Kızılırmak Deltası 'Dünya Doğal Mirası' listesine girmeye hazırlanıyor

ANKARA - Yıldız Nevin Gündoğmuş

Tabiat Varlıklarını Koruma Genel Müdürlüğünden alınan bilgiye göre, Samsun sınırlarında yer alan Kızılırmak Deltası Sulak Alanı ve Kuş Cenneti, Dünya Miras Komitesinin 13 Nisan 2016 tarihinde yapılan, Birleşmiş Milletler Eğitim, Bilim ve Kültür Kurumu (UNESCO) 40. Oturumunda Dünya Mirası Geçici Listesi'ne alındı.

Kızılırmak Deltası Kuş Cennetinin UNESCO Dünya Doğal Miras Listesine aday gösterilmesi işlemlerini yürüten Bakanlıkça, adaylık dosyası 1 Şubat 2018'de UNESCO'ya teslim edildi.

Cumhurbaşkanlığının 100 günlük icraat programını açıklanmasının ardından ise Kızılırmak Deltasının asıl liste olan UNESCO Dünya Doğal Miras Alanı olarak belirlenmesi için çalışmalarını artıran Bakanlık yetkileri, bu konudaki faaliyetlerini Fransa'nın Paris şehrinde UNESCO Daimi Temsilcisi Ahmet Altay Cengizer ile paylaştı.

Bu kapsamda Bakanlıkça sürece ilişkin yürütülen çalışmalar şöyle:

"Samsun Kızılırmak Deltası Koruma ve Geliştirme Birliği (SAMKUŞ) kurulurken, deltada yönetim ve ziyaretçi merkezleri ile Yaban Hayatı İlk Yardım Birimi de oluşturuldu.

Ayrıca deltanın tek elden yönetilmesi ve UNESCO sürecinin daha hızlı yürütülmesi için 28 Kasım 2017'de Bakanlık tarafından "Alan Başkanlığı" faaliyete geçti.

Uluslararası Doğayı Koruma Birliğince (IUCN) 2018 Ekim sonunda deltada incelemelerde bulunmak üzere bir ekip gönderilerek, yerinde inceleme yapıldı.

2019 Haziran-Temmuz aylarında Azerbaycan'ın başkenti Bakü'de düzenlenecek 43. UNESCO Oturumunda aralarında Kızılırmak Deltası'nın da yer aldığı geçici listedeki mirasların UNESCO Dünya Mirası Asıl Listesine alınması için oylama yapılması bekleniyor.

Kızılırmak Deltası Sulak Alanı ve Kuş Cenneti, Kızılırmak Nehri tarafından taşınan alüvyonlar sayesinde oluşan, yüzölçümü 56 bin hektar olan geniş bir alanı kapsıyor.

Birçok kuş ve balık türü için önemli bir sığınma yeri olan delta, 356 kuş, 554 bitki, 35 balık, 42 memeli, 260 omurgasız, 13 sürüngen ve 12 amfibi türüne de yaşam alanı oluşturuyor.

Türkiye'de tespit edilen kuş türlerinin yüzde 74'ü deltada görülürken, 157 kuş türü ise üremelerini burada gerçekleştiriyor.

Kızılırmak Deltası su kuşlarının yanı sıra Mersin balıkları gibi nadir iç su balıkları için de önemli bir yaşam alanı statüsünde yer alıyor.

Aynı zamanda endemik bitki türlerinin görüldüğü ve yüzde 43'ü doğal sit statüsünde bulunan deltanın ev sahipliği yaptığı önemli türlerden birini ise su samurları oluşturuyor.

Dünya Kültürel ve Doğal Mirasının Korunması Sözleşmesi'ne göre oluşturulan ve Dünya Mirası Komitesi tarafından belirlenen Dünya Mirası Listesi'nde, Dünya Miras Alanı olarak ilan edilen bin 92 miras arasında, Türkiye'nin 16'sı kültürel, 2'si karma olmak üzere 18 miras alanı bulunuyor.

Bunların yanı sıra bir de bu listeye önerilmesi öngörülen ancak henüz adaylık süreçleri tamamlanmayan miraslardan oluşan geçici listede ise Türkiye'nin ilki 1994 yılında sunulan ve son olarak 2018 yılında güncellenen şekliyle 73 kültürel, 2 karma ve 2 doğal olmak üzere toplam 77 mirası yer alıyor.

Kaynak: AA