ANKARA - Ecenur Çolak
Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan'ın dört günlük Körfez gezisinin son durağı Katar olacak. Arap yarımadasında bulunan Katar, Basra Körfezi'yle çevreleniyor.
Tek sınır komşusu Suudi Arabistan olan Katar'ın etrafındaki diğer ülkeler Bahreyn, Birleşik Arap Emirlikleri ve İran olarak sıralanıyor.
Katar, 11 bin 521 kilometrekarelik yüzölçümünün yanı sıra 563 kilometre de kıyı şeridine sahip.
Başkenti Doha olan ülkenin nüfusu yaklaşık olarak 2 milyon 220 bin. Katar'da nüfusun sadece yüzde 13'ü Katarlı Arap iken, kalan yüzde 87'yi çoğu Güney Asyalı Müslümanlar olmak üzere ülkeye çalışmak için gelen yabancılar oluşturuyor.
Ülkenin resmi dili Arapça iken, yaygın olarak kullanılan yabancı dil ise İngilizce. Ülke nüfusunun yüzde 85'ini Sünniler, kalan yüzde 15'ini Şiiler oluşturuyor.
Birinci Dünya Savaşı'nın hemen ardından İngiltere tarafından işgal edilen Katar, bağımsızlığını 1971 yılında kazandı.
Mutlak monarşiyle yönetilen ülkenin başında 2013 yılından beri Katar Emiri Şeyh Temim bin Hamad Al Sani bulunuyor. Katar'da Başbakanlık görevini ise Abdullah bin Nasir Al Sani yürütüyor.
Katar, Birleşmiş Milletler (BM), Körfez İşbirliği Konseyi (KİK), Arap Birliği, İslam İşbirliği Teşkilatı (İİT), Petrol İhraç Eden Ülkeler Örgütü (OPEC), Uluslararası Atom Enerjisi Ajansı (UAEA), Bağlantısızlar Hareketi gibi kuruluşlara üye.
Başlıca ticaret ortakları Japonya, Güney Kore, ABD ve Çin olan Katar, çoğunlukla petrol ve türevleri, plastik ve mamulleri, alüminyum ve mamullerini ihraç ederken makine ve cihazlar, taşıtlar, elektronik ve elektrikli aletleri de ithal ediyor.
İki ülke arasındaki ilişkiler 45 yıldır yakın şekilde yürütülüyor
Türkiye ile Katar arasındaki diplomatik ilişkiler Katar'ın bağımsızlığını kazanmasının hemen ardından 1972 yılında kuruldu.
Türkiye'nin Doha Büyükelçiliği ile Katar'ın Ankara Büyükelçiliği 1979 yılında açıldı. Katar'ın İstanbul Başkonsolosluğu ise 2008 yılında faaliyetlerine başladı.
Türkiye, Katar'a gemiler, yatlar, elektrikli ve elektronik ürünler, makineler, ev tekstil ürünleri, mobilyalar ve gıda ürünleri ihraç ederken, Katar'dan petrol ve türevleri, doğalgaz, alüminyum ve ürünleri, kimyevi ile plastik ürünler ithal ediyor.
Türkiye'ye gelen Katarlı ziyaretçi sayısı 2014 yılında bin 822 kişiyken, 2015 yılında 2 bin 139 oldu.
FETÖ ile mücadelede yakın iş birliği
Bölgesel sorunların çözümü için Türkiye ile yakın istişare içinde olan Katar, dış politikasında da Türkiye'ye özel önem veriyor.
İki ülkenin ilişkileri Yüksek Stratejik Komite, Karma Ekonomik Komisyon (KEK), İş Konseyi, İş Forumu, İİT ve KİK gibi mekanizmalar üzerinden yürütülüyor. İki ülke sık sık karşılıklı gerçekleştirdikleri ziyaretlerle ilişkileri geliştirmeye devam ediyor.
Bu çerçevede son olarak Katar Emiri Şeyh Temim bin Hamad Al Sani, geçen yıl aralık ayında Cumhurbaşkanı Erdoğan ile Trabzon'daki Türkiye-Katar Yüksek Stratejik Komite İkinci Toplantısı'na başkanlık etmek üzere Türkiye'ye gelmişti.
Şeyh Temim, bir önceki Türkiye ziyaretini de toplantıdan 2 ay önce, geçen yıl ekim ayında yapmış ve Cumhurbaşkanı Erdoğan'la görüşmüştü.
Cumhurbaşkanı Erdoğan ise son olarak 2015 yılının aralık ayında Yüksek Stratejik Komite Birinci Toplantısı için Katar'a resmi ziyarette bulunmuştu.
