla temasa geçildi. Kişi, eser üzerindeki mülkiyet hakkından vazgeçti ve eserin Türkiye'ye iadesi kabul edildi.
Sidamara lahdiTürkiye'ye kazandırılan ikinci eser ise Sidamara tipi bir lahit oldu. 1980'li yıllarda Isparta Göksöğüt Belediyesince 5 parçaya bölünmüş olarak tespit edilen ve belediyeye taşınan lahit, Isparta Müzesi Müdürlüğüne taşındığında 3 ana parça ve ufak birkaç parça olarak kayıtlara geçti.
1987'de Prof. Dr. Mehmet Özsait tarafından fotoğraflanan eserlerin eksik parçalarını, Prof. Dr. Volker Michael Strocka, 2015'te yaptığı bir araştırma sırasında fark etti. Esere ait iki parça, Londra'daki Sotheby's Müzayede Evi'nin 1988 yılında bastığı müzayede kataloğunda yer alıyordu. Eserlerin parçalarının, ilk fotoğraflandığı 1987 ile müzeye taşındığı 1988 yılı arasında çalındığı tespit edildi.
Prof. Dr. Musa Kadıoğlu aracılığıyla konunun Kültür ve Turizm Bakanlığına bildirilmesi üzerine hem Bakanlık hem İçişleri Bakanlığı İnterpol-Europol Dairesi Başkanlığınca, Sotheby's Müzayede Evi ile irtibata geçildi ve katalogda yer alan parçaların 1988'de kimlere satıldığı soruldu. Müzayede Evi, eserlerin bir şahıs tarafından satışa sunulduğunu, 1989'da iki ayrı alıcıya satıldığını, gizlilik kanunları sebebiyle alıcıların isimlerini açıklayamayacaklarını bildirdi.
Yeri tespit edilemeyen ancak Türkiye'deyken çekilmiş fotoğrafları bulunan eserler, Interpol'ün çalıntı sanat eserleri veri tabanına kaydettirilerek uluslararası alanda arattırılmaya başlandı. Bakanlık uzmanlarınca Christie's Müzayede Evi'ne ait bir katalog taranırken bu parçalardan birinin 4 Aralık 2019'da satışa çıkarılacağı tespit edildi. Interpol-Europol Dairesi ve İngiltere polisiyle kurulan temasla eserin satışı ileri seviyede tetkikler yapılması için geçici olarak durduruldu.
Türkiye tarafından sağlanan veriler sayesinde eserin yasa dışı olarak Türkiye'den çıkarılmış olduğu hususunda ikna olan İngiliz polisi, eseri elinde bulunduran kişiyle görüşerek eserin iadesine aracılık etti.
Anadolu Medeniyetleri Müzesi ev sahipliği yapacakHer iki eser de 15 Şubat'ta Türkiye'ye getirilecek. Yurt dışına kaçırılan iki kültür varlığının Türkiye'ye geri kazandırılmasında, taşıma işini ücretsiz gerçekleştirecek Türk Hava Yolları da katkı sağladı.
Eserler, Kültür ve Turizm Bakanı Mehmet Nuri Ersoy'un katılacağı lansmanla basına tanıtılacak ve Ankara Anadolu Medeniyetler Müzesi'nde sergilenmeye başlanacak.