ANKARA (AA) - YEŞİM SERT KARAASLAN - İngiliz bilim insanlarınca 116 ülkede yapılan bilimsel çalışma ile cerrahi uygulamaların yeni tip koronavirüs (Kovid-19) teşhisinin ardından 0-6 hafta içinde yapılması halinde, hastaların ameliyat sonrası ölüm riskinin 2,5 kat arttığı tespit edildi.
Birmingham Üniversitesince yapılan bilimsel çalışma kapsamında, 25 binden fazla cerrah, Avustralya, Brezilya, Çin, Hindistan, Birleşik Arap Emirlikleri (BAE), Birleşik Krallık ve Amerika Birleşik Devletleri (ABD) dahil 116 ülkedeki 1674 hastanede 140 bin 727 hastanın verilerini toplayarak cerrahi operasyonlar ile ilgili kapsamlı bir çalışmaya imza attı.
Türkiye'den Gazi Üniversitesi Tıp Fakültesi Genel Cerrahi Anabilim Dalı Öğretim Üyesi Prof. Dr. Sezai Leventoğlu ve Medeniyet Üniversitesi Tıp Fakültesi Genel Cerrahi Anabilim Dalı Öğretim Üyesi Doç. Dr. Arda Işık'ın liderliğini yaptığı çalışmaya, Türkiye'de 46 merkezden çok sayıda cerrahi branştan araştırmacı katıldı.
Sonuçları, "Anestezi" isimli bilimsel dergide yayımlanan çalışma ile yeni tip koronavirüs (SARS-CoV-2) enfeksiyon tanısından 0-6 hafta sonra ameliyat edilen hastalarda ölüm riskinin yükseldiği belirlendi.
- "Cerrahiyi geciktirmeyle ilgili kararlar, her hasta için özel olarak tasarlanmalı"
Birmingham Üniversitesinden Dr. Dmitri Nepogodiev, araştırmaya ilişkin yayımlanan makalede, "Mümkün olduğunca ameliyatın pozitif bir SARS-CoV-2 test sonucundan sonra en az 7 hafta süreyle ya da teşhisten sonra en az 7 hafta veya daha uzun şikayetler devam ediyorsa semptomlar düzelene kadar ertelenmesini öneriyoruz." ifadesini kullandı.
Ortak baş yazar, Birmingham Üniversitesinden Aneel Bhangu da "SARS-CoV-2 teşhisini takiben minimum 7 haftalık gecikmenin muhtemel avantajları, potansiyel gecikme risklerine karşı dengelenmesi gerektiğinden, cerrahiyi geciktirmeyle ilgili kararlar her hasta için özel olarak tasarlanmalıdır. Bazı acil ameliyatlar ya da ilerlemiş tümörler için cerrahlar ve hastalar gecikme riskini göze alamayabilir." görüşünü bildirdi.
- "Kovid-19 enfeksiyonu olmayan hastalarda 30 günlük ölüm oranı yüzde 1,5"
Ekipte yer alan Prof. Dr. Sezai Leventoğlu, AA muhabirine yaptığı açıklamada, "Cerrahi sırasında Kovid-19 ile enfeksiyonun ölüm riskini artırdığı bilinirken ve uluslararası kılavuzlar Kovid-19 pozitif hastalar için cerrahinin ertelenmesini tavsiye ederken, Kovid-19 tanısı konulduktan sonra cerrahi için en uygun zamanlama konusunda çok az kanıt var." dedi.
Çalışmaya ilişkin bilgi veren Leventoğlu, araştırmaya katılan hastanelerin Ekim 2020'de cerrahi prosedür geçiren tüm hastaları içerdiğini söyledi. Leventoğlu, "Araştırmanın birincil amacı, ameliyat sonrası 30 gün içindeki ölüm oranlarını tespit etmekti." diye konuştu.
İstatistiksel modellemenin; hasta, hastalık ve operasyon değişkenlerini ayarlamak ve Kovid-19 tanısından cerrahiye kadar farklı zaman aralıkları için ayarlanmış 30 günlük ölüm oranlarını hesaplamak için kullanıldığını anlatan Leventoğlu şunları kaydetti:
"Çalışmada, ameliyat sonrası 30 gün içinde akciğer komplikasyonlarına (pnömoni/zatürre, akut solunum sıkıntısı sendromu veya beklenmeyen reventilasyon) ve ölüm oranlarına bakıldı. Ameliyat sonrası akciğer komplikasyon oranlarının, Kovid-19 tanısından sonraki 0-6 hafta içinde ameliyat edilen hastalarda önemli ölçüde arttığı, ancak en az 7 hafta bekleyen kişilerdeki şikayetlerin hasta olmadan önceki haline geri döndüğü belirlendi.
Kovid-19 tanısından ameliyata kadar geçen süre hastaların 1144'ünde 0-2 hafta, 461'inde 3-4 hafta, 327'sinde 5-6 hafta, 1205'inde 7 hafta veya daha uzundu.
Ameliyat edilen hastalarda ölüm oranı 0-2'nci haftada yüzde 4, 3-4'ncü haftada yüzde 4 ve 5-6'ncı haftada yüzde 3,6 arttı, ancak Kovid-19 teşhisi sonrası 7-8 haftada bu oran yüzde 1,5 oldu."