Fetullahçı Terör Örgütü'nün (FETÖ) 15 Temmuz'daki darbe girişiminin ardından ilk 24 saat içerisinde Dışişleri Bakanı Mevlüt Çavuşoğlu'nu arayan Katar Dışişleri Bakanı Şeyh Muhammed bin Abdurrahman Al Sani, darbe girişimine karşı Katar'ın Türkiye'ye desteğini dile getirerek meşru Türk hükümetiyle dayanışma içinde olduğunu ifade etmişti. Daha sonra Al Sani, 30 Temmuz'da Türkiye'ye resmi ziyarette bulunarak bu desteğin altını çizmişti.
Öte yandan Katar'ın da üye olduğu KİK, geçen yıl ekim ayında Suudi Arabistan'ın başkenti Riyad'da düzenlenen bakanlar toplantısının ardından yayımlanan ortak bildiride, Türkiye'de 15 Temmuz'da darbe girişiminde bulunan FETÖ'yü "terör örgütü" ilan ederek Türkiye'nin örgütle mücadelesini desteklediğini bildirmişti.
Ayrıca Katar, FETÖ'ye karşı Türkiye ile yürüttüğü yakın iş birliğinin bir göstergesi olarak geçen ay iki kişiyi FETÖ ile bağlantılı oldukları gerekçesiyle sınır dışı ederek Türkiye'ye göndermişti.
Askeri iş birliği
İki ülkenin imzaladığı ve 27 Nisan 2015'te yayımlanan Bakanlar Kurulu kararıyla "Türkiye ile Katar arasında askeri, eğitim, savunma sanayisi ve Katar topraklarında Türk Silahlı Kuvvetlerinin konuşlandırılması konusundaki iş birliği anlaşması" çerçevesinde Türkiye'nin Katar'da bir askeri üssü de bulunuyor. Üste 13 subay, 19 astsubay ve 56 uzman olmak üzere 88 asker görev yapıyor.
Dışişleri Bakanı Mevlüt Çavuşoğlu, geçen yıl kasım ayında Katar'daki üssü ziyaret etmişti. Çavuşoğlu, burada yaptığı konuşmada, "Katar'ın istikrarı ve güvenliği, Türkiye'nin istikrarı ve güvenliği kadar önemlidir. Sadece Katar'ın değil, Körfez bölgesindeki kardeş ülkelerin istikrarı ve güvenliğini biz kendi istikrarımız kadar önemli görüyoruz. Attığımız ortak adımlarla bir yandan bağlarımızı güçlendiriyoruz. Bir taraftan bölgemizdeki sorunların çözümleri için adımlar atıyoruz." demişti.
"Türkiye-Katar münasebetlerine gıptayla bakılıyor"
Cumhurbaşkanı Erdoğan, Körfez gezisinin ilk durağı Bahreyn'e hareket etmeden önce Atatürk Havalimanı Devlet Konukevi'nde basın toplantısı düzenlemişti.
Katar ile iş birliğinin geldiği noktanın bilindiğini ifade eden Erdoğan, "Bugün Türkiye-Katar münasebetlerine gıptayla bakılmakta, örnek alınmaktadır." diye konuşmuştu.
Ekonomi, ticaret, dış politika ve yatırım gibi birçok alanda çok yakın diyaloğun bulunduğunu, karşılıklı ziyaretler ve imzalanan anlaşmalarla mevcut seviyeyi daha da yukarıya taşımayı planladıklarını belirten Erdoğan, şunları ifade etmişti:
"2014'te liderler düzeyinde tesis ettiğimiz Yüksek Stratejik Komite bu noktada çok kritik bir rol oynuyor. Katar Emiri Şeyh Temim ile başkanlık ettiğimiz bu komitenin Aralık 2015'te Doha'da ve Aralık 2016'da Trabzon'da yapılan ilk toplantısı sizlerin de müşahede ettiği gibi gayet verimliydi. Bu toplantılar sonucunda çok farklı alanlarda 30 anlaşma imzalandı. Katar Emiri ile yapacağımız istişarelerde askeri alanda iş birliği, savunma sanayi, yatırımların artırılması gibi stratejik başlıkları da ele alacağız. Ayrıca Suriye, Irak ve Yemen gibi bölgesel meseleleri de görüşeceğiz. Son birkaç ayda Suriye konusunda dönüm noktası diyebileceğimiz hadiseler oldu. Siyasi çözüm sürecinin ilerletilmesi, Suriye'de akan kanın bir an önce son bulması için de yoğun çaba içerisindeyiz. Suriyeli şehitlerin hatırasına halel getirmeden adalet, meşruiyet ve hakkaniyet çerçevesinde bölgedeki tüm taraflarla yoğun temaslar sürdürüyoruz. İnşallah ülkemizin dostlarıyla istişare içinde sürdürdürdüğü bu gayretlerin yakında hayırlı sonuçlar vereceğine inanıyorum. Bu açıdan da ziyaretimize büyük önem veriyorum."
dikGAZETE.